27
Absolutyzm oświecony, rodzaj absolutyzmu typowy zwłaszcza dla XVIII w., w którym władca przeprowadza odgórnie szereg niezbędnych dla państwa reform, likwidując niektóre instytucje feudalne. Za przedstawicieli absolutyzmu oświeconego uchodzą król pruski Fryderyk II, cesarz Józef II i caryca Katarzyna II. Część historyków (głównie francuskich) odrzuca to pojęcie, opowiadając się za terminem absolutyzm w dobie Oświecenia.
Absolutyzm oświecony - odmiana absolutyzmu - forma ustroju państwa rozpowszechniona w Europie w II połowie XVIII w., w której władca uznaje niektóre zasady umowy społecznej między sobą a społeczeństwem, przyznaje mu pewne wolności np. tolerancję religijną, jednocześnie jednak pozostając monarchą absolutnym, sprawującym władzę nad wszelkimi dziedzinami administracji państwowej. Mianuje się pierwszym sługą państwa. Z teorii tej korzystali władcy chcąc umocnić swoje rządy.Jako idea wywodziła się z filozofii oświecenia i zakładała, że władza panującego pochodzi od ludu, który zrezygnował ze swoich praw politycznych na rzecz monarchy.
Charakterystyczna dla absolutyzmu oświeconego była centralizacja władzy przy jednoczesnym tworzeniu różnych organów administracji. Era absolutyzmu oświeconego to złoty okres biurokracji.
Szczególnie widoczna była wówczas troska monarchy o silną pozycję międzynarodową państwa. Przeprowadzano reformy administracji, finansów, wystawiano nowoczesne armie, inwestowano w rozwój nauki.
Absolutyzm oświecony najpełniej rozwinął się w Prusach (Fryderyk II Wielki), Austrii (Maria Teresa i Józef II), w państwach skandynawskich (Gustaw III). Miał duży wpływ na monarchię w Hiszpanii i Portugalii. W Rosji część idei absolutyzmu oświeconego przyjęła Katarzyna II Wielka.
Samego pojęcia absolutyzm oświecony jako pierwszy użył P. Mercier de La Rivière
Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych - akt prawny autorstwa m.in. Thomasa Jeffersona, uzasadniający prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Ogłoszona 4 lipca 1776 w Filadelfii podczas II Kongresu Kontynentalnego.
Deklaracja głosiła prawo do ustanawiania wszelkich aktów państwowych, wypowiadania wojny i zawierania pokoju przez dawne kolonie angielskie w Ameryce Północnej.
Jej autorami, oprócz Jeffersona, byli John Adams i Benjamin Franklin. Sygnatariusze Deklaracji niepodległości zostali nazwani przez kolonistów Ojcami Założycielami.
Deklaracja Niepodległości była pierwszym oficjalnym oświadczeniem na temat tego, czym powinien być rząd. Ponadto, miała ona charakter uniwersalny, była czymś więcej aniżeli prywatnym przesłaniem skierowanym do Wielkiej Brytanii, był to apel do całej ludzkości.
(…)
… Rady Nieustającej w 1789 r, sprawy departamentu policji , nadzór nad miastami królewskimi) ; komisje mennicza i szpitalna (przejœciowo do 1780 r) 1775 r.- pod naciskiem zaborców sejm aprobował ponownie prawa kardynalne , nowe organa władzy , ograniczenie króla , kontrola , ingerencja w sprawy polityczne zwłaszcza Petersburga; Rada Nieustająca (nowy rząd centralny, zależna od Rosji , przewodniczącym…
… obecnoœci rosyjskiej w Polsce); sejmy 1768,1775, 1793 (uchwalone prawa kardynalne - podobne do Artykułów henrykowskich , niezmienne zasady ustrojowe : wolna elekcja ograniczona do rodowitego Piasta - Polaka, niepodzielnoœæ terytoriów państwa); 1791 r (konstytucja 3 maja- likwidacja wolnej elekcji , tron dziedziczny, primogenitura męska, prawa kardynalne anulowane); 1792 i 1793 (konfederacja targowicka i sejm grodzieński - przywrócenie praw kardynalnych i elekcyjnoœci) - KRÓL - na czele państwa , po I rozbiorach ograniczony: mianował ministrów, skrępowany Radą Nieustającą i Strażą Praw , przy jego boku : gabinet królewski (administracja królewszczyzny , obsługa sekretarska , korespondencja dyplomatyczna,kontakty ze Stolicą Apostolską, sprawy Litwy i polityka zagraniczna), kancelaria wojskowa…
… monarchii , król odsunięty od spraw publicznych , internowany w Pałacu £azienkowskim - SEJM - najważniejszy , suwerenny , 1764-1766 - otrzymanie regulaminu obrad , szlachta - gołota wyeliminowana z sejmów (wygodna dla magnatów), ograniczono jednomyœlnoœæ (liberum veto), decyzje większoœcią głosów, sterowanie władzą wykonawczą przez powoływanie komisji wielkich i Rady nieustającej konstytucja 3 maja…
…) i konserwatywno-patriotyczny (konfederacja barska z 1768 r) póŻniej kolaborujący z zaborcami (konfederacja targowicka z 1792 r.) lub wręcz zdradziecki (konfederacja grodzieńska z 1793 r) - SUKCESJA TRONU - 1764 r (Poniatowski , przy nacisku carycy Katarzyny II , w/g starych zasad : wolna elekcja , pacta conventa i atykuły henrykowskie ); 1768 r (konfederacja barska przeciwko wyborowi , celem zlikwidowanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)