WYKŁAD 2 13.10.2010 Dietoterapia hiperlipidemii
Zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji lipoprotein LDL oraz stężenie trójglicerydów we krwi oznaczane na czczo są najważniejszymi niezależnymi czynnikami ryzyka powikłań miażdżycy takich jak niedokrwienna choroba serca, zawał mięśnia sercowego, czy udar mózgu
Hiperlipidemia (HLP) - zaburzenia gospodarki lipidowej polegające na wzroście stężenia cholesterolu )TC) i/lub triacylogliceroli (TG) w surowicy krwi na czczo powyżej wartości przyjętych za normę
Hiperlipoproteinemie - zaburzenia gospodarki lipidowej polegające na zwiększeniu stężenia lipoprotein małej gęstości (LDL) lub lipoprotein o bardzo małej gęstości (VLDL) albo chylomikronów lub dwóch z tych frakcji jednocześnie
Dyslipidemie i dyslipoproteinemie - nieprawidłowe stężenia lipidów i lipoprotein w surowicy: na ogół zbyt małe stężenia HDL towarzyszące podwyższeniu stężeń innych lipoprotein (LDL, VLDL, chylomikrony)
Najczęściej używa się pojęcia hiperlipidemii
Wysoki poziom TC przy małych stężeniach TG oznacza
- Na ogół wysokie stężenie LDL
- Bardzo rzadko wysokie stężenie HDL
Zwiększone poziomy TC i TG równocześnie wskazują na:
- Wysokie stężenia VLDL i LDL lub IDL (najczęściej)
- Wysokie stężenia VLDL i chylomikronów (rzadko)
Zwiększone stężenie tylko TG wskazuje na - Zaburzenia przemiany chylomikronów i ich obecność w surowicy
Dla określenia rodzaju hiperlipidemii należy oznaczyć w surowicy na czczo (do stężenia TG = 400mg/dl)
- Poziom TG (mg/dl = 88,5 * mmol/dl) (mmol/l = 0,0114 * mg/dl)
- Poziom CT i C-HDL (mg/dl = 38,7 * mmol/l) (mmol/l = 0,0259 * mg/dl) i wyliczyć lub oznaczyć dla wyższych stężeń
- Poziom C-LDL = TC - TG/5 - C-HDL (mg/dl)
C-LDL = TC - TG/2,2 - C-HDL (mmol/l)
- Stosunek TC lub C-LDL do C-HDL
- Test zimnej flotacji (przy TG11mmol/l, pozostawienie surowicy na 16 godzin w temperaturze +4°C) - umożliwia wykrycie chylomikronów
Lipoproteiny o największym wpływie na rozwój miażdżycy LDL - stymulujący
HDL - protekcyjny Lipoproteina Powstawanie Degradacja Białka Czas półtrwania Funkcja Chylomikrony
Jelito
Osocze
B-48, E, C
Minuty
Dostarczenie TG pożywienia do komórek
Chylomikrony resztkowe
Osocze
Wątroba
B-48, A
Do godziny
Dostarczenie cholesterolu i lipidów do wątroby
(…)
… lub jego zamienników
- Ograniczenie spożycia masła, kosztem margaryn miękkich bez izomerów trans wzbogaconych w sterole roślinne (flora pro-active: 7,2g stanoli/100g)
- 2 łyżki odpowiednich tłuszczów roślinnych dziennie
- Ograniczone ilości produktów zawierających tłuszcz z małą ilością nasyconych kwasów tłuszczowych
- Mięso czerwone nie więcej niż 3 razy w tygodniu
- Średniotłuste sery i przetwory mięsne i rybne - raz w tygodniu
- Ciasta i domowe wyroby cukiernicze (na odpowiednich margarynach lub olejach) - 2 razy w tygodniu
- Frytki i ziemniaki smażone na odpowiednim oleju - raz na 2 tygodnie
- W technologii przygotowania potraw
- Wykluczenie ostrych metod termicznych wymagających dodatku tłuszczu
Grupa
Produkty zalecane
Produkty do spożywania w umiarkowanych ilościach
Produkty przeciwwskazane
Produkty zbożowe
Pieczywo z pełnego ziarna. Maca, owsianka, ryż, makaron, płatki kukurydziane, musli, kasze gruboziarniste
Rogaliki francuskie (croissant)
Nabiał
Mleko chude, sery chude, np. chudy twaróg, jogurt chudy, białko jaj, substytuty jaj
Mleko półtłuste, sery: Brie, Camembert, Edamski, Gouda, jogurt niskotłuszczowy, dwa całe jaja na tydzień
Pełne mleko, śmietana, mleko skondensowane, zabielacze do kawy, sery pełnotłuste, jogurt pełnotłusty
Zupy
Zupy warzywne, chude wywary mięsne
Zupy zagęszczane, zupy zaprawiane śmietaną
Ryby
Ryby (z rusztu, gotowane, wędzone) Unikać skóry!
Ryby smażone na właściwym oleju
Ikra, ryby smażone na nieznanym oleju lub tłuszczu
Skorupiaki
Ostrygi
Małże, homary
Krewetki, kalmary
Mięso
Indyki, kurczaki, cielęcina, króliki, dziczyzna
Bardzo chuda wołowina, jagnięta (1 lub 2…
…, smalec, słonina, łój, tłuszcz spod pieczeni, margaryny twarde, olej palmowy, tłuszcze uwodornione
Owoce i warzywa
Warzywa świeże i mrożone, zwłaszcza strączkowe: fasola, groch, soczewica, kukurydza, ziemniaki, owoce świeże i suszone, owoce konserwowe (niesłodzone)
Ziemniaki lub frytki smażone na dozwolonym oleju
Ziemniaki pieczone, frytki, warzywa lub ryż smażone na niewłaściwym tłuszczu, warzywa solone…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)