Ź R Ó D Ł A PRAWA W HISZPANII Pomniki prawa hiszpańskiego. Wizygoci → 711 r podbój przez Arabów → reconqiusta zakończona w XIII w (w między czasie powstawało dużo małych państewek chrześcijańskich, jak Leon, Galicja, Kastylia, Nawarra, Aragon, Portugalia, hrabstwa Barcelony iin.) Prawa wizygockie wypierane przez arabskie ( islam ), potem tworzyły się lokalne prawa oparte na prawach germańskich i odrodzonym prawie rzymskim. Najważniejsze państewka: Kastylia i Aragon, a ich prawa oddziaływały na inne terytoria. Aragon - tzw. compilatio maior z XII w. Zjednoczone królestwo Leonu i Kastylii - Siete Partidas , poł. XIII w., Kompilacja złożona z 7 części, oparta na prawie rzymskim, kanonicznym, miejscowym, zawierała przepisy z dziedziny organizacji i nauki Kościoła, prawa administracyjnego i wojskowego, ustroju sądów i postępowania sądowego, prawa rodzinnego, zobowiązań, spadkowego i karnego. → w XIII w ukazała się skrócona wersja Fuero Real . Ordenanzas (XV w.) - zbiór źródeł prawa (z pominięciem praw przestarzałych i sprzecznych), dokonany przez kanclerza Montavolo, na polecenie Kartuzów, po zjednoczeniu Kastylii i Aragon (wzmacnia się władza królewska, min. dzięki Świętej Inkwizycji). Leyes de Toro (na początku XVI w.) - najważniejszy pomnik prawa hiszpańskiego. pierwszeństwo ustaw królewskich przed prawem zwyczajowym do XIX w. obowiązywały przepisy dot. prawa prywatnego Nueva Recopilation - wydany jeszcze za czasów panowania Habsburgów, nawiązywał do Ordenanzas , ale uwzględniał cały późniejszy materiał ustawodawczy (od 1480 r.). 9 ksiąg - normy prawa kościelnego, państwowego, administracyjnego, przepisy prawa prywatnego i karnego. Do początku XIX w. była podstawowym źródłem prawa hiszpańskiego Wpływy prawa muzułmańskiego. Islam. Koran - podstawowe źródło prawa. Zawiera prawdy objawione, nauki przekazane przez Mahometa. Składa się z 144 sur (rozdziałów) podzielonych na 6200 wersetów, bez systematyki. Sunna - uzupełnienie Koranu; relacje o życiu i wypowiedziach Proroka spisywane po jego śmierci i uznawane za objawienie pośrednie. Wydane w postaci wielotomowych zbiorów. W ciągu VIII i IX w. sędziowie musieli wydawać wyroki na podstawie „opinii” (własnego rozsądku i poczucia sprawiedliwości), ze względu na luki, lub przestarzałe przepisy w/w źródeł. Z tych opinii metodą dedukcji zaczęto wydobywać elementy podobne → analogia jako źródło prawa. Ogólna zgoda szerokich kół wiernych/uczonych prawników co do stosowania reguł postępowania. Tym sposobem do islamu zaczęły przenikać elementy praw obcych (rzymsko-bizantyjskiego, kanonicznego,
(…)
… staroangielskim. Od X w. znaczny wpływ prawa frankońskiego. Dopiero za czasów anglonormandzkich rozwój prawa angielskiego poszedł w innym kierunku niż kontynentalny.
Powstanie systemu common law. Choć prawo zwyczajowe w dalszym ciągu dominuje, to w praktyce sądów królewskich (w szczególności westministerskich) zaczyna wykształcać się jednolity system prawa, oparty na poprzednich wyrokach w podobnej sprawie (precedensach). Opieranie się na precedensach stopniowo doprowadziło do zaniku różnych praw zwyczajowych i do wykształcenia się w XIII w. prawa zwanego prawem powszechnym (powstało nie w drodze zwyczaju, ale dzięki świadomemu nawiązywaniu w orzecznictwie do precedensów) → zerwanie z partykularyzmem.
termin common law miał kilka znaczeń:
jako określenie prawa zwyczajowego, w odróżnieniu od prawa stanowionego…
… prawa, zachowana do dnia dzisiejszego, o głównych różnicach w procedurze sądowej.
Prawo stanowione (statute law). Ustawy zwano asyzami, konstytucjami, a od XIV w. statutami → prawo statutowe. Istniały też w dziedzinie prawa sądowego pisemne rozkazy, ryty (wydawane przez kancelarię) , a ich nieprzestrzeganie równało się z obrazą majestatu królewskiego. Od okresu monarchii stanowej podstawową rolę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)