To tylko jedna z 19 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
eele3. Budowa stopw metali
3.1.Rodzaje faz wystepujacych w stopach metali
Stopy to substancje otrzymywane przez stopienie dwch lub wiecej pierwiastkw. Jakkolwiek obecnie stopy mozna otrzymywac takze innymi metodami, np. przez spiekanie lub elektrolize, metoda stapiania stosowana jest najczesciej. Oczywiscie budowa stopu jest znacznie bardziej zlozona niz czystego pierwiastka i zalezy przede wszystkim od rodzaju wzajemnego oddzialywania na siebie skladnikw stopu podczas krzepniecia i chlodzenia w stanie stalym. W zaleznosci od liczba pierwiastkw tworzacych stop, rozrznia sie stopy dwuskladnikowe, zwane tez podwjnymi, trjskladnikowe (potrjne) itd.
Najprostszymi stopami sa stopy dwch metali lub metalu z niemetalem, czyli stopy dwuskladnikowe. Pierwiastki tworzace stopy podwjne moga wykazywac:
wzajemna nieograniczona rozpuszczalnosc w stanie cieklym, a w stanie stalym: rwniez nieograniczona rozpuszczalnosc, ograniczona rozpuszczalnosc, brak rozpuszczalnosci; rozpuszczalnosc ograniczona w stanie cieklym, a w stanie stalym: rwniez ograniczona rozpuszczalnosc, brak rozpuszczalnosci; brak rozpuszczalnosci zarwno w stanie cieklym, jak i stalym. Praktyczne znaczenie maja jedynie stopy pierwiastkw wykazujacych calkowita wzajemna rozpuszczalnosc w stanie cieklym. W zwiazku z tym, struktura stopw w stanie stalym moze stanowic:
jeden roztwr staly, jesli skladniki stopu wykazuja nieograniczona wzajemna rozpuszczalnosc; mieszanine ziarn czystych pierwiastkw tworzacych stop, jesli pierwiastki te w stanie stalym na siebie w ogle nie oddzialuja; mieszanine krysztalw roztworw stalych granicznych, jesli skladniki stopu w stanie stalym wykazuja czesciowa wzajemna rozpuszczalnosc; mieszanine krysztalw roztworu stalego oraz krysztalw zwiazkw chemicznych lub faz miedzymetalicznych, jesli skladniki stopu w stanie stalym nie tylko rozpuszczaja sie w sobie wzajemnie, ale rwniez reaguja ze soba chemicznie. W pierwszym przypadku, gdy stop jest mieszanina, wlasnosci poszczeglnych ziarn sa takie same jak wlasnosci czystych metali tworzacych stop, natomiast wlasnosci calego stopu sa ich wypadkowa, przy czym duzy wplyw wywieraja na nie wielkosc i ksztalt ziarn oraz ich wzajemne usytuowanie. Ten przypadek jednak wystepuje rzadko, a praktyczne znaczenie maja przede wszystkim stopy zawierajace roztwory stale i fazy miedzymetaliczne. Roztwory stale. Roztwory stale mozna podzielic na dwa zasadnicze rodzaje: roztwory miedzywezlowe, roztwory rznowezlowe. Roztwory miedzywezlowe powstaja, gdy atomy pierwiastka stopowego maja mala srednice i moga w sieci krystalicznej metalu podstawowego zajmowac pozycje miedzywezlowe. Pierwiastkami takimi sa azot, wodr, wegiel i bor. Wszystkie inne pierwiastki stopowe tworza roztwory rznowezlowe, tzn. atomy pierwiastka stopowego zajmuja w sieci krystalicznej polozenie wezlowe, zastepujac atomy pierwiastka podstawowego. W obu przypadkach obce atomy tworza okreslone defekty punktowe. Ich ilosc i wielkosc sa funkcjami rodzaju i zawartosci pierwiastka stopowego w stopie.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)