ŻYCIE GOSPODARCZE A NAUKI EKONOMICZNE I ETYKA. W ca¬łość życia gospodarczego w szczególny sposób wikłane są (oprócz techniki, infor¬macji itp.) ekonomia oraz etyka, które wchodzą tu z sobą w swoiste relacje. Te ogólne relacje rzutują też na pojmowanie etyki biznesu. Nie ma tu miejsca na szersze przedstawienie problematyki ekonomii . Odnotujmy jedynie, że na ogół mówi się o systemie nauk ekonomicznych, który stanowią róż¬ne jej szczeble i dziedziny, co wywołuje też niejasności w ujmowaniu przedmiotu ekonomii. I tak wyróżnia się jej obszar teoretyczny oraz praktyczny. Inaczej eko¬nomię ogólną oraz ekonomiki szczegółowe, stosowane. Miejsce zaś centralne w tym systemie zajmuje ekonomia polityczna (lub społeczna), jako abstrakcyjna wie¬dza o procesach produkcji i podziału oraz prawach, jakim one podlegają, dająca jednak podstawy do podejmowania racjonalnych decyzji. Wspólnym przedmiotem całej ekonomii (także historii, geografii i statystyki gospodarczej) jest rzeczywistość gospodarcza. Ona zaś obejmuje podłoże ma¬terialne wytwarzania (zasoby surowcowe, zakłady produkcyjne, zaplecze tech¬niczne, ziemia, środki transportu itp.) oraz system stosunków społecznych, za¬leżności między jednostkami i ich grupami - np. między właścicielami a pracow¬nikami, producentami i konsumentami, konkurentami na rynku, podmiotami życia gospodarczego i władzą polityczną. Wiedza ekonomiczna pełni funkcje instrumentalne wobec potrzeb i strategii osiągania celów biznesu, przekształcając się w reguły skutecznego postępowania, służy racjonalnemu wyborowi form i kierunków działania, jego efektywności. Ekonomia zawiera, więc - jak etyka - zarówno aspekt opisowy, zajmując się opi¬sem i badaniem zjawisk i procesów życia gospodarczego w ich różnych przejawach historycznych, jak i normatywny, o ile ma za zadanie ustalanie zasad gospodarowa¬nia przynoszących optymalne korzyści materialne. Uważa się, że opisowy aspekt ekonomii spełnia funkcję pomocniczą (jak np. so¬cjologia, nauka historii) wobec etyki społecznej. Natomiast ekonomia w swym aspek¬cie normatywnym różni się od etyki społecznej - ma odrębne od niej cele. Jej celem jest właśnie formułowanie reguł skutecznego działania gospodarczego. Główny przedmiot zainteresowań ekonomii stanowi produkcja i wymiana, jej aspekty materialne. Współcześnie coraz silniejsza staje się tendencja do stosowania metod matematycznych, które nadają teoriom ekonomicznym bardziej naukowy cha¬rakter, zawężając jednak ich zasięg przez odwrażliwienie na aspekty jakościowe działalności gospodarczej. Tendencja ilościowego przedstawiania procesów ekono¬micznych i lekceważenie ich aspektów jakościowych stanowi istotną barierę przed wprowadzaniem etyki do ekonomii. Ekonomia normatywna stawia sobie za zadanie stworzenie idealnego modelu gospodarczego i optymalnego wzorca postępowania w świecie gospodarki. Wszak¬że stojące za ekonomią odmienne ideologie prowadzą do wielości tych modeli. Stąd określanie ekonomii jako teorii stronniczej, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii po¬działu dóbr w skali krajowej i międzynarodowej.
(…)
… pracy, o roli refleksji filozoficznej dla organizacji, wytyczania kierunków i osiągania efek¬tów nie rodzących konfliktów społecznych. W kwestii relacji ekonomii i etyki można, przeto wyodrębnić trzy stanowiska: - Ekonomię i etykę pojmuje się jako dziedziny formułujące sprzeczne, wykluczające się dyrektywy działania - stosowanie się do reguł etycznych z tego punktu widzenia może utrudniać efektywną…
… - ale prakseologię, jak widzieliśmy, można również zaliczyć do etyki. Wskazania prakseologii ekonomia może czerpać z etyki - ale jest też władna sama je formułować. Obejmują one zaś, obok zasad racjonalności, oszczęd¬ności wydatkowania energii, sprawnej organizacji, zasady optymalnego zaspokajania podstawowych potrzeb (w zakresie np. ochrony życia, zdrowia, powszechnej edukacji) oraz zgodnego współdziałania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)