To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Transport przez błony biologiczne
Transport bierny b. małych cząsteczek w obu kierunkach regulowany różnicą stężęń = swobodna dyfuzja przez dwuwarstwę lipidową;
1. Gazy: tlen, dwutlenek lub tlenek węgla, chlor, azot itp.
2. Rozpuszczalniki i inne cząsteczki niepolarne: alkohol, eter, benzen itp.
Woda.
II. Transport ułatwiony = selektywny transport bierny przez kanały i nośniki zgodnie z różnicą stężeń (od większego ku mniejszemu);
Kanały = białka transbłonowe budujace rurkę na wylot dwuwarstwy lipidowej; wewnętrzna powierzchnia kanału jest hydrofilna; przekrój (światło) kanału decyduje o wielkości cząsteczki lub jonu i zapewnia selektywny transport. Transport przez kanały jest dodatkowo regulowany mechanizmami otwierania lub zamykania kanału. Kanał może przypadkowo przybierać konformację otwartą lub zamkniętą, a może też być regulowany różnicą stężeń przewodzonego jonu czyli gradientem transbłonowym. Różnica stężeń generuje dodatkowo pewną siłę elektrostatyczną (potencjał elektrochemiczny), która także decyduje o otwarciu kanału. Kanał może być bramkowany tzn. może mieć część zmieniającą konformację po przyłączeniu cząsteczki sygnalnej. Takie „kompleksowanie” powoduje otwarcie kanału np. w synapsach stymulujących, lub zamknięcie w synapsach hamujących. Kanały bramkowane przyjmują 3-4 stanów konformacyjnych podczas aktu transportu.
Jonofory lub nośniki są białkami transbłonowymi zdolnymi do zmiany konformacji po przyłączeniu jonu lub cząsteczki transportowanej. Przy konformacji początkowej w nośniku tworzy się nisza odpowiadająca kształtem cząsteczce transportowanej otwarta na przestrzeń z jednej strony błony. Między cząsteczką a powierzchnią niszy tworzą się wiązania elektrostatyczne i następuje zmiana konformacji nośnika, co powoduje otwarcie przestrzeni po drugiej stronie błony i zerwanie wiązań z transportowaną cząsteczką. Prowadzi to do jej uwolnienia, po czym nośnik wraca do konformacji wyjściowej. Taka sekwencja zdarzeń pozwala na selektywny transport pojedyńczych cząsteczek lub jonów (uniport) lub jonów wraz z cząsteczkami organicznymi (kotransport = symport, kiedy oba składniki przechodzą w tym samym kierunku lub antyport - jeden składnik w kierunku przeciwnym niż drugi. Przykłady kotransportu: symport jonu sodowego wraz z glukozą, aminokwasem lub nukleotydem do komórki nabłonka jelita cienkiego; antyport = wymiennik Na+/H+ w błonach kom. kanalików nerkowych i wielu innych kom. zwierzęcych.
III. Transport aktywny = selektywne przenoszenie jonów lub cząsteczek wbrew gradientowi stężeń wymaga nakładu energii (najczęściej z ATP).
Transport aktywny wymaga aktywacji białka kanałowego przez ufosforylowanie. Powoduje to zmianę konformacji i utworzenie niszy dla transportowanych cząstek lub jonów. Jony są przyciągane i umocowywane w niszy dzięki wiązaniom wodorowym lub elektrostatycznym. Związanie transportowanych jonów powoduje odłączenie reszty fosforanowej i zmianę konformacji białka kanałowego (pompy) tak, by otworzyło się wyjście po drugiej stronie błony. Teraz jony zostają uwolnione a białko zwane pompą wraca do wyjściowej konformacji. Przykłady pomp:
(…)
… podczas translacji w obszarze szorstkiej siateczki śródplazmatycznej. Skład błony ulega przemianom zależnie od funkcji kompartmentu, jaki dana błona otacza. Błony okrywające cysterny siateczki śródplazmatycznej i aparatu Golgiego zawierają dużo białek (do 50% masy błony), a b. mało cholesterolu, natomiast lizosomy i plazmolema mają stosunkowo mniej białek a więcej cholesterolu (15-25% masy lipidów). Błona…
… komórki.
Egzocytoza z ER, aparatu Golgiego i endosomów jest ukierunkowana do powierzchni docelowych i prowadzi do ich zróżnicowania.
Tworzenie pęcherzyków opłaszczonych (co najmniej 3 typy opłaszczenia: klatryna, koatyna, glikokaliks). Dołki opłaszczone powstają w domenach receptorowych podbudowanych adaptyną i klatryną, kalweole podbudowane koatyną.
Wymiana błon jest mechanizmem ekonomicznym - pozwala…
… na kilkukrotne pełnienie funkcji przez białka błonowe i okrywające.
Endocytoza jako proces zmniejszający powierzchnię plazmolemy.
Typy endocytozy: pinocytoza i fagocytoza.
Zjawisko opsonizacji lub prezentacji antygenu jako sygnały skłaniające komórki żerne do fagocytozy.
Przykłady endo- i egzocytozy: Pinocytoza i endocytoza występują we wszystkich typach komórek;
Fagocytoza spotykana jest u pierwotniaków…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)