83 Zasada prawa - definicja - norma prawna o szczególnym lub zasadniczym znaczeniu w danym systemie prawa. Jest nadrzędna wobec innych norm.
- w znaczeniu opisowym - wzorzec ukształtowania instytucji prawa. Formułowana jest przez orzecznictwo, skierowana do prawodawcy, spełnienie zasady przez prawodawcę polega na stanowieniu przepisów prawa o treści realizującej daną zasadę prawa.
- w znaczeniu dyrektywalnym - wiążąca prawnie norma prawna o charakterze zasadniczym, nadrzędna w stosunku do norm zwykłych. Formułowana jest przez prawodawcę.
Wiążący prawnie charakter zasad prawa wynika z:
Są wyrażone bezpośrednio w wysokiej rangi przepisach prawa obowiązującego np. zasada państwa prawnego.
Zasadami prawa bywają logiczne konsekwencje norm prawnych bezpośrednich, wyprowadzone z nich za pomocą reguł, wnioskowań prawniczych np. zasada zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa.
Może stać się prawnie wiążąca, jeżeli dana norma, uznawana w sposób bezsporny za zasadę prawa przez doktrynę prawniczą, traktowana jest również przez praktykę stosowania, jako powszechnie uznana zasada prawa.
Nadrzędność w stosunku do norm zwykłych oparta jest na:
- kryterium nadrzędności hierarchicznej - zasady prawa to normy zwarte w aktach o najwyższej mocy obowiązywania np. zasady zawarte w konstytucji
- kryterium nadrzędności treściowej - zasada prawa jest podstawą aksjologiczną dla wielu norm, normy te można wyprowadzić z zasady prawa,
- kryterium nadrzędności wagi społecznej - pewne normy są wyjątkowo dla życia społecznego i dlatego nazywa się je zasadami prawa, np. zasady współżycia społecznego w kodeksie cywilnym.
Konsekwencje nadrzędności:
- dla prawodawcy - zakaz stanowienia przepisów prawa o treści niezgodnej z treścią zasady prawa,
- dla organów stosujących prawo:
* w przypadku kolizji treści normy prawnej zwykłej z zasadą prawa organ ma obowiązek odmówić w danym przypadku zastosowania normy prawnej zwykłej,
* ma obowiązek dokonywania wykładni normy prawnej w zgodzie z zasadą prawa
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)