To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Błędy popełnione przy doborze zdań Mogą wystąpić wszystkie rodzaje błędów pojawiające się przy wnioskowaniu
Przy doborze zdań jest mniejsza możliwość popełnienia błędów niż przy wnioskowaniu, bo wytworem rozumowania (mam że rozumowania a mi się wydaje że powinno być dobierania) jest dobrane zdanie a nie przypisanie mu wartości poznawczej.
Błąd może polegać na stwierdzeniu, że między zdaniami zachodzi wskazana relacja, a w rzeczywistości stosunek ten nie występuje. Problem wartości poznawczej podstawy rozumowania oraz wytworu jest w zasadzie niezależny od czynności doboru, może jednak okazać się istotny wtedy, gdy dobór zdań jest jednym z ogniw rozumowań złożonych. Ogólna reguła ustalająca wartość poznawczą zdań może brzmieć: jeżeli podstawa jest zdaniem uznanym to zdanie dołączone nie musi być uznane, natomiast jeżeli uznane jest zdanie dołączone to podstawa musi być zdaniem uznanym, gdyż jej wartość poznawcza nie może być mniejsza od wartości poznawczej zdania dołączonego (reguła ta chroni przed błędem petitio principi).
Jeżeli do zdania A o dowolnej wartości poznawczej zostaje dobrane jako warunkujące je zdanie B (B→A) to rozumowanie nie jest poprawne gdy ze zdania B nie wynika zdanie A. Stwierdzenie, że między zdaniami zachodzi relacja warunkowania może być oparte na:
prawach nauk dedukcyjnych ( w matematyce, logice)
prawach nauk empirycznych
prawidłowościach języka
definicjach
jedynie na przeświadczeniu rozumującego
Zestawiając otrzymane wyniki analizy rozumowań prostych można powiedzieć, że wnioskowania (których wytworem są zdania uznane) prowadzą bądź do uznania części wcześniej już uznanych zdań złożonych, bądź do uznania zdań złożonych na podstawie uznanych już wcześniej zdań składowych. Natomiast dobieranie zdań spełniających określone warunki ;prowadzi do poznania relacji jakie zachodzą miedzy zdaniami, a może także prowadzić do uznania nowych zdań, względnie przyjęcia ich jako problematyczne. Wnioskowania łącznie z doborem zdań tworzą proste rozumowania i stanowią ogniwa rozumowań złożonych.
Dwu-ogniwowe rozumowania złożone Występują one zarówno w naukach doświadczalnych jak i dedukcyjnych. Składają się w najprostszej postaci z dwóch ogniw: z wnioskowania i doboru zdań. Odpowiednie połączenia takich ogniw wystarczają do otrzymania wyników, które są najprostszymi postaciami dowodu, sprawdzania, wyprowadzania konsekwencji lub wyjaśniania.
Wyprowadzanie konsekwencji Przyjmujemy, że rozumującemu dane jest zdanie, którego wartość logiczna lub wartość poznawcza nie jest znana. Znane są natomiast prawa logiki, przede wszystkim zaś prawa warunkowania zachodzące między zdaniami. Rozumujący dobiera zdania (konstruuje lub wyróżnia) odpowiednio do celów poznawczych. Zdanie dane rozumującemu jest podstawą rozumowania a odpowiednia funkcja zdaniowa wyraża warunek. Ten zespół czynności poznawczych w połączeniu z wnioskowaniem dedukcyjnym stanowi właśnie rozumowanie wyprowadzania konsekwencji. Jednym z możliwych wyników tego rozumowania jest stwierdzenie, że miedzy zdaniem danym rozumującemu (A) i zdaniem dołączonym (B) zachodzą określone i wskazane stosunki poznawcze. W przypadku gdy podstawą rozumowania jest zdanie uznane a dobór dokonał się przez konstrukcje dochodzimy do przekonania, że zdanie dobrane należy uznać (gdyż wynika z uznanego), a więc włączyć do odpowiedniej dziedziny wiedzy w charakterze twierdzenia.
(…)
…, ale nie umiem tego zrobić...), k - wartość poznawcza (uznanie, przyjęcie możliwości, hipoteza)
Przykład:
A: Woda w naczyniach szklanych tworzy menisk wklęsły
B: Przyciąganie między cząsteczkami wody i szkła jest większe niż przyciągnie wzajemne cząsteczek wody
Rozumowanie, w którego I ogniwie konstruuje się zdanie B warunkujące zdanie A, a w II ogniwie na podstawie wnioskowania redukcyjnego ustosunkowujemy…
… od tego wynikami procesu sprawdzania są następujące 3 sytuacje poznawcze:
zdanie sprawdzane zostaje odrzucone (falsyfikacja)
jeżeli zdanie sprawdzane nie zostało odrzucone to można przyjąć, że wzrasta jego wiarygodność (weryfikacja)
zdanie sprawdzane zostaje uznane
Ad.1. Zachodzi wtedy, gdy zdanie dobrane okazuje się być fałszywym i fałszywe jest również zdaniem sprawdzanym.
Schemat:
[A oraz WA→0 d╞B][╡ B…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)