Czynniki wpływające na proces akceptacji dziecka upośledzonego umysłowo oraz jego przebieg Przedmiotem naszych rozważań w tym rozdziale będzie przebieg procesu akceptacji dziecka upośledzonego przez jego rodziców oraz czynniki na niego wpływające. Postawa rodziców wywiera istotny wpływ na zachowanie się dziecka, jak również na kształtowanie się jego osobowości i sposobu bycia. Pierwsze kontakty dziecko nawiązuje najczęściej z matką, a później już z obojgiem rodziców, którzy pomagają mu się przystosować się do sytuacji życiowej. Jean Vanier pisze: „Moje doświadczenie pokazuje mi, że ojcu czy matce trudno jest przyjąć własne dziecko z upośledzeniem, dopóki go nie zobaczą, nie dotkną, nie usłyszą. To prawda, że ultrasonografia pozwala dzisiaj zobaczyć „zdjęcie” własnego dziecka. To postęp. Ale jeśli na tym obrazie pokażą wam przede wszystkim cechy świadczące o upośledzeniu, to grozi wam, że nie zobaczycie nic poza tym. I przeciwnie, kiedy matka bierze w ramiona swe dziecko z zespołem Downa, to patrzy na nie, porozumiewa się z nim. Czułość miłości rodzi między nimi więź. Dziecko jest „inne”, ale to jest jej dziecko. Krew, która płynie w jego żyłach, jest jej krwią. Nie twierdzę, że matka nie cierpi z powodu upośledzenia swego dziecka. Może straszliwie cierpieć z tego powodu, zwłaszcza jeśli zostanie poinformowana o tym upośledzeniu w sposób brutalny. Wiem jednak, że kiedy zobaczy dziecko, dotknie je, nakarmi, będzie jej znacznie łatwiej je przyjąć”. Stosunkowo niewielka grupa rodziców w pełni akceptuje dziecko upośledzone i zdaje sobie sprawę z upośledzenia. Ci rodzice podejmują trud, by rozwinąć w dziecku to, co nie zostało zahamowane, stawiając wymagania według możliwości, pomagając pokonywać trudności i w miarę możliwości usamodzielniać się. Akceptacja dziecka upośledzonego wygląda różnie u różnych rodziców. Mianowicie, jedni w pełni akceptują swoje niepełnosprawne dziecko, inni akceptują je częściowo, a jeszcze inni - tylko w minimalnym stopniu. Skala jest wieloraka. Niepełnosprawność dziecka wpływa w sposób bezpośredni lub pośredni na wszystkie wymiary funkcjonowania jego rodziny. Pociąga za sobą konieczność zmiany życiowych celów - prowadzącą często do poczucia frustracji, depresji i świadomości, iż nie jest to stan przejściowy. Janet Carr przytacza słowa Raecha: „Dla kogoś, kto po raz pierwszy słyszy, że jego dziecko jest upośledzone, wiadomość ta może stanowić najcięższy wstrząs, jakiego doznał w ciągu całego, pełnego doświadczeń życia” , a Gałkowski pisze: „...każde kalectwo czy upośledzenie dziecka stanowi dla rodziców cios trudny do zniesienia i powodujący silny wstrząs emocjonalny”. Zdaniem Lwa Tołstoja „wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, każda natomiast rodzina dotknięta nieszczęściem jest nieszczęśliwa na swój sposób; oddaje istotę indywidualnego, niepowtarzalnego aktu przeżywania i sposobu psychicznego radzenia sobie z katastrofą, którą jest urodzenie się dziecka upośledzonego”.
(…)
… osiągnięć w pracy rehabilitacyjnej, dostrzeganie postępów w rozwoju dziecka staje się w wielu wypadkach podstawą uczucia dumy u rodziców. Wielu z nich odczuwa głęboką satysfakcję z powodu zaangażowania się w pracę z dzieckiem i - uczyniwszy tę pracę własnym wyborem - odzyskuje wewnętrzny spokój. Poważne znaczenie w wyjściu z żałoby mają również wsparcie społeczne a także kontakty rodziców…
… Vanier, „Dziecko takie, jakie zostało nam dane”, W: „Światło i cienie”, 1997, nr 3, s. 34.
3 Małgorzata Karpik, „Akceptacja...”, s. 24.
Janet Carr, „Pomoc dziecku upośledzonemu”, PZWL, Warszawa 1984, s. 56.
Tadeusz Gałkowski, „Dzieci specjalnej troski. Psychologiczne podstawy rehabilitacji dzieci opóźnionych umysłowo”, PWN, Warszawa 1972, s. 120. cyt. za: Grażyna Kwaśniewska, „Dziecko niepełnosprawne…
… małżeńskiej i brak wzajemnego zaufania. W wielu przypadkach małżonkowie nie zaspokajali potrzeb seksualnych drugiego małżonka. Te niezaspokojone w małżeństwie potrzeby wywierały z kolei wpływ na odtrącenie dziecka. Natomiast dzieci są akceptowane przez rodzinę w tych domach, gdzie panuje zgodna i serdeczna atmosfera rodzinna. Potwierdzają to również badania Handela, na podstawie których stwierdzono…
… się negatywny zespół reakcji nazywany żałobą po stracie zdrowego dziecka”. Poza utratą wymarzonego dziecka może to być również żałoba po utracie wolności i nadziei na realizację różnych życiowych pragnień. Należy wziąć pod uwagę jeszcze jedną okoliczność, mianowicie utraty takiego obiektu miłości, jakim jest dla rodziców ich własne „ja”. Urodzenie dziecka „niepełnowartościowego” dla wielu rodziców…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)