zobowiązania

Zobowiązania
Pojęcie zobowiązania i jego elementy
Rodzaje zobowiązań
Przyczyny powstawania zobowiązań
Wykonanie zobowiązań
Skutki niewykonania zobowiązań
Wygaśnięcie zobowiązań
Zmiana wierzyciela lub dłużnika
Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika
Pojęcie zobowiązania i jego elementy
Z norm prawa zobowiązań wynikają prawa podmiotowe o charakterze względnym albowiem są one skuteczne tylko względem drugiej strony stosunku zobowiązaniowego.
Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić. Podmiotem uprawnionym w zobowiązaniu jest wierzyciel a podmiotem zobowiązanym - dłużnik. Uprawnienia wierzyciela określa się pojęciem wierzytelności , obowiązki dłużnika - długiem , a składają się one (wierzytelność i dług) na treść stosunku zobowiązaniowego. Przedmiotem tego stosunku jest świadczenie , przez które należy rozumieć zachowanie się dłużnika na rzecz wierzyciela (np. wydanie rzeczy, wykonywanie usługi, zaniechanie działań lub znoszenie pewnych zachowań). Wierzytelność jest prawem podmiotowym względnym i przysługuje ona względem konkretnego dłużnika o indywidualnie oznaczone świadczenie. Jej elementem jest zatem roszczenie, czyli prawo wierzyciela domagania się od konkretnego dłużnika określonego zachowania się. Odpowiedzialność polega na obowiązku ponoszenia negatywnych skutków własnego lub cudzego zachowania się. Ta odpowiedzialność za dług (czyli za spełnienie świadczenia) może być osobista (dłużnik odpowiada całym swoim majątkiem) lub ograniczona osobista (np. odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku) albo rzeczowa . Rodzaje zobowiązań
Zobowiązania można klasyfikować według różnych kryteriów ale najbardziej przydatny jest podział na zobowiązania:
zupełne i niezupełne (naturalne),
jednostronne, dwustronne i wzajemne,
solidarne i niesolidarne, podzielne i niepodzielne,
rezultatu i starannego działania,
o świadczeniu jednorazowym, okresowym lub ciągłym,
pieniężne i niepieniężne.
W zobowiązaniu zupełnym długowi towarzyszy odpowiedzialność za jego spełnienie, w zobowiązaniu niezupełnym występuje dług bez odpowiedzialności za jego spełnienie. Zobowiązanie jednostronne to takie, w którym obowiązki ciążą tylko na jednej stronie (np. w umowie darowizny tylko darczyńca jest zobowiązany), a w zobowiązaniu dwustronnym obowiązki ciążą na obu stronach tego zobowiązania (np. w umowie najmu).
W zobowiązaniu wzajemnym obie strony są względem siebie zobowiązane w taki sposób, że świadczenie jednej z nich jest odpowiednikiem (ekwiwalentem) świadczenia drugiej strony (np. ekwiwalentem wartości rzeczy jest cena zapłacona za zakupioną rzecz).

(…)

… zobowiązania orzeczona przez sąd (tzw. klauzula rebus sic stantibus).
Dłużnik powinien spełnić swe świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania ale wierzyciel, już po powstaniu zobowiązania, może wyrazić zgodę na inny, niż pierwotnie przewidziano, przedmiot zobowiązania i jest to tzw. świadczenie w miejsce wykonania.
Jeżeli dług jest odbiorczy, wierzyciel powinien zgłosić się po odbiór przedmiotu świadczenia…
… się tak (w zasadzie), jak podmiotów zobowiązania solidarnego.
W zobowiązaniach rezultatu świadczenie polega na osiągnięciu z góry określonego rezultatu (np. wydanie rzeczy w umowie sprzedaży lub wykonanie określonego dzieła w umowie o dzieło), a nie na działaniu dłużnika w określony sposób. W zobowiązaniach starannego działania świadczenie dłużnika polega tylko na ukierunkowanej na rezultat działalności…
…. pkt. 5.),
odnowienie,
potrącenie, złożenie do depozytu sądowego. Wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia interesu wierzyciela powodują:
zjednoczenie (konfuzja),
następcza niemożliwość świadczenia (zob. pkt.6.),
rozwiązanie umowy (w tym odstąpienie od umowy),
zwolnienie z długu,
inne, szczególne zdarzenia (np. upływ czasu kończący stosunek prawny, śmierć dłużnika w zobowiązaniu o świadczeniu „ściśle” osobistym).
Odnowienie (nowacja) ma miejsce wówczas, gdy wierzyciel i dłużnik zawierają umowę, z mocy której dłużnik zobowiązuje się do świadczenia innego niż był zobowiązany albo do tego samego świadczenia, lecz z innej podstawy prawnej.
Potrącenia dokonuje się przez złożenie oświadczenia drugiej stronie, a w jego wyniku obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Przepisy określają, w jakich przypadkach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego. Ważne złożenie do tego depozytu ma takie same skutki prawne, jak spełnienie świadczenia (a zatem zobowiązanie wygasa), i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów tego złożenia.
Zjednoczenie (konfuzja) następuje wówczas, gdy status wierzyciela i dłużnika pokryje się ze sobą w jednej osobie…
… dłużnika z długu, a dłużnik to zwolnienie przyjmuje.
Zmiana wierzyciela lub dłużnika
Przelew wierzytelności (zwany też cesją) jest umową zawartą przez dotychczasowego wierzyciela (cedent) z osobą trzecią (cesjonariusz), na mocy której cesjonariusz nabywa od cedenta przysługującą mu wierzytelność.
W przewidzianych prawem przypadkach (a zatem nie w każdej sytuacji) jeżeli osoba trzecia spłaca cudzy dług…
... zobacz całą notatkę