Zbiorowości społeczne.
Kiedy mówimy o zbiorowościach społecznych mamy przede wszystkim na myśli potoczne rozumienie społeczeństwa, w którym między jego poszczególnymi członami zachodzą różnego rodzaju związki i zależności odpowiednio ustrukturalizowane. Przy całej wieloznaczności pojęcia "społeczeństwo" zazwyczaj pod tym terminem rozumiemy więc ogół ludzi, między którymi, bez względu na wielkość, występują określone więzi i zasady regulujące członkostwo poszczególnych jednostek. Stąd też, bardzo empirycznie podchodząc do różnych propozycji definicyjnych, stwierdzić możemy, iż społeczeństwem nazwać możemy te wszystkie formy życia zbiorowego współwystępujące, krzyżujące i uzupełniające się, które posiadają określoną zasadę odrębności kulturowej i strukturalnej utrzymywaną w dłuższym lub krótszym przedziale czasowym.
l. Podstawowe rodzaje zbiorowości społecznych.
Posługując się, dla uproszczenia wywodu, pojęciem zbiorowości jako synonimu pojęcia społeczeństwo stwierdzić należy, iż o zbiorowościach społecznych możemy mówić dopiero wtedy, gdy w ramach określonych, dowolnych skupień ludzi, wytworzyła się i występuje (choćby krótkotrwale) więź społeczna. Stąd też wszelkie inne, nawet liczebne "zbiorowości", które nie spełniają tego warunku (między jego członkami nie występują określone formy więzi społecznych), określone są na gruncie socjologii mianem zbiorów społecznych. Zbiór społeczny to zatem ogół ludzi posiadających jakąś cechę wspólną, która może być wyróżniona przez obserwatora zewnętrznego. Zbiory tworzone w sensie statystycznym a mające istotne znaczenie dla przebiegu życia społecznego określone s^mianem kategorii społecznych. Kategoriami społecznymi są więc zbiory wyróżniane ze względu na kryterium wieku, płci, wykształcenia, kwalifikacji, dochodu itp. Oczywiście w obrębie niektórych tych kategorii wytwarzać się mogą związki, zależności, instytucje, które w efekcie prowadzą do przekształcenia określonych kategorii lub ich części w zbiorowość społeczną. Jakie zatem wyróżić możemy rodzaje zbiorowości społecznych? Wykorzystując częściowo znaną typologię J.Szczepańskiego możemy mówić o:
- parach i dwójkach, skupiających dwie osoby różnej lub tej samej pici, połączonych więzią stosunków pokrewieństwa, przyjaźni, pomocy, stosunków seksualnych, wychowawczych, zwierzchnictwa czy zależności przelotnych (np. przewodnik i turysta w górach),
- kręgach społecznych złożonych z niewielkiej liczby osób, których członkowstwo w kręgu jest bardzo płynne, niedookreślone i nie jest celem samym w sobie lecz powstaje na marginesie innych celów (kręgi stycznościowe, koleżeńskie, przyjacielskie),
- grupach społecznych, skupiających co najmiej trzy osoby, powiązanych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, (formalne lub nieformalne) posiadających pewne wspólne wartości i oddzielonych od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności prowadzącą do wytworzenia się wśród ich członków poczucia przynależności do grupy (poczucie wspólności wyrażone słowem "my"),
(…)
… zasadą odrębności prowadzącą do wytworzenia się wśród ich członków poczucia przynależności do grupy (poczucie wspólności wyrażone słowem "my"),
- społecznościach lub wspólnotach (Community, Gemeinschaft) odnoszonych zazwyczaj do zbiorowości lokalnych (terytorialnych), w ramach których członkowie mogą zaspakajać swoje podstawowe potrzeby w sensie kulturowym i ekonomicznym,
- zbiorawosciach opartych na podobieństwie zachowań (zbiegowisko, publiczność, audytorium, dum), które niekiedy mogą być zbiorowościami niezwykle krótkotrwałymi lecz między ich członkami wytwarzają się niezwykle silne związki emocjonalne, prowadzące do opisywanych przez psychologię i socjologię zjawisk dezindywidualizacji i tzw. "zarażenia emocjonalnego"; polega ono na wytwarzaniu się identycznych lub podobnych stanów napięcia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)