Charakterystyka budownictwa podziemnego w rozwoju historycznym
Na tle niezwykle ciekawego rysu historycznego budownictwa podziemnego można wyróżnić kilka jego charakterystycznych cech:
• chłonność kapitałową zarówno ze względu na nakłady finansowe, materiałowe, pracę ludzi i sprzętu, jak i ze względu na prace pomocnicze zapewniające bezpieczeństwo robót lub przyspieszenie budowy obiektu,
• długowieczność budowli podziemnej w przypadku zachowania optymalnych warunków ich realizacji i utrzymania,
• walory ekologiczne polegające nie tylko na zachowaniu istniejącej substancji przy-rodniczo-technicznej na powierzchni terenu, ale przede wszystkim na możliwości ograniczenia negatywnych oddziaływań takich czynników, jak zakłócenia wywołane transportem (wyciszenie hałasu, ujęcie i odprowadzenie spalin, eliminacja przeciążenia ruchu itp.),
• utajnianie budowli podziemnych w celach obronnych lub zabezpieczenia mienia, co niewątpliwie ogranicza popularyzację budownictwa podziemnego, a co za tym idzie, jego rozwój czy postęp techniczny.
Powstałe naturalnie jaskinie są szczególnym przykładem możliwości wykorzystania przestrzeni podziemnych dla różnych potrzeb człowieka, ale nie tylko. Jaskinie były i są wykorzystywane jako:
• pomieszczenia mieszkalne, zwłaszcza po ich przystosowaniu pod względem użytkowym i estetycznym,
■ miejsca kultu religijnego, obyczajowego, magicznego,
■ cmentarze naszych przodków, ale także naturalne zbiorowisko szczątków zwierzęcych,
• sale widowiskowe, muzealne, klubowe itp.,
• trasy komunikacyjne, zwłaszcza turystyczne,
• obiekty gospodarcze, szczególnie obejmujące działalność niejawną, tajną, specjalną,
• miejsca leczenia uzdrowiskowego, a także odosobnienia dobrowolnego lub przymusowego,
• utajnione składy, piwnice, magazyny itd.
Wymienia się wiele jaskiń zamieszkałych przez człowieka epoki kamiennej. Świadczą o tym zabytki rytów i malowideł społeczeństw paleolitycznych. Przykładem może być jaskinia Altamira w Hiszpanii.
Często jaskinie są zbiornikami naturalnych zasobów użytkowych: lodu, wody, fosforytów, gipsu itp. Są wiec eksploatowane jako kopalnie podziemne.
Dotychczas odkryto niezliczoną liczbę małych i średnich jaskiń, a ocenia się na kilkadziesiąt, liczbę jaskiń o długości przekraczającej 40 km. Do największych w świecie należą niewątpliwie jaskinie w Stanach Zjednoczonych:
• Jaskinia Mamutowa tworząca sieć korytarzy (tuneli) i komór o łącznej długości ponad 230 km, * Wielka Sala carlsbadzkich jaskiń znajdująca się na głębokości 400 m o wymiarach: szerokość 200 m, długość 1300 m, wysokość 100 m.
(…)
… a Włochami stosowano najpierw ręczne wiercenie otworów strzałowych, ale kończono jego budowę całkowicie zmechanizowanymi urządzeniami wiertniczymi.
W 1864 r. Nobel wynajduje dynamit, który wraz z rjóźniejszymi materiałami wybuchowymi, np. amonitem czy trotylem, zdecydowanie przyspiesza i ułatwia proces drążenia wyrobisk w najbardziej nawet zwięzłych skałach. Nowe materiały wybuchowe nie tylko odspajają…
…, a ich połączenia dokonano dopiero na podstawie odgłosu prowadzonych robót drążeniowych.
Istotnym czynnikiem rozwoju robót podziemnych było górnictwo związane z wydobyciem kruszców w epoce brązu. Znane w Attyce (Grecja) kopalnie rud srebra i ołowiu z okresu od VI w. p.n.e. do II w. n.e. - to już rozbudowana sieć sztolni o szerokości 60 cm i wysokości 90 cm drążonych w kilku poziomach na głębokości do 120 m…
… zabezpieczenia wyrobiska podziemnego, szczególnie w warunkach górotworu niestabilnego. W 1818 r. Brunei wynajduje tarczę, jako urządzenie do budowy tuneli, a w 1842 r. oddaje do użytku pierwszy tunel wybudowany metodą tarczową pod Tamizą. Metoda tarczowa wciąż pozostaje najbardziej doskonałym sposobem drążenia i stabilizacji wyrobisk podziemnych, zwłaszcza w gruntach.
Rok 1863 jest następnym przełomowym…
… górniczymi. Oddany do użytku w 1994 r, Eurotunel pod Kanałem La Manche o łącznej długości 50,0 km jest najdłuższym tunelem podwodnym (36 km). Został wybudowany metodą tarczową jako dwa tunele jednotorowe na głębokości 25^45 m pod dnem kanału. Jest on przystosowany do mchu kolejowego uwzględniającego przeprawę samochodową za pomocą specjalnych składów kolejowych.
Coraz częściej „obwodnice" drogowe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)