Biomarkery skażeń - Bioindykatory a biomarkery
Bioindykacja- metoda, za pomocą której, dzięki stosowanym żywym organizmom, na różnych poziomach ich organizacji, określa się kierunek i stopień nasilenia zmian w środowisku ich życia.
Glony:
Nadmierny r-ój sinic i zielenic (zwłaszcza nitkowatych) wskazuje na eutrofizację wód
Obecność okrzemek kolonijnych wskazuje brak lub niegroźne zanieczyszczenie wody
Eugleniny wskazują strefy większego i średniego zanieczyszczenia wody
Krasnorosty- wskazują wody czyste
Grzyby- wodne i lądowe wykorzystuje się do oceny akumulacji metali ciężkich.
Porosty (epifityczne)- do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza SO2.
Mchy- do oceny akumulacji metali ciężkich (śl Cd, Cu, Ni, Pb, Zn, Co, Cr) wodne wskazują wody czyste.
Reakcja jest różna:
Grzyby i mchy są odporne na działanie zanieczyszczeń- nie umierają.
Porosty zamierają pod wpływem określonego stężenia SO2 w powietrzu (najbardziej wrażliwe są porosty krzaczkowate).
Biomarkery- mierzalne zmiany w kom org i zachodzących w nich procesach biochemicznych wywołane przez wchłonięty ksenobiotyk.
Biomarkery są swoistymi znacznikami i dowodami na wchłonięcie toksyny do org.
Na podstawie analizy obecnych w org biomarkerów można uzyskać info:
Czy org był narażony na działanie czynnika szkodliwego (biomarkery ekspozycji)
Czy narażenie na ksenobiotyk spowodowało skutki zdrowotne (biomarkery efektu)
Czy dana osoba jest wrażliwa na działanie konkretnego ksenobiotyku (biomarkery wrażliwości).
Subs wybrana jako biomarker narażenia na dany ksenobiotyk powinna być łatwa do wyizolowania z materiału biologicznego i w analizie, oraz wykazywać ilościową korelację z wielkością wchłoniętej dawki ksenobiotyku.
Biomarkery ekspozycji na dany ksenobiotyk:
Ekspozycja na:
Benzen przejawia się obecnością kwasu mukonowego lub katecholu we krwi lub moczu
Wielocykliczne węglowodory aromatyczne przejwia się obecnością 1-hydroksy-benzopirenu w moczu
Cynk- protoporfiryna cynkowa w moczu. Protoporfiryna jest prekursorem hemu, który zawiera żelazo.
Kwas metylohipurowy- ksylen
Metale ciężkie- obecność we włosach
Nikiel- związki niklu w moczu
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)