Fragment notatki:
Ocena stabilności finansowej i perspektyw ryzyka
Zarówno obecna stabilność systemu finansowego, jak i jej krótkoterminowe perspektywy są dobre. W okresie objętym analiza instytucje finansowe, w szczególności banki, rozwijały się w szybkim tempie i uzyskiwały dobre wyniki finansowe. Wyjątek stanowiły fundusze inwestycyjne, których aktywa zmniejszały się od drugiej połowy 2007 r. oraz fundusze emerytalne, które od końca 2007 r. odnotowały ujemne wyniki inwestycyjne na skutek przeceny na rynku akcji oraz wzrostu stóp procentowych. Pomimo tego instytucje finansowe zarządzające funduszami utrzymywały dobra sytuacje finansową. Kryzys na globalnym rynku finansowym dotknął krajowy system finansowy w ograniczonym stopniu, niemal wyłącznie poprzez spadki cen akcji na GPW. Brak bezpośrednich lub pośrednich ekspozycji banków, zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych na ryzyko związane z amerykańskim rynkiem kredytów hipotecznych o podwyższonym ryzyku, w dużym stopniu uchronił krajowe instytucje przed stratami finansowymi spowodowanymi przecena instrumentów opartych na kredytach subprime. Z tego samego powodu na polskim rynku finansowym nie wystąpił spadek zaufania, który skutkowałby wystąpieniem problemów płynnościowych instytucji finansowych. Wśród najważniejszych wyzwań dla utrzymania stabilności systemu finansowego można wymienić: możliwość zmaterializowania się ryzyka kredytowego, które w coraz większych rozmiarach obecne jest w bilansach banków, zmniejszanie się bufora kapitałowego banków, będącego zabezpieczeniem przed wystąpieniem niekorzystnych zjawisk o nieoczekiwanie dużej skali oraz zmiany sposobu finansowania banków, dla których coraz większą role odgrywa finansowanie pozyskiwane z innych instytucji finansowych, w tym podmiotów zagranicznych. Uzyskiwaniu dobrych wyników finansowych przez instytucje finansowe sprzyjał szybki wzrost gospodarczy, w tym wysokie tempo wzrostu spożycia indywidualnego oraz dynamiczny wzrost popytu inwestycyjnego. Utrzymywał się silny trend aprecjacyjny złotego. Mimo korzystnej sytuacji gospodarczej w Polsce, istnieją zagrożenia dla stabilności systemu finansowego. Trwający od sierpnia 2007 r. i stopniowo pogłębiający się kryzys na światowych rynkach finansowych może doprowadzić do większego niż spodziewane ograniczenia tempa wzrostu gospodarczego w najważniejszych światowych gospodarkach, w tym u głównych partnerów handlowych Polski. Niższy popyt zewnętrzny może doprowadzić do większego niż oczekiwane obniżenia tempa wzrostu polskiej gospodarki. W okresie objętym analiza zachodziły również istotne przemiany wewnątrz sektora instytucji finansowych, w szczególności w sektorze bankowym, które mogą mieć ujemne konsekwencje dla stabilności finansowej w przyszłości. Mimo ponownie rekordowo wysokich wyników finansowych uzyskanych w 2007 r., w działalności krajowych instytucji finansowych pojawiają się symptomy wzrostu ryzyka dla utrzymania stabilności systemu finansowego. Ryzyko dla utrzymania stabilności systemu finansowego związane jest przede wszystkim z utrzymującą się znaczną dynamiką akcji kredytowej dla gospodarstw domowych, a w szczególności z ponownie obserwowanym przyspieszeniem tempa wzrostu kredytów mieszkaniowych. Szybki wzrost kredytów mieszkaniowych, któremu towarzyszyło łagodzenie polityki kredytowej banków i intensywna konkurencja pomiędzy bankami, może budzić obawy o prawidłowość wyceny ryzyka kredytowego w niektórych bankach, ze względu na bardzo niskie marże kredytowe. Ponadto obserwuje się ponownie znaczny wzrost dynamiki kredytów mieszkaniowych indeksowanych do walut obcych, co prowadzi do wzrostu ryzyka walutowego podejmowanego przez kredytobiorców i zwiększa zależność ryzyka kredytowego podejmowanego przez banki od zmian kursu złotego. Polski sektor bankowy nie wykorzystuje rozpowszechnionego w USA i niektórych krajach UE modelu biznesowego originate and distribute. Banki utrzymują w swoich bilansach ryzyko kredytowe związane z udzielonymi kredytami. Z tego względu banki polskie w znacznie mniejszym stopniu niż miało to miejsce w USA są narażone na pokusę zwiększania udziału w rynku kosztem zaniedbywania oceny ryzyka. Z obecnie dostępnych informacji wynika, ze polityka kredytowa banków nie prowadzi do udzielania na duża skale kredytów klientom o zbyt niskich buforach dochodowych. Można jednak oceniać, ze względu na wyższe niż poprzednio obciążenia dochodów nowych kredytobiorców spłata kredytów, kredyty udzielane w ostatnich kwartałach mogą w przyszłości charakteryzować się gorsza spłacalnością niż kredyty udzielane we wcześniejszych okresach. Doświadczenia międzynarodowe oraz polskie (sytuacja w końcu lat 90. XX