To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZASADY PRAWA (DEFINICJA, WIĄŻĄCY PRAWNIE CHARAKTER, NADRZĘDNOŚĆ W STOSUNKU DO NORM PRAWNYCH ZWYKŁYCH)
Zasada prawa - norma prawna o szczególnym, zasadniczym znaczeniu w danym systemie prawa. Nadrzędna wobec zwykłych norm prawnych. Są najczęściej wyrażane bezpośrednio w wysokiej rangi przepisach prawa obowiązującego. (np. zawarta w art. 2 Konstytucji z 1997 roku fundamentalna zasada państwa prawnego)
Zasadami prawa bywają logiczne konsekwencje norm prawnych bezpośrednich, wyprowadzone z nich za pomocą reguł wnioskowań prawniczych. (np. te, które TK wyprowadził z zasady państwa prawnego: zasada zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasada przyzwoitej legislacji czy zasada ochrony praw słusznie nabytych)
- znajdują się zwykle w części ogólnej systematyki wewnętrznej aktów prawnych o randze ustawowej (chodzi przede wszystkim o kodeksy, które mają szczególne znaczenie dla danej gałęzi prawa)
- są zwykle umieszczone na początku aktu prawnego lub na początku danej jednostki redakcyjnej aktu prawnego np. na początku rozdziału
- to normy ustawowe o największym stopniu generalności - mają pierwszeństwo w przypadku konfliktu z normami prawnymi zwykłymi
- nie mają wyraźnie określonego zakresu zastosowania tak jak normy zwykłe
Wiążący prawnie charakter
- zasada prawa może stać się prawnie wiążąca, jeżeli dana norma, uznawana w sposób bezsporny za zasadę prawa przez doktrynę prawniczą, traktowana jest również przez praktykę stosowania prawa (sądownictwo) jako powszechnie uznana zasada prawa. - są wprost wyrażone w przepisach prawa (np. zasada państwa demokratycznego, państwa prawa)
- wiążący prawnie charakter wynika z treści innych norm prawnych, które ją realizują, rozwijają
Nadrzędność w stosunku do norm prawnych zwykłych
- kryterium nadrzędności hierarchicznej - zasady prawa zawarte są najczęściej w aktach normatywnych, zajmujących najwyższe miejsce w hierarchii aktów w danym systemie prawa, w aktach o najwyższej mocy obowiązywania np. zasady zawarte w konstytucji
- kryterium nadrzędności treściowej - zasada prawa jest podstawą aksjologiczną dla wielu norm, normy te można wyprowadzić z zasady prawa. Dana zasada prawna jest podstawą obowiązywania dużej grupy norm prawnych zwykłych. - kryterium nadrzędności wagi społecznej - doniosłość społeczna (znaczenie społeczne) danej zasady. Pewne zasady są wyjątkowo ważne dla życia społecznego. Normy prawne, które uznaje się za zasady prawa, różnią się od innych, zwykłych norm prawnych nie tylko doniosłością ich regulacji. Są to normy, które mają szczególne miejsce w hierarchicznej strukturze systemu prawa.
(…)
… Konstytucji RP:
- nullum crimen sine lege poenali anteriori: nie ma przestępstwa, jeżeli w czasie popełnienia danego czynu nie obowiązuje ustawa uznająca ten czynna przestępstwo
- nulla poena sine lege poenali anteriori: kara, jaką zagrożony jest dany czyn zabroniony, również musi być precyzyjnie określona przez ustawę, która już obowiązywała w momencie popełnienia tego czynu. Zasady te są wyrażone także w kk Inne zasady prawa:
- domniemania niewinności oskarżonego - każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu (zawarta w Konstytucji i kpk)
- domniemania dobrej wiary (preasumptio boni viri)
- powagi rzeczy osądzonej (res iudicata ne bis in idem procedatur) - sprawa rozstrzygnięta ostatecznym (prawomocnym) wyrokiem sądu, nie może być ponownie rozstrzygana
- ignorantia iuris nocet - nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności prawnej
…
… także w kk Inne zasady prawa:
- domniemania niewinności oskarżonego - każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu (zawarta w Konstytucji i kpk)
- domniemania dobrej wiary (preasumptio boni viri)
- powagi rzeczy osądzonej (res iudicata ne bis in idem procedatur) - sprawa rozstrzygnięta ostatecznym (prawomocnym) wyrokiem sądu, nie może być ponownie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)