Źródła zasadnicze

Źródła zasadnicze: Zwyczaj międzynarodowy - jest to praktyka uznana za prawo (usus - praktyka i opinio iurs - przekonanie o wiążącym charakterze praktyki). Sama praktyka, której nie towarzyszy opinio iurs będzie jedynie grzecznością międzynarodową. Z kolei samo opinio iurs jest jedynie postulatem.
Praktyka - postępowanie państwa (i szerzej podmiotów prawa międzynarodowego) tj. organów państwa wykraczające poza sprawy wewnętrzne. Postępowanie to winno się charakteryzować stałością, jednolitością oraz powszechnością. Stałość oznacza długotrwałość oraz powtarzalność postępowania.
Deklaracja Trumana w sprawie szelfu kontynentalnego (podwodne przedłużenie terytorium lądowego państwa) - deklaracja o tym, że to (właściwe) państwo ma decydować o wydobyciu szelfowych zasobów naturalnych. I dopiero inne państwa (a nie tylko USA) gdy rozszerzały swe kompetencje na szelf kontynentalny doprowadziły do postania zwyczaju.
Praktyka ma być jednolita tj. w podobnych okolicznościach państwa powinny postępować tak samo. Prawo międzynarodowe nie wymaga bezwzględnej (to znaczy jednolitości odnoszącej się absolutnie do wszystkich) jednolitości lecz jedynie jednolitości co do zasady.
Praktyka ma być powszechna tj. praktykować winny te państwa, które są zainteresowane obrotem w danej dziedzinie, czy w danej kwestii. Tej pozytywnej praktyce zainteresowanych winna towarzyszyć akceptacja pozostałych podmiotów (akt akceptacji najczęściej wyraża się milczeniem). Normy zwyczajowe wiążą wszystkie państwa - ale istnieje 1 możliwość skutecznego wyłączenia się spod działania normy zwyczajowej. Ta możliwość związana jest z instytucją trwałego sprzeciwu (persistent objection). Polega to na złożeniu sprzeciwu jeszcze w momencie powstawania, czy kształtowania się normy zwyczajowej oraz na trwaniu w swoim sprzeciwie już po powstaniu takowej normy. Trwanie w sprzeciwie polega na wykorzystaniu każdej nadającej się okazji do wyrażenia swojego sprzeciwu. W praktyce tylko Norwegia dokonała skutecznej realizacji instytucji trwałego sprzeciwu (przypadek w sprawie linii bazowej).
MTS potwierdził możliwość tworzenia dwustronnych zwyczajów.
Opinio iurs zmienia obyczaj w zwyczaj. Nadaje moc prawną praktyce. Państwa postępują w określony sposób,, gdyż myślą, że tego oczekuje prawo. Opinio iurs wyraża sie w deklaracjach kodyfikujących zwyczaje międzynarodowe.
2) Ogólne zasady prawa - zasady wywodzące się z krajowych porządków prawnych i przenoszone do porządku prawa międzynarodowego celem określenia praw i obowiązków stron. Zasady ogólne stanowią podstawę dla orzekania w sprawach międzynarodowych. Obecnie ich znaczenie jest znacznie mniejsze niż kiedyś (choć dalej są odwołania sądów międzynarodowych do tych zasad ogólnych). Kiedyś ogólne zasady prawa wypełniały luki prawne, a obecnie w przypadku mnogości norm prawa międzynarodowego taka potrzeba jest mniejsza, gdyż luk po prostu jest mniej.

(…)

….
Orzeczenie z 1962 r. - w sprawie świątyni syjamskiej - spór między Tajlandią (wcześniej Syjam) a Kambodżą (wcześniej kolonia Francji) - chodziło o to, że tereny świątynne zgodnie z traktatem granicznym między Francją a Syjamem powinny należeć do Syjamu. Jednak w wyniku błędu tereny świątynne znalazły się na terenie Kambodży. Zarówno przedstawiciele jak i państwo Syjamu nie protestowało - doszło do uznania…
... zobacz całą notatkę