To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Charakter ustrojowy wiecu w dobie monarchii patrymonialnej.
- wiece były nawiązaniem do tradycji przed państwowych, do XII wieku obejmowały ogół wolnych mężczyzn
- były organem współrządzącym
- z czasem oddano podejmowanie decyzji w ręce monarchy i możnowładztwa, sporadycznie poddając je pod głosowanie wszystkich zgromadzonych ( by nadać sprawie większą powagę)
- wiec ogólny przekształcił się w zjazd feudalny, obok księcia uczestniczyło w nim możnowładztwo, rycerstwo i przedstawiciele miast, nabrał charakteru urzędniczego
- do kompetencji wieców należało opiniowanie spraw z zakresu polityki zagranicznej, uchwalania podatków, obsady urzędów, podziału dzielnic
- sprawowały wymiar sprawiedliwości, dokonywały elekcji nowego władcy lub wypowiadały mu posłuszeństwo
4. Charakterystyka monarchii stanowej na ziemiach polskich
- od 1320 roku
- odchodzono od zasady państwa patrymonialnego na rzecz państwa jako instytucji publicznej i suwerennej. Wyrazem prawnoustrojowym było upowszechnienie się konstrukcji Korony Królestwa Polskiego ( Corona Regni Poloniae), która wyrażała zasady suwerenności państwa, niepodzielności i niepozbywalności jego terytorium i oddzielenie państwa od osoby monarchy
- Państwo i monarcha uniezależnili się od uniwersalistycznej doktryny papieskiej i cesarskiej ( nadal płacono dziesięcinę i świętopietrze)
- władców zobowiązano do przywrócenia utraconego stanu posiadania i stałego zwiększania terytorium państwa
- system społeczny doprowadził do konsolidacji i ujednolicenia możnych i rycerstwa szlachty w ramach jednego stanu. W Polsce wszyscy byli bezpośrednimi poddanymi władcy, nie wykształcił się ustrój lenny
- szlachtę dzielono wg stanu majątkowego: magnateria - ponad 10 wsi, szlachta średnia - 1 wieś, szlachta drobna - część wsi z chłopami poddanymi, zagrodowa - nie posiadała chłopów sama uprawiała ziemię. Wymienieni byli to tzw. Posesjonaci, wyróżniano jeszcze gołotę - nieposiadającą ziemi ani nie. Posiadała ograniczenia polityczne - nie mogła piastować urzędów, oraz ograniczenia prawne - nie korzystała z przywilejów nietykalności osobistej, ciążył na niej obowiązek udziału w pospolitym ruszeniu
- stan szlachecki ustawowo zamknięto około XIV wieku. O przynależności decydowało urodzenie z ojca szlachcica, potwierdzona statutami K. Wielkiego nagana szlachecka, podczas której należało udowodnić szlachectwo. Odbywała się w formie procesu sądowego, gdzie należało przedstawić przewidzianą prawem liczbę świadków, potwierdzających przynależność osoby do rodu;
- nobilitacja - prawna forma nabycia szlachectwa; początkowo od monarchy, od XVI w nobilitacja sejmowa
- stan szlachecki był jednolity pod względem prawnym, zasada była równość szlachty wobec prawa
(…)
… wojskowe, kierowanie polityką zagraniczną
- urzędy dzielono na koronne i centralne, nie istniało jednak rozgraniczenie zakresu ich władzy
- Polska dzieliła się na równorzędne jednostki terytorialne - województwa i ziemie
- Zjazdy ogólnopaństwowe od Ludwika Węgierskiego zwano sejmami walnymi - z osobą króla, dostojnikami państwowymi i duchownymi
- z czasem zrezygnowano z nich zwołując zjazdy prowincjonalne, odrębne dla Małopolski i Wielkopolski razem z Kujawami
- sejmik ziemski był dobrowolnym zgromadzeniem szlachty ziemi, województwa lub prowincji
- monarchia stanowa była monarchią nierównoprawnych stanów, gdzie dominującą rolę miał stan szlachecki, przewaga elementów publiczno-prawnych ujawniła się w przywilejach stanowych, zasadzie elekcyjności królów, w rozwoju reprezentacji stanowej - sejmiki ziemskie…
…, nie nakładanie niesłusznych podatków, rządzenie za radą biskupów i możnych
- szlachta przejęła też wyższe stanowiska kościelne, potwierdziły to ustawy królewskie 1430 - 33 i zarządzenia papieskie 1414 i 1421
- duchowieństwu przyznano przywileje nadające mu charakter odrębnego stanu, np. Ludwika Węgierskiego z 1381 r. przyznający mu zwolnienie z podatków oprócz 2 lub 4 gorszy z łana chłopskiego
- do 1370…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)