Metody biologiczne wykorzystywane w ocenie zanieczyszczeń środowiska Biowskaźnik Podstawowa klasyfikacja bioindykatorów roslinnych i zwierzecych oparta jest na relacji zachodzacej pomiedzy bodźcem, a wywołanym przez niego efektem. Dlatego te wyróżnia się: • biomarkery – subkórkowe zmiany biochemiczne, biowskaźniki (bioindykatory) • biowskazniki regulujace - które fizjonomiczne pokazują stopień uszkodzenia zależny od presji działającego czynnika, • biowskazniki akumulujace - które posiadają zdolność gromadzenia róróżnorodnych substancji we własnych tkankach, • oraz biowskaźnikowe skale gatunkowe - sporządzane w zależności od stopnia tolerancji ekologicznej na określony czynnik czy substancje. - Gatunki roślin i zwierząt wykazujące zróżnicowaną wrażliwość i charakterystyczną reakcję na działanie czynników środowiska - Są to z reguły gatunki o wąskim zakresie tolerancji lub w specyficzny sposób reagujące na działanie danej substancji. - Zestawy gatunków bioindykacyjnych pozwalają określić np. stan czystości wód. Specyficzna wrażliwość niektórych gatunków roślin lądowych, np. sosny czy świerka na obecność dwutlenku węgla w atmosferze, mietlicy na obecność metali ciężkich w glebie, umożliwia określenie stopnia, zasięgu i struktury zmian degradacyjnych środowiska Właściwości bioindykacyjne wykazują też niektóre gatunki bezkręgowców i ptaków, np. pająki, komary, ślimaki, dżdżownice, dzięcioły. Biowskaźniki 1. Odpowiedź biologiczna na wyższych poziomach organizacji, tzn. populacji, zespołu 2. Mniej specyficzne od biomarkerów; mają znaczenie w ekologii, np.: • Ryby – pstrąg, kiedy stężenie 10µg / dm3 ucieka - obecność głównie herbicydów i insektycydów • Porosty • Małże – kontrola jakości wody, kiedy 6/8 małż podłączonych do elektrod zamknie muszle na dłużej niż 4 minuty rozlega się sygnał alarmowy • Dżdżownice – biowskaźniki i biomarkery (pochłaniają zanieczyszczenia całą powierzchnią ciała; Cu, Cd, Zn, Pb, Ni, pestycydy) Biomarkery a bioindykatory Bioindykatory w celu określenia skażenia środowiska bazują na zaniku danej populacji. Biomarkery - wczesne wykrycie zagrożenia, aby śmiertelność nie była efektem toksyczności; wykrywanie skutków we wczesnych etapach. Bioindykatorami mogą być również wskaźniki ekologiczne, populacyjne i biocenotyczne, takie jak skład gatunkowy, liczebność, zagęszczenie, produkcja biomasy, struktura troficzna. Klasycznym przykładem bioindykatorów zanieczyszczeń atmosfery są porosty. Ich obecność, skład gatunkowy, wygląd
(…)
… zanieczyszczeń z powietrza jak mchy. Wśród mszaków,
najbardziej przydatne do tego celu są mchy gałęziste - Hylocomnium splendens, Hypnum
cupressiforme, Entodon schreberi.
Metale ciekie, choć w mniejszym zakresie sa równie kumulowane przez rośliny naczyniowe.
Cechy:
ściśle określone występowanie
Dobre bioindykatory powinny charakteryzować stosunkowo wąskimi zakresami tolerancji ekologicznej najlepsze są
gatunki…
… jako bioindykatorów oraz szczególnie wrażliwych
na określone zanieczyszczenia środowiska.
Ochrona powietrza
•
•
•
•
Dwutlenek węgla - 3425,8 Gg;
Dwutlenek siarki - 1241,2 Gg;
Tlenki azotu - 894,2 Gg;
Pyły - 443,1 Gg.
Głównymi
biowskaźnikami
powietrza są:
•
Kora;
•
Igły i liście drzew;
•
Grzyby, mchy i porosty.
zanieczyszczeń
5.1.1. Lichenoindykacja
Lichenoindykacja jest to ocena zanieczyszczenia środowiska…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)