ŹRÓDŁA PRAWA PROCESOWEGO
1. Akt woli organu państwowego zawierający normę prawną, czyli źródło w znaczeniu ścisłym - ujęcie tzw. normodawcze. Wpływa też na nie hierarchia, orzecznictwo, zwyczaj.
2.Źródła prawa w znaczeniu materialnym- układ stosunków społecznych, gospodarczych, kulturalnych, które determinują powstanie norm prawa.
Kryteria oceny ważności normy prawnej: - ustanowienie jej zgodnie z normami obowiązującego systemu prawnego (norma legalna)
- konsekwencja co do norm ogólnych
- niesprzeczność normy z innymi normami systemu prawa
- norma nie może być derogowana (brak formalnej derogowacji normy)
System źródeł prawa procesowego- wewnętrzny porządek prawny oznacza istnienie hierarchii źródeł prawa (nie takie jasne do 1.05.2004) System multicentryczny -2 lub więcej podsystemów pochodzących z różnych centrów (prawo krajowe i wspólnotowe). od 1.05.2004 RP wiążą normy prawa wspólnotowego. 2 formy prawa wspólnotowego:
- wspólnotowe prawo pierwotne, traktatowe (art. 91 ust. 2 K.)
- wspólnotowe prawo pochodne, stworzone przez organy UE 1.Poszanowanie zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego, ale nie wobec Konstytucji. 2.W razie kolizji- zasada przyjaznej wykładni prawa krajowego na rzecz prawa wspólnotowego (także w razie kolizji zKonstytucją)
Art. 87 ust. 1 K: hierarchia norm prawa RP: K, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia wykonawcze (na obszarze działania organów akty prawa miejscowego).
Art. 8 K ma szczególne znaczenie dla procesu. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Przepis samo wykonalny= bezpośrednio stosowany.
Stanowi prawa i obowiązki musi być szczegółowy na tyle, by móc się stać podstawą orzeczenia- taki przepis konstytucyjny, który spełnia te wymogi, może zastąpić ustawę.
Sądy nie tworzą prawa, tylko stosują, dlatego orzeczenia nie są źródłem prawa. Pogląd przeciwny, że sądy mogą tworzyć prawo: np. te orzeczenia, w których SN wypełnia lukę w przepisach, tworzy nowe rozstrzygnięcia prawne., którego nie można uznać wyłącznie za interpretację prawa.
Przeciw prawotwórczemu działaniu sądów:
naraziłoby to na złamanie przez sąd zasady lex retro non agit, jej naruszenie w prawie procesowym może być groźne w sprawach dotyczących praw obywatelskich
grozi naruszeniem hierarchii norm prawa (wchodzi przed ustawę)
[ tylko orzeczenia TK , w myśl Konstytucji są źródłami prawa, powszechnie obowiązujące, stwarzają podstawę prawną.]
(…)
…
Sama ustawa to określa.
Art. 8.- przepisy wprowadzające kpk, toczy się dalej „w danej instancji”
Sprawy, w których przed dniem wejścia w życie Kodeksu postępowania karnego rozpoczęto rozprawę główną, toczą się do końca postępowania w danej instancji według przepisów dotychczasowych; w razie jednak zawieszenia postępowania, konieczności odroczenia rozprawy lub ponownego rozpoznania sprawy albo po zapadnięciu prawomocnego orzeczenia, postępowanie toczy się według przepisów Kodeksu postępowania karnego.
Przepisy o terytorium:
- terytorium RP w kpk
- art. 5 kk Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej…
… w sprawach nieletnich (niedługo nie będzie; tylko postępowanie poprawcze)
- akty normatywne regulujące ustrój organów procesowych, np. o sądzie powszechnym, ustawa o prokuraturze, regulacje dotyczące stron, opłat, organów ścigania
- kpc, roszczenia cywilne za szkodę wynikającą z przestępstwa- adhezyjne
OBOWIĄZKI TEMPORALNE I TERYTORIALNE
Obowiązki trwałe lub czasowe, - kpk- sposób trwały
- ustawa o świadku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)