Źródła prawa Italii, Niemiec, Francji i Anglii-opracowanie

Powszechna Historia Państwa i Prawa 20 X 2010
K.Sójka - Zielińska Historia Prawa
Źródła prawa Italii, Niemiec, Francji i Anglii
§ 3. Źródła prawa Italii
Ogólna charakterystyka prawa włoskiego
Włoskie prawo miało duży wpływ na formowanie się systemu prawnego Europy ze względu na: (a) rozwój stosunków społeczno-gospodarczych miast włoskich (b) znaczenie miast włoskich w świecie chrześcijańskim
Regnum Italiae
N i centr. Włoch; w 2 poł X w zdobyte przez Ottona I = przez średniowiecze powiązane z Cesarstwem;
teren walki między papiestwem a cesarstwem o dominację w świecie; udział zjednoczonych miast w tzw. lidze lombardzkiej po str papiestwa doprowadził do niezwisłości części miast; poprzez podporządkowanie słabszych miast silniejszym powstały absolutystyczne scentralizowane księstwa (Mantui, Ferray, Mediolan, Florencja);
usamodzielnianie się miast = większe znaczenie wydawanych przez nie statutów - p/ stanowione, choć częściowo oparte na zwyczajowym longobardzkim
źródło podstawowych nurtów prawnych o char. uniwersalnym - odrodzonego p/ rzymskiego i p/ kanonicznego
Italia Południowa
początkowo będące pod wpływem cesarzy bizantyjskich, potem pod panowaniem Arabów, a XI w zajęte przez rycerzy normandzkich, którzy utworzyli tam monarchię sycylijską, a w XIII i XIV w. ziemie te dostały się pod panowanie hiszpańskie. Prawo longobardzkie. Płn+Ctr
wypieranie longobardzkich spisów prawa przez kapitularze królewskie
Capitulare Longobardorum - koniec Xw, Pawia, zbiór kapitularzy królewskich
XI w - odrodzenie zainteresowania p/ longobardzkim
LIber Papiensis (1 poł XI; od miejsca wydania)- zbiór norm p/ longobardzkiego i kapitularzy królów frankowskich wydany celem pogodzenia 2 źródeł p/
Lombarda (poł XII) - systematyczne opracowanie↑, podstawa nauki prawa na nowych uniwersytetach (Bolonia)
Płd: prawo longobardzkie stosowane jako pomocnicze, było tam do XIV w glosowane i wykładane
Prawo lenne.
Libri Feudorum - (równocześnie z Lombardą) prywatny zbiór przepisów p/ lennego z terenów Lombardii, ustaw cesarzy niemieckich, orzeczeń sądów lennych miast Płn i literatury Lombardy Vulgata - redakcja↑ glosatora Accursiusa z XIII w; w tym opracowaniu LF włączono do Corpus iuris delictis i razem z p/rzymskim rozpowszechniono w Europie
Odrodzenie prawa rzymskiego.
Kon XI - zaistniała potrzeba stworzenia norm prawnych odpowiednich do poziomu rozwoju gospodarczego (okres prosperity - siły wytwórcze)

(…)

… początek np p/ handlowemu i międzynar prywatnemu
najsłynniejsi: Bartolus de Saxoferrato i uczeń Baldus de Ubaldis (nie jest prawnikiem, kto nie jest Bartolistą)
twórcy nauki odrodzonego p/ rzymskiego, które zaczęło przenikać w ich interpretacjach jako ius commune (p/ powszechne)
Corpus Iuris Civilis - komentatorskie dzieło, kodyfikacja justyniańska w nowym kształcie ( 4 części: Kodeks, Digesta, Instytucje…
… w XVI w. Carolina.
jedynym zrealizowanym przejawem tendencji do ujednolicenia systemu prawnego w Rzeszy była:
Constitutio Criminalis Carolina (=Carolina) - ogłoszona przez Karola Wielkiego w 1532, uchwalona przez Sejm Rzeszy
dotyczyła procesu karnego i p/ karnego materialnego
wzorowana na ustawie karnej bsp Bamberskiego z 1507
władcy terytorialni obawiali się, że Carolina uszczupli ich władzę…
…
zbiory prywatne
Kompendium Bernarda z Pawii (XII w)
podział na: (a) iudex źródła i hierarchia; (b) iudicium sądy i proces (c) clerus duchowieństwo (d) conubia małżeństwo (e) crimen prawo i postępowanie karne
=> podstawa systematyki p/ kanonicznego
zbiory urzędowe
Dekretały Grzegorza IX - 1234 r przez spowiednika Rajmunda Pennaforte z rozkazu papieża Grzegorza IX; 5 ksiąg wg powyższej systematyki…
… z Clementiae obowiązujące luźne przepisy ułożone przez franc praw Jana Chappuis w 2 zbiory
Extravagantes Joannis Papae XXII - 20 dekretałów Jana XXII
Extravagantes communes - pozostałe konstytucje papieskie
Corpus Iuris Canonici = Dekret Gracjana + Dekrety Grzegorza IX + Liber Sextus + Clementiae + 2x Extravagantes Grzegorz XIII w papieskim breve z 1580 zatwierdzającym edycję tego zbioru przez edytorów…
… organy państwowe
regulcja pewnych kwestii p/ sądowego
ustawa ~600 r władcy Kentu, Etelberta, zbobywcy zwierzchnictwa nad pozostałymi władcami Heptarchii
kodyfikacja Alfreda Wielkiego, Władcy Wessexu z końća IX w, oparta na ust królewskich i PŚ
ustawa Kanuta Wielkiego 1030
ustawy pisane staronagielskim, nie łaciną
od Alfreda Wielkiego wyraźny wpływ prawa franków
Powstanie systemu common law.
różnorodne…
... zobacz całą notatkę