ZNACZENIE WIOSNY LUDÓW DLA POLSKIEJ OŚWIATY NA ŚLĄSKU: Mimo dość szybkiego załamania się ruchu rewolucyjnego Śląsk wyniósł z niego dwie najważniejsze zdobycze. Rządy pruskie obawiając się wzburzonych mas chłopskich, zniosły w zasadzie wszystkie ciężary feudalne chłopów, uwłaszczały małorolnych i zlikwidowały formalnie resztki ustroju feudalnego. Większą korzyść przyniosła rewolucja 1848 roku Śląskowi w dziedzinie oświaty. Obawiając się, że rygorystyczne kontynuowanie akcji germanizacyjnej może doprowadzić do próby realizacji pojawiających się w okresie rewolucji projektów połączenia Śląska z Poznańskiem, rząd Pruski przeniósł do Opola ks. Bernarda Bogedaina znanego z poglądów, że każde dziecko należy wychowywać w jego ojczystym języku, i mianował go radca szkolnym oraz naczelnym inspektorem szkół elementarnych. Bogedain doprowadził do spolszczenia wszystkich szkół elementarnych w miejscowościach zamieszkałych przez Polaków i do oparcia w nich nauczania na polszczyźnie literackiej wspólnej dla wszystkich ziem polskich. Taki sam j. polski wprowadzono do seminariów nauczycielskich w Głogówku i Pyskowicach. Równocześnie przystąpiono do zakładania w każdej szkole biblioteki polskiej oraz popularyzowania pieśni polskich.
W wyniku spolszczenia na Śląsku szkół elementarnych i seminariów nauczycielskich nastąpił bujny rozwój czytelnictwa polskiego wśród ludu, pogłębienie jego świadomości narodowej i poczucia ścisłej łączności Śląska z innymi ziemiami polskimi oraz powolny wzrost przekonania, że wolność i niepodległość ziemi polskiej zależy od losów politycznych całej Polski. WIOSNA LUDÓW NA MAZURACH I WARMII W Szczytnie zawiązuje się rewolucyjna organizacja Klub Konstytucyjny. Zyskuje ona szybko poparcie innych miejscowości, a jego filie powstają w wielu miastach pomorskich. Centralną postacią tego mazurskiego zrywu rewolucyjnego jest Gizewiusz. Program KK zwracał też uwagę na sprawy szkolne . obawiając się, że germanizujący się coraz bardziej kler mazurski i warmiński będzie współdziałał z władzami pruskimi w akcji wynarodowienia, KK postanowił dążyć do uniezależnienia szkoły od zwierzchnictwa kościoła i podporządkowania jej świeckim władzą samorządowym. Do walki o zeświecczenie szkoły usiłował pozyskać nauczycieli, sołtysów oraz wszystkich zwolenników postępu. Domagał się także zniesienia cenzury duchownej w nadziei, wolność słowa i druku umożliwi podniesienie poziomu umysłowego nauczycieli oraz zachęci ich do lektury i stałego dokształcania się. Tylko starannie wykształcony nauczyciel w szkołach świeckich zwolniony od nadzoru kleru zdobędzie zaufanie ludu i stanie się jego użytecznym doradcą. Jednym z warunków podniesienia roli nauczyciela, była poprawa jego sytuacji materialnej. Po upadku Wiosny Ludów na Warmii i Mazurach wracano powoli do dawnych tendencji germanizacyjnych. Najszybciej uległa im inteligencja i ludność miejska. Chłopi opierali się dość skutecznie zamachom na język polski do lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, kiedy to nastąpiła zupełna niemal germanizacja wszystkich mieszkańców Prus.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)