To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZASADA SPOŁECZNEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ Art. 20 „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego państwa. społeczna gospodarka rynkowa to pojęcie zaczerpnięte z niemieckiej doktryny, łączące w sobie: zasadę gospodarki rynkowej (w aspekcie negatywny - zakaz wprowadzenia socjalistycznej gospodarki planowanej oraz w aspekcie pozytywnym - gospodarka oparta na mechanizmach rynkowych, na które państwo może oddziaływać, ale nie może ich zastępować swoimi decyzjami) zasadę państwa socjalnego (nawiązanie do koncepcji tzw. państwa dobrobytu, które oddziaływuje na likwