ZŁOTA ERA ISLAMU Ile tak naprawdę zawdzięczamy średniowiecznym Arabom i przedstawicielom świata muzułmańskiego? Próba odpowiedzi na to pytanie legła u podstaw zorganizowania niniejszej wystawy. Jej celem jest przedstawienie złotych wieków cywilizacji muzułmańskiej, które wzbogacały zachodnią kulturę poprzez wiele stuleci. Wynalazki i odkrycia, wspaniałe osiągnięcia medyków, inżynierów, botaników, chemików i wielu innych, którzy żyli i pracowali w czasach największej świetności imperium muzułmańskiego są dowodem wzajemnego przenikania się kultur. Organizatorzy żywią nadzieję, że publikacja Złota era islamu, pozwoli Państwu lepiej zrozumieć nasze wspólne korzenie i przyczyni się do dalszego rozwoju dialogu międzykulturowego i między religijnego.
AUTORZY WYSTAWY: Katarzyna Jędrzejczyk-Kulniak..
1. WKŁAD ISLAMU W OGÓLNOLUDZKIE DZIEDZICTWO Narodziny i ekspansja islamu stanowiły zapewne najważniejsze wydarzenie w dziejach ludzkości w okresie od upadku Rzymu do odkrycia Ameryki. Pojawienie się nowej religii o zasięgu światowym w krótkim czasie doprowadziło do powstania dynamicznej cywilizacji i rozwoju kultury.
Mahomet (Pieczęć Proroków), otrzymawszy pierwsze objawienie w 610 roku, początkowo głosił islam w rodzinnej Mekce, a od 622, czyli od wywędrowania (hidżra), w Medynie i wśród plemion Półwyspu Arabskiego. W 638 uznano rok wywędrowania Mahometa za początek ery muzułmańskiej, jest to pierwszy rok kalendarza muzułmańskiego. Po śmierci Proroka Mahometa (632 r.), coraz potężniejsza wspólna (umma) muzułmańska zaczęła podejmować wyprawy poza teren Półwyspu Arabskiego. Po Mahomecie zwierzchnictwo nad gminą muzułmańską przejęli kalifowie- czyli następcy proroka. Czterej pierwsi, Abu Bakr, Umar Ibn Al.-Chattab, Usman Ibn Afgan i Ali Ibn Talib po dziś dzień noszą miana kalifów sprawiedliwych. Kolejni wywodzili się z rodów Umajjadów (661-750 r.) i Abbasydów (750-1258 r.). dynastia Umajjadów za swą stolice obrała Damaszek, pierwsze centrum nowego imperium muzułmańskiego. Umajjadzi nim zostali w 750 roku obaleni przez Abbasydów, opracowali nowy system administracyjny, przeprowadzili reformę podatkową i wojskowa. Dynastia Abbasydów sprawowała swoje rządy przez 500 lat. Stolicę imperium przeniesiono najpierw do Kufy, a potem do Bagdadu, który stał się centrum kultury światowej. Od 938 roku, prócz kalifatu Abbasydów, istniał również kalifat Umajjadów w Hiszpanii.
Zaledwie sto lat po śmierci twórcy religii, islam rozpowszechnił się na cały Bliski Wschód i Afrykę Północną, skąd promieniował dalej dzięki wpływom kulturowym i handlowym. Imperium muzułmańskie ze stolica w Bagdadzie rozciągało się od granic Chin do wybrzeży Atlantyku.
W roku 711 rozpoczął się podbój Hiszpanii. Między IX a XI wiekiem muzułmańska Hiszpania stała się jednym z dwóch znaczących ośrodków kultury światowej. W tym czasie rozwijał się kalifat. Jego stolicą był wpierw Damaszek, a po przejęciu władzy przez Abbasydów- Bagdad. W 1258 roku Mongołowie zdobyli Bagdad. Od tego momentu rozpoczyna się upadek cywilizacji arabskiej, w którą począwszy od XVI wieku wnikać zaczął nowy element etniczny- Turcy Osmańscy.
(…)
… gospodarczą. Prze wieki muzułmańscy kupcy pośredniczyli w wymianie handlowej między Dalekim Wschodem i Europą. Świat zachodni zawdzięcza kulturze muzułmańskiej nawadnianie ziemi, uprawę trzciny cukrowej, bawełny, pomarańczy, ogórków czy czosnku. Pod egidą islamu od Europy przyszło także wyrafinowanie i luksus w postaci przypraw, perfum, jedwabiu, brokatu i wykwintnych strojów.
Średniowieczna nauka, architektura i sztuka islamska rozwijały się dynamicznie. Po zdobyciu Żyznego Półksiężyca, Persji i Egiptu wchłonęli i przetworzyli intelektualnie dziedzictwo kultury hinduskiej, a także greckiej, rzymskiej, perskiej, wzbogacając je o inne osiągnięcia cywilizacyjne, takie jak papier wynaleziony w Chinach czy też dziesiętny system cyfr opracowany w Indiach. Dzięki Arabom rozpowszechniła się m.in. produkcja…
… i technologii, które po raz pierwszy pojawiły się w jego traktacie, później na stałe weszło do słownika europejskiej inżynierii mechanicznej, wliczając m.in. pompy podwójnego działania z przewodami mającymi zastosowanie mechanizmu korbowego w maszynach, dokładną kalibrację otworów, sklejki i drewno sklejone, co eliminuje zniekształcenia drewna, statyczne równoważenie kół, używanie papierowych modeli…
…) różniły się pod względem jakości gleby, ilości opadów czy nawet strefy klimatycznej. W rejonach pustynnych, wśród piasków pojawiły się wyspy zieleni- oazy. Na wysokich płaskowyżach Iranu i Maghrebu, gdzie rzadko padały deszcze, lepiej niż rolnictwo sprawdzała się hodowla kóz i owiec. Natomiast tereny leżące nad żyznymi rzekami jak Tygrys, Nil, Eufrat były prawdziwymi spichlerzami żywności imperium…
…. Karczochów, melonów i arbuzów. Wśród roślin przemysłowych szczególnie cenna była bawełna, sprowadzono też len i konopie.
13. SZTUKA
Nie można odnaleźć niej rzeźb ani malarstwa figuralnego, ponieważ religia zabraniała przedstawiania postaci ludzkich, a nawet zwierząt. Rozwiną się zatem geometryczny sposób ozdabiania, często bardzo skomplikowany, zwany arabeską, stanowiący motyw pięknych mozaik, ornamentów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)