Administracja w zaborze rosyjskim w okresie międzypowstaniowym. Wieczorem 29.11.1830 r. wybuchło w Warszawie powstanie listopadowe. Władzę przejęła pierwotnie Rada Administracyjna, poszerzona o 6 posłów i 4 członków Towarzystwa Patriotycznego. Dnia 4.12.1830 r. przemianowała się ona w Rząd Tymczasowy, który następnego dnia powierzył J. Chłopickiemu urząd dyktatora. 21.12.1830 r. rozwiązał on Rząd, powołując w jego miejsce Radę Najwyższą Narodową. Składała się ona z przewodniczącego i 4 członków, dzieląc się wewnętrznie na 5 sekcji: dyplomatyczną, skarbową, administracyjną, wojny oraz sprawiedliwości i oświaty. Podporządkowane im były komisje rządowe. Miejsce Rady 18.1.1831 r. zajął Rząd Narodowy pod przewodnictwem A. Czartoryskiego. Po detronizacji cara Mikołaja przejął on część kompetencji monarchy, pozostałe oddając Sejmowi. Władzę wykonawczą Rząd realizował przez 6 ministrów, nie wchodzących jednakże w jego skład. Zmieniono to 17.8.1831 r. reorganizując Rząd. Na jego czele stanął Prezes Rady Ministrów, wybierany przez obie izby Sejmu. Mianował on swego zastępcę oraz 6 ministrów, którzy mogli odtąd zasiadać w Rządzie, ale tylko z głosem doradczym. Po upadku powstania konstytucja Królestwa Polskiego została zawieszona, a nowy jego ustrój określił wydany przez cara Mikołaja I 14.2.1832 r. Statut Organiczny. Zgodnie z jego treścią: Królestwo inkorporowano do Rosji, zniesiono Sejm, zlikwidowano odrębną armię itp. Pozostawiono natomiast odrębny rząd, administrację i samorząd. Stan taki pozostawał bez większych zmian, nie licząc okresu odwilży posewastopolskiej (1856-1862), aż do wybuchu powstania styczniowego (22/23.1.1863). Po upadku powstania listopadowego doszło do faktycznego zawieszenia konstytucji Królestwa Polskiego. Stan taki trwał do wydania przez cara Mikołaja I, 14 lutego 1832 roku, Statutu Organicznego, ogłoszonego jako rzekomo legalna zmiana konstytucji, w rzeczywistości znoszącego dawną konstytucję. W miejsce istniejącej do 1830 roku unii, Statut inkorporował Królestwo do Cesarstwa Rosyjskiego, znosił odrębność koronacji i wojska. Zachowywał osobny skarb Królestwa i rząd. W odniesieniu do rządu nastąpiły jednak istotne ograniczenia. Radzie Administracyjnej przewodniczyć miał z urzędu mianowany przez cesarza namiestnik (był nim tłumiciel powstania, feldmarszałek Iwan Paskiewicz). Została ona oddzielona od Rady Stanu, przestała też pełnić funkcję gabinetu ministrów, przejmując jedynie zarząd Królestwa. Rada Stanu podporządkowana została Radzie Państwa Cesarstwa Rosyjskiego, utraciła też swe funkcje związane z systemem parlamentarnym z uwagi na likwidację sejmu. Inne jej uprawnienia zostały wprawdzie utrzymane, lecz tylko do 1841 roku, kiedy to Radę zniesiono, a część jej kompetencji przejął Departament do Spraw Królestwa Polskiego w petersburskiej Radzie Państwa. Przywrócono ją na krótko w okresie reform przeprowadzanych przez Aleksandra Wielopolskiego, istniała jednak tylko do 1867 roku.
(…)
… roku Polskiej Partii Robotniczej, zaczął kształtować się drugi obóz polityczny podziemia, „ludowo-demokratyczny". Odrzucał on konstytucję kwietniową jako podstawę porządku prawnego w państwie oraz nie uznawał prawa do reprezentowania narodu polskiego przez rząd emigracyjny. W nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku utworzono Krajową Radę Narodową (KRN), która miała pokierować walką z okupantem…
… Polska Komisja Likwidacyjna, czego rezultatem było przywrócenie urzędu starostwa na czele ze starostami. Następnie w 1919 r. utworzony został urząd Generalnego Delegata Rządu do spraw Galicji, który miał przejąć większość kompetencji byłego namiestnika. Kolejnym krokiem (grudzień 1920) było rozciągnięcie na tereny byłego zaboru austriackiego ustroju administracyjnego z terenów byłego Królestwa Polskiego…
… odpowiednim ministrom. Kierował administracją zespoloną , a w stosunku do niezespolonej miał uprawnienia instrukcyjno -nadzorcze. W prowincjach , do których włączono ziemie polskie poszerzono też znacznie kompetencje nadprezydentów (Prusy Wschodnie, Śląsk).
Administracją rejencji kierował prezes rejencji, a powiatu wiejskiego - starosta, miejskiego -burmistrz. Wszyscy oni sprawowali również funkcje partyjne…
… konkurencyjnego w stosunku do organów tworzonych przez rząd londyński systemu. W nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku utworzono Krajową Radę Narodową (KRN), która miała pokierować walką z okupantem, a następnie przebudować ustrój polityczny i społeczny w wyzwolonym kraju. KRN działała, opierając się na systemie terenowych rad narodowych: wojewódzkich, powiatowych, miejskich i gminnych. Cywilne…
… tworzonych przez rząd londyński systemu. W nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku utworzono Krajową Radę Narodową (KRN), która miała pokierować walką z okupantem, a następnie przebudować ustrój polityczny i społeczny w wyzwolonym kraju. KRN działała, opierając się na systemie terenowych rad narodowych: wojewódzkich, powiatowych, miejskich i gminnych. Wiosną 1944 roku rady znajdowały…
… wcielonych do Rzeszy 1 września ustawą Reichstagu włączono do rzeszy Wolne Miasto Gdańsk. 8 października (dekret Hitlera) dokonano wcielenia Pomorza, części łódzkiego z Łodzią, Górnego Śląska, zagłębia Dąbrowskiego części woj. krakowskiego oraz warszawskiego ( okręg ciechanowski i Suwalszczyznę, a w sierpniu 1941 r. okręg białostocki. Utworzono dwa okręgi: Gdańsk -Prusy Zachodnie i Kraj Warty. Podzielono…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)