Analiza transakcyjna - w centrum jej zainteresowania leży badanie stanów ego, które stanowią spójne systemy myśli i uczuć - manifestujące się odpowiednimi zespołami zachowań.
Trzy główne typu stanów ego :
- Rodzic (ukształtowane pod wpływem rodziców, podobne do zachowań rodziców, pełni funkcję „sumienia”, składa się z wpływów ojca/matki)
- Dorosły (stan ego, który obiektywnie ocenia swoje otoczenie, na podstawie doświadczeń analizuje możliwości)
- Dziecko (wewnętrzne dziecko, podobieństwo do dziecka w wieku od 2 - 5 roku życia, najcenniejsza część osobowości, stan dziecka dzieli się także na Rodzica, Dorosłego i Dziecko)
Oddzielanie od siebie poszczególnych związków uczuciowo-zachowaniowych to analiza strukturalna .
Gdy spotyka się dwoje ludzi - zaangażowane jest w to spotkanie 6 stanów ego. Istotne jest, który ze stanów reprezentuje osoba w danej chwili.
W transakcji komplementarnej (9 typów) transakcja biegnie równoległe (np. R-Dz, Dz-R).
W transakcji skrzyżowanej (72 rodzaje) komunikacja się załamuje, następuje reakcja przeniesienia (D-D, Dz-R).
Istnieją również transakcje dwupoziomowe , w których na jednym poziomie występuje transakcja jawna, społeczna, a na drugim, ukrytym, psychologiczna.
Wszystkie rodzaje transakcji składają się na system nazywany analizą transakcyjną .
W tym systemie pojedynczą jednostką działań społecznych jest transakcja składająca się z jednego bodźca i pojedynczej reakcji (może być werbalna lub niewerbalna). Każda ze stron czerpie jakąś korzyść z tej transakcji i dlatego się w nią angażuje. Wszystko, co rozgrywa się między ludźmi można podzielić na serię takich pojedynczych transakcji.
Analiza transakcyjna jest teorią osobowości i zachowań społecznych, a także kliniczną metodą psychoterapii, opartą na analizie skończonej liczby wszystkich możliwych transakcji. W rezultacie dąży to do stworzenia modelu dla wszystkich możliwych form ludzkich zachowań społecznych.
Analiza może klasyfikować nawet długie ciągi transakcji, obejmujące całe życie jednostki, pomaga przewidywać jej istotne zachowania społeczne.
Człowiek posiada potrzebę ustrukturalizowania czasu , która opiera się na trzech rodzajach popędów:
- głód bodźców i odczuć (człowiek nie unika, lecz szuka sytuacji bodźcowych)
- potrzeba bycia dostrzeganym i uznawanym
- potrzeba strukturalizacji i uporządkowania
W zachowaniach społecznych istnieją 4 podstawowe sposoby strukturalizacji krótkich okresów oraz 2 przypadki graniczne.
(…)
…
-konstruktywne programowanie rodzicielskie
-siły zewnętrzne
-niezależne aspiracje
Tym rodzajom odpowiadają 4 drogi życia (1) droga skryptowa, (2) droga przeciwskryptowa, (3) droga wymuszona, (4) droga niezależna.
Skrypt zaczyna być programowany już w okresie niemowlęcym. Pojawią się krótkie protokoły, które później zostaną rozbudowane.
Wykształcają się wtedy podstawowe postawy, z których najprostsze są postawy…
…, sentymentalizm, nerwowość)
-reakcja
-przełącznik
-slogan (motto charakteryzujące zasady gry)
-konsternacja
-zapłata
Ostatnią skrajną formą jest intymność, i kiedy jest ona dwustronna, to zakłada otwartą i uczciwą komunikację, niewykorzystującą gier. Jednak intymność może być także jednostronna, w której jedna osoba wykorzystuje drugą.
Powyższe formy są sposobami strukturalizacji czasu, która ma służyć uniknięciu nudy i czerpaniu jak największego zadowolenia z każdej sytuacji.
Oprócz tego każdy ma człowiek ma zakodowany w podświadomości plan życia, zwany skryptem. Za jego pomocą strukturalizuje dłuższe okresy czasu, a nawet całe swoje życie. Wypełnia je rytuałami, rozrywkami i grami, które prowadzą do realizacji skryptu, zapewniając jednocześnie satysfakcję. Skrypty są najczęściej oparte na dziecięcych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)