Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych V

Feudalizm - korporacja a fundacja - związki polityczno-terytorialne jako mające „osobowość prawną” (marka, opole, werw) - wspólne dysponowanie ziemią, wodami, łąkami [nie były to państwa!]
- związki religijne, które musiały być oderwane od określonych osób fizycznych (biskupstwa, klasztory, kapituły, gminy wyznaniowe np. protestanckie, kahały)
- organizacja miejska - miasta jako całość (w Polsce od XIII w. - burmistrz, rada miejska), miejskie organizacje zawodowe (cechy rzemieślnicze, gildie kupieckie), działające w mieście związki: naukowe (uniwersytety), humanitarne (bractwa, np. szpitale)
- wsie-gromady - własny majątek nieruchomy (pastwiska, lasy, łąki, wody) i ruchomy (kasa, księgi sądowe), zbiorowa odpowiedzialność za powinności poddańcze i państwowe, urzędy wiejskie (organy reprezentujące wieś)
- państwo - od monarchii patrymonialnej do publicznej (stanowej); legiści zajmujący się „osobowością prawną” - państwo jako korporacja; dopiero po odejściu od monarchii patrymonialnej (król był właścicielem państwa) zaczęła się kształtować koncepcja „osobowości prawnej”; Paweł Włodowic (Korona Państwa Polskiego - uzasadnienie doktrynalne w XV w.), Rafał Lemkin (konstrukcja ludobójstwa)
- korporacje „gospodarcze” (od XVI w.) - spółki akcyjne - kompanie handlowe (w Polsce XVIII w.)
Wszystko wyżej---- SUBSTRAT OSOBOWY
- akt fundacyjny - fundator - majątek - cel - sposób administrowania (nie należał już do fundatora)
- fundacje kościelne (fundacje na rzecz kościoła) - fundacje miejskie
- od XV w. fundacje świeckie zakłady użyteczności publicznej lub dobroczynnej (szpitale, przytułki, łaźnie, bursy, szkoły)
- od XVII w. ograniczenia fundacji kościelnych np. w Polsce 1669r. zakaz tworzenia fundacji z nieruchomości ziemskich bez zgody sejmu (państwo obawiało się nadmiernego rozrostu majątkowego Kościoła) Landrecht pruski - przykład „naturalnoprawny” - „osobowość prawna” - Landrecht nie stworzył nowej konstrukcji osób prawnych, a jedynie starał się zastane podmioty wyposażone w taką osobowość sprzęgnąć do systemu prawnego (próba dopasowania osób prawnych do konkretnych rozwiązań legislacyjnych)
a. towarzystwa
* szczególny akt państwowy nadający „osobowość prawną” - towarzystwa uprzywilejowane, np. cechy; (ani system normatywny ani koncesyjny)
* towarzystwa zwykłe (zbliżone do spółki) - ich celem było prowadzenie działalności gospodarczej; system koncesyjny
b. osoby moralne - związki osób, które jednoczył wspólny cel; osób tych było mnóstwo, przykłady:
* państwo z mocy prawa
* wcześniejsze korporacje (kościoły, gminy wiejskie i miejskie)
Podobnie ZWOD PRAW t. X z 1835r. - istniał już termin w tych czasach

(…)

…: wszelkie zbiorowości to twory sztuczne nie posiadające bytu realnego, a uznawane za podmioty prawa tylko na mocy fikcji (nie wierzył w realny byt osób prawnych, ale rozumiał ich przydatność w życiu gospodarczym - przyjęcie fikcji prawnej)
- II poł XIX w. teoria interesu - R. Ihering: prawo podmiotowe powiązane jedynie z osobami fizycznymi, osoby prawne - wytwór techniki prawniczej. Prymat koncepcji…
... zobacz całą notatkę