Historia władzy w Europie - Monarchia stanowa

MONARCHIA STANOWA - ISTOTA, ZASADY SPRAWOWANIA WŁADZY. Monarcha Stanowa. Stany nie były przez prawo zamknięte (byłyby wówczas kastami), ale stanowiły wielkie struktury społeczne przez prawo zdefiniowane i wyposaŜonedziedzicznie w zespół praw i przywilejów. Nie były to prawadla wszystkich członków stanu zupełnie jednakowe ze względu na róŜnice prowincjonalne wpływające na status szlachcica czy teŜ z powodu zróżnicowania urządzeń i przywilejów miejskich. Nawet tam, gdzie ukształtował się jednolity stan szlachecki, pozycja magnatów była szczególna, nie tylko pod względem znaczenia, ale i przywilejów. Formowały się róŜne ?warstwy pośrednie? Ŝyjące z płacy, Ŝołdu, honorariów: uniwersyteccy uczeni, adwokaci, artyści, najemni Ŝołnierze - nie zawsze związani z określonym stanem.
Typ monarchii, gdzie władze monarchy ograniczały uprawnienia stanów. Wytworzyła się po powstaniu stanów. Najwcześniej wykształcił się stan duchowny (własne prawo kanoniczne, beneficja kościelne, własne sądownictwo oraz celibat )
Stan rycerski -szlachecki (nadanie ziemi w lenno w zamian za konną służbę wojskową, przywileje szlacheckie, wyróżnianie szlachty w prawie karnym, herby, zawołania )
Stan mieszczański, powstał po powstaniu miast - po nadaniu praw miejskich. Tylko w niektórych państwach uzyskanie praw stanowych przez wolne chłopstwo było możliwe, w XIII i XIV wieku pozostali oni na marginesie formującego się społeczeństwa stanowego. Monarchię stanową charakteryzuje dualizm praw (Korony i praw stanu). Niezbywalne prawa monarchy nazywano mianem korony. Wyrażało to między innymi ideę ciągłości władzy: królowie się zmieniają, a korona trwa. Żadnemu królowi nie wolno było trwonić praw korony. Obok prawa korony istniały prawa stanowe (stany wywierały presje na króla). Pierwsze ograniczenie samowoli monarszej w stosunku do społeczeństwa to Wielka Karta Swobód 1215. W konfliktach z monarchami dojrzewała świadomość polityczna stanów. Ważną cechą monarchii stanowej jest rozdzielanie funkcji dworskich i państwowych. Stany miała swoją reprezentację stanową. Monarchia stanowa - forma ustroju politycznego, charakterystyczna dla schyłkowego okresu średniowiecza, związana z wyodrębnieniem się zróżnicowanych grup społecznych (stanów). Władza monarchy, dotąd patrymonialnego, została ograniczona na rzecz stanów, szczególnie rycerstwa i duchowieństwa, niekiedy mieszczaństwa. Udział stanów w rządach był realizowany przez reprezentację w zgromadzeniach stanowych (późniejsze parlamenty) i różne formy samorządu.
W czasach nowożytnych monarchia stanowa straciła rację bytu. W większości państw europejskich monarchowie zwiększali stopniowo swoją władzę, co doprowadziło do powstania monarchii absolutnych, a tylko w nielicznych (

(…)

… (w szczególności w znajomości prawa rzymskiego) przedstawicieli drobnej szlachty i miejskiego patrycjatu - legistów. Oni też na bazie prawa rzymskiego opracowali nowe koncepcje prawnoustrojowe kształtującej się monarchii stanowej, które zastąpiły wcześniejsze zasady monarchii patrymonialnej, a także przyczyniły się do zjednoczenia państwa. Cechy ustrojowe francuskiej monarchii stanowej:
Publicznoprawny charakter…
…. Były one zwoływane przez monarchę w razie potrzeby. Nie miały, więc cyklicznego sposobu zwoływania i nie miały też określonego składu. Te zjazdy były zwoływane albo dla całego państwa, albo dla poszczególnych prowincji. Przykładem takiego zjazdu jest zjazd w Sulejowie (1318). Zwołał go Władysław Łokietek, aby uzyskać poparcie w swoich staraniach o koronację.
Sejm walny W monarchii stanowej sejm walny nie miał…
... zobacz całą notatkę