To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ŹRÓDŁA PRAWA ITALII Ogólna charakterystyka prawa włoskiego. Prawo Italii miało duże znaczenie na kulturę prawną Europy ze względu na szybki rozwój gospodarczy miast włoskich oraz znaczenie Italii w świecie chrześcijańskim w 2-giej poł. X w. Regnum Italiae (Włochy płn. i śr.) zdobyte zostało przez Ottona I i do końca średniowiecza powiązane z Cesarstwem. Udział miast w życiu politycznym (min. liga lombardzka) dał im duże przywileje wydawane przez cesarza, a ich statuty zaczęły zyskiwać na znaczeniu, obok obowiązującego prawa longobardzkiego . W Italii swój początek miały dwa nurty: odrodzone prawo rzymskie i prawo kanoniczne . Inną drogą poszły Włochy płd. - początkowo będące pod wpływem cesarzy bizantyjskich, potem pod panowaniem Arabów, a XI w zajęte przez rycerzy normandzkich, którzy utworzyli tam monarchię sycylijską, a w XIII i XIV w. ziemie te dostały się pod panowanie hiszpańskie. Prawo longobardzkie. Prawo lenne. Prawo longobardzkie wypierane przez kapitularze królewskie frankońskie. → pod koniec X w zebrane i wydane pod nazwą Capitulare Longobardorum w Pawii. Liber Papiensis - początek XI w. w szkole prawniczej w Pawii opracowano zbiór norm ze spisów prawa lngobardzkiego i kapitularzy wydanych dla tego terytorium → próba pogodzenie tych dwóch źródeł prawa. Opatrzony romanizującą glosą Lombarda - poł. XII w. systematyczne opracowanie w/w zbioru, będący podstawą nauki prawa longobardzkiego, choć odrodzone wówczas zainteresowanie prawem rzymskim zepchnęło w cień prawo longobardzkie, pozostało ono jako posiłkowe w płd. Włoszech (Neapol, Sycylia). Libri Feudorum - prywatny zbiór zwyczajów prawa lennego z terenów Lombardii, uzupełnionych ustawami cesarzy niemieckich, orzeczeniami sądów lennych miast północnowłoskich oraz literaturą z Lombardy . Liczne redakcje (najważniejsza to Vulgata dokonana przez glosatora Accursiusa w XIII w. → dołaczona do Corpus iuris civilis ) . Odrodzenie prawa rzymskiego. Glosatorowie i komentatorzy. Pod koniec XI w. miasta płn. i śr. Włoch wkroczyły w okres rozwoju gospodarczego i zaczęto poszukiwać odpowiedniego prawa do sytuacji. Za takie prawo uznano prawo rzymskie. Glosatorowie - prawnicy szkoły w Bolonii, którzy (wzorując się na interpretatorach prawa w Pawii) zaczęli badać prawo rzymskie ( Digesta justyniańskie). glosy zapisywano na marginesie ( glosa marginalis ) lub między wierszami ( glosa interlinealis ). Założycielem szkoły - Irnerius ( XI/XII w .), inni: Accursius (zebrał glosy swoje i poprzedników w dziele pt. Glossa ordinaria). Oprócz egzegezy tekstów, skłaniali się też ku interpretacji praktycznej odzwierciedlającej potrzeby czasu, a także dokonywali prób sformułowania ogólniejszych twierdzeń i zasad prawnych.
(…)
… i wyłącznie obowiązującej (ekskluzywnej) księgi ustaw papieskich. → uchylono wszystkie inne źródła poza Dekretem Gracjana. Liber Sextus - konstytucje papieskie wydane po Dekretałach Grzegorza IX 60 lat później i dołączone jako 6 księga.
Clementinae - początek XIV w. podjęto pracę nad ułożeniem systematycznego zbioru dekretałów papieskich i uchwał soborowych, ale ukazał się w nie ukończonej formie, jako ostatni z urzędowych zbiorów prawa kanonicznego. tzw. Extravagantes - luźne przepisy obowiązujące obok Clementinae → w XVI w. ułożono z nich dwa prywatne zbiory.
Corpus iuris canonici = Dekret Gracjana, Dekretały Grzegorza IX, Liber Sextus, Clementinae i oba zbiory Extravagantes. Nazwa ta po raz pierwszy użyta została oficjalnie w XVI w.
Prawo kanoniczne - charakter powszechny, jeden z kierunków nauki…
… do potrzeb rzeczywistości (filozoficzne uogólnienia, praktyczna modernizacja), co dało podstawy nowym dziedzinom prawa (prawo handlowe czy międzynarodowe prywatne)
przedstawiciele: Bartolus de Saxoferrato oraz jego uczeń Baldus de Ubaldis.
dzięki nim prawo rzymskie zaczęło przenikać jako prawo powszechne (ius commune) jako czynnik ujednolicający partykularne prawa. ich dzieła stanowiły podstawę ówczesnej…
… systematyzacji i nowej interpretacji różnorodnych i rozproszonych norm - „Uzgodnienie rozbieżnych kanonów" → potem nazwane Dekretem Gracjana
podstawa nauki prawa kanonicznego
metoda egzegezy - dekretyści.
Ustawodawstwo papieskie (dekretały) - główne źródło prawa obok Dekretu Gracjana → papieże inspirowali prace egzegezy nad dekretałami (dekretaliści) liczne prywatne zbiory dekretałów → min. sporządzone…
… przez Bernarda z Pawii (koniec XII w.) kompendium, podzielone na pięć ksiąg - źródła i hierarchia, sądy i proces, duchowieństwo, małżeństwo, prawo i postępowanie karne → podstawa systematyki prawa kanonicznego (iudex, iudicium, clerus, conubia, crimen)
urzędowy zbiór dekretałów Dekretały Grzegorza IX - zbiór powstał w XIII w. (z inicjatywy papieża Grzegorza IX); charakter oficjalnej, autentycznej, powszechnej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)