Apokryfy Bibliografia: Apokryfy Nowego Testamentu. Listy i Apokalipsy chrześcijańskie , red. ks. M. Starowieyski, Kraków 2001. Apokryfy Nowego Testamentu. Ewangelie Apokryficzne, red. ks. M. Starowieyski, Kraków 2003. Apokryfy Nowego Testamentu. Apostołowie, red. ks. M. Starowieyski, Kraków 2007.
J. Szymusiak, M. Starowieyski, Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971.
Apokryfem (grec. apokryphon oznacza „ukryty”, „tajemny”) - jest każde dzieło, które mniej lub bardziej otwarcie podaje się za księgę świętą, czyli zdąża do zrównania się z księgami uznanymi przez Kościół za natchnione, a które jednak nie zostało oficjalnie przyjęte do Kanonu Świętych Ksiąg.
Nie zawsze wiadomo, czy konkretne dzieło pretenduje do uznania w nim natchnienia Bożego, czy też jest jedynie pobożnościowe. Wiele tego typu pism zachowało się jedynie fragmentarycznie.
Apokryphon (grec.) - oznacza „ukryty”. Pierwotnie nie miało ono ujemnego znaczenia i oznaczało księgę skrytą, mającą najczęściej pochodzić od znanych świętych osób i zawierać tajemne objawienie przeznaczone tylko dla wybranych lub dla określonego pokolenia. Z czasem Kościół stwierdził nieprawdziwość takich oświadczeń, a termin nabrał pejoratywnego znaczenia i zaczął oznaczać księgę fałszywą, podrabianą. Inny termin, to: ta notha - księgi fałszywe („nieprawe”).
Między innymi gnostycy twierdzili, że są w posiadaniu tajemnych ksiąg (bibloi apokryfoi), wśród nich zaś zwłaszcza pism, które rzekomo pochodzą od autorów piszących w okresie powstawania ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Ich nauka najczęściej odbiega od oficjalnie przyjętej. Kościół odrzucił tego rodzaju pisma. Nieznaczna część apokryfów to pisma budujące i beletrystyczne, które zawierają treści legendarne, romantyczne i opromienione cudownością.
Apokryfy mają treść biblijną. Próbują naśladować swoją formą gatunki biblijne. Rozwijają się do dzisiaj (np. Listy Nikodema - Dobraczyńskiego). Zasadniczo są to utwory ortodoksyjne o różnych wpływach (judeochrześcijańskich, gnostyckich).To uzupełnienie tego o czym mało wiemy z Biblii. Powstawały by przekazać teologię w obrazach. Apokryfy nie cierpią anonimowości, uzupełniają fabułę Pism natchnionych. Pełniły ważną rolę katechetyczną. Pozytywne objawienie się zakończyło, zaś apokryfy żyły. Apokryfy wywarły znaczący wpływ na liturgię, dogmatykę, i sztukę. Trudno dziś wyobrazić sobie kościół Mariacki w Krakowie bez ołtarza Wita Stwosza (Zaśnięcie Maryi). Na apokryficznych Dziejach Apostolskich bazuje Dante pisząc swoją Boską Komedię , podobnie jak nasz Sienkiewicz Quo vadis . W „Chłopach” Reymonta Roch opowiada apokryficzną historię o tym jak Pan Jezus kazał złemu psu służyć ludziom. To z nich pochodzą opowieści o Bożym Narodzeniu (osioł, wół, imiona Trzech Królów), o dzieciństwie Maryi i jej dalszych losach (Joachim i Anna)
(…)
…: "Jeśli ci, którzy ciągną was powiedzieliby wam: oto królestwo jest w niebiesiech, wyprzedzi was ptactwo niebios; jeśli powiedzieliby, że jest ono pod ziemią, wejdą tam ryby morskie wyprzedzając was. Ale królestwo Boże jest w was i poza wami. Kto by więc siebie poznał znajdzie je i gdy wy poznacie samych siebie, zobaczycie, że jesteście synami Ojca, który żyje; jeśli zaś nie poznacie samych siebie, jesteście w nędzy…
… gnostyckiego
Ewangelia Tomasza - jest najważniejszym i najlepiej zbadanym tekstem. Napisana w języku greckim około poł. II w. Składa się na nią 114 wypowiedzi (logia) Jezusa, nie powiązanych i bez narracji. Wypowiedzi są w różnym stopniu zabarwione myślą gnostycką: odkupienie dokonuje się dzięki poznaniu, dualizm itd. Papirus Oxyrhynchos 654 (zob.Ew.Tomasza 1-6)
Publikowane w: Apokryfy Nowego Testamentu t.1…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)