w.) wskazują, ze szybki wzrost akcji kredytowej we wzrostowej fazie cyklu gospodarczego, któremu towarzyszy intensywna konkurencja miedzy bankami, może prowadzić do strat kredytowych banków w okresie następującego po niej spowolnienia gospodarczego. Relacja dostępnego bankom bufora kapitałowego do ryzyka obecnego w ich bilansach obniżyła się w porównaniu z wcześniejszymi latami, co w przyszłości może mieć negatywne konsekwencje dla zdolności sektora bankowego do finansowania rozwoju gospodarki. Spadek nadwyżki kapitału banków ponad minimum regulacyjne wynikał ze wzrostu akcji kredytowej, a także, choć w mniejszym stopniu, nastąpił na skutek uwzględnienia od stycznia 2008 r. dodatkowego wymogu kapitałowego na ryzyko operacyjne. Konieczność podniesienia kapitałów w przypadku wielu banków może oznaczać zmianę obserwowanej w ubiegłych latach praktyki polegającej na wypłacie znacznej części zysków w postaci dywidend. Dla niektórych instytucji pozyskanie dodatkowego kapitału, koniecznego do podtrzymania tempa wzrostu działalności, może okazać się pewnym wyzwaniem w obecnych warunkach wzrostu awersji do ryzyka na rynkach finansowych. Innym istotnym procesem zachodzącym w sektorze bankowym jest rosnąca rola finansowania działalności banków poprzez rynki finansowe, w tym finansowania uzyskiwanego od nierezydentów. Oznacza to, ze niektóre banki, zwłaszcza w okresach występowania zaburzeń na rynkach finansowych i w warunkach spadku wzajemnego zaufania uczestników rynku, musza liczyć się z trudnościami w pozyskiwaniu płynności lub wzrostem kosztów finansowania rynkowego. W przypadku niektórych banków środki pozyskane od ich inwestorów strategicznych są ważnym źródłem finansowania działalności. Taka struktura finansowania zwiększa potencjalny wpływ problemów inwestorów strategicznych na polski rynek bankowy. Zestawienie procesów zachodzących zarówno w otoczeniu, jak i wewnątrz sektora instytucji finansowych pozwala na podjecie próby odpowiedzi na pytanie, jakie mogą być najważniejsze czynniki i procesy, które mogłyby zagrozić stabilności systemu finansowego. Analizy przedstawione w niniejszym Raporcie pozwalają oceniać, ze w krótkim okresie najistotniejszym czynnikiem ryzyka dla stabilności krajowego systemu finansowego może być wystąpienie głębszego niż spodziewane spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego w krajach Unii Europejskiej, a w szczególności w strefie euro Takie spowolnienie mogłoby doprowadzić do silniejszego niż oczekiwane spowolnienia wzrostu gospodarczego w Polsce, m.in. ze względu na obniżenie popytu eksportowego oraz inwestycji. Niskie tempo wzrostu gospodarczego mogłoby z kolei wpłynąć ujemnie na zdolność kredytobiorców (zarówno gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw) do obsługi zadłużenia w wyniku pogorszenia ich sytuacji finansowej. Innym czynnikiem, który mógłby przyczynić się do pogłębienia strat kredytowych w segmencie kredytów mieszkaniowych mógłby być spadek cen nieruchomości będących zabezpieczeniem kredytów, w powiązaniu z możliwym ujawnieniem się problemów z efektywnością egzekucji zabezpieczeń hipotecznych. W najbardziej pesymistycznej wersji tego scenariusza znaczne straty kredytowe banków doprowadziłyby do istotnego uszczuplenia kapitałów, co z kolei doprowadziłoby do ograniczenia akcji kredytowej i w efekcie jeszcze głębszego spowolnienia wzrostu gospodarczego w kraju…
(…)
…. była bardzo dobra. Poprawiły się m.in. nominalne wyniki finansowe i zyskowność, efektywność działania sektora bankowego i jakość aktywów. Przeciętne wyposażenie banków w kapitał (współczynnik wypłacalności) zmalało na skutek ekspansji kredytowej, ale nadal jest wystarczające w stosunku do obecnej skali działalności i umożliwia pokrycie ewentualnych strat kredytowych. Niemniej jednak kontynuacja wzrostu akcji…
… w wysokości przewyższającej wymagane przez nadzór bankowy minimum. Wśród banków komercyjnych można zidentyfikować grupę małych i średnich banków o agresywnej strategii ekspansji kredytowej, kierujących swoja ofertę przede wszystkim do gospodarstw domowych. Banki z tej grupy wyróżniają się regularnie (od co najmniej 8 kwartałów) wyższą niż większość sektora bankowego relacja odpisów netto na kredyty zagrożone…
… banków i do wzrostu postrzeganego ryzyka związanego z inwestycjami w te spółki. Może to oznaczać utrudnienia w finansowaniu dalszego rozwoju polskich banków, szczególnie w połączeniu ze stosunkowo niską oceną ich siły finansowej przez agencje ratingowe. Na skutek kryzysu na amerykańskim rynku kredytowym i ograniczenia płynności na rynkach finansowych wiele banków w krajach rozwiniętych, Wśród…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)