To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Autorytaryzm w Europie.
To inaczej dyktatura. Rozpowszechnił się nie tylko w Europie, bo też w Afryce, Azji, Ameryce Płd. Pojęcie pochodzi od słowa autorytet i sięga czasów Bonapartego i modelu państwa bonapartowskiego. Autorytaryzm powstał jako wyraz tęsknoty społecznej za ładem i porządkiem w XX w. Był też formą obrony przed totalitaryzmem.
Termin ten rozpatrywać można w trzech znaczeniach:
1). Systemu politycznego
2). Ruchu politycznego
3). Myśli politycznej
1). Był on w dziejach Europy standardowym systemem politycznym. Pojawił się w Hiszpanii, Portugalii, państwie francuskim(vichystowskim), Grecji, Turcji. W Ameryce Płd., poza Kubą i Kostaryką były same dyktatury.
Nazwa autorytaryzmu wiąże się z autorytetem władzy publicznej, jaki powinna ona mieć wśród obywateli. Władza to nosiciel wartości podstawowych: państwo i/lub naród. Stosunek do tych wartości powodował podział społeczeństwa na tych, którzy mają pozytywne lub negatywne nastawienie do nich. Z tych wartości zaś wynikały ograniczenia nakładane na obywateli.
Cechy autorytaryzmu jako systemu:
suweren(dyktator), jako podstawowa instytucja władzy państwowej, niezależny od innej władzy. Można wyróżnić trzy rodzaje dyktatorów:
a) polityk, pełniący najważniejszy urząd(król, premier, kanclerz), co miało miejsce w Hiszpanii, Portugalii, na Węgrzech, w Austrii, Grecji, Rumunii, Jugosławii;
b) polityk oddziaływujący spoza sceny politycznej, co miało miejsce po maju 1926 r., gdy faktycznie rządził Piłsudski, podobnie grecki dyktator gen. Joanis Metaksas;
c) grupa rządząca, co nie występowało w Europie, za to w Ameryce Płd.;
łac. auctoritas - władza ograniczana przez wartości
łac. potestas - władza wynikająca z norm prawnych
Konsekwencje takiego podziału władzy: suweren w pierwszym przypadku nie był podporządkowany normom prawnym
decyzjonizm - pojęcie Carla Schmitta. Teoria ta mówi, że w polityce najważniejsze są byty i ich egzystencja. W momencie zagrożenia najlepsza decyzja podejmowana jest przez jednostkę, a więc dyktatora, który odpowiedzialność za te decyzje bierze przed Bogiem i historią(a dyktatorzy byli zawsze osobami wierzącymi).
Mit dyktatora stawał się częścią tradycji narodowej. Było to niezbędne do sprawowania władzy. Wartości też zostały wpisane w ideologię. Jednocześnie jednak dyktatorzy byli osobami bardzo otwartymi na nowe technologie( Piłsudski np. kazał wyrzucać sprzęt wojskowy starszy niż 5-letni)
Specyficzne określenia suwerenów:
W Hiszpanii - Caudillo
(…)
…. Dlatego też nadawało się do wykonania zamierzeń danej elity politycznej. Przewrotu nie dokonywała partia - ta tworzyła się dopiero po przewrocie.
Zamachy stanu miały być legalizowane jakimś stanem prawnym. I tak, Piłsudskiemu zaproponowano fotel prezydenta, co uznał za przepustkę do władzy. Rządy Franco w Hiszpanii zalegalizowano, uznając Republikę za nielegalną. W Albanii w 1929 r. prezydent Ahmed Zogu obalił…
…). Likwidacja demokracji
2). Niedopuszczenie do rozprzestrzenienia się komunizmu i faszyzmu
Modelowy zamach stanu to pronunciamento hiszpańskie(bunt dowódcy wojskowego, który przy pomocy armii obala porządek konstytucyjny w obronie ładu i wyższych wartości, gdy moralność prawa była źle stanowiona.
Istnieją dwie formy pronunciamento:
1). Miękka, czyli wyjście protestu na ulicę i przejęcie władzy
2) Twarda…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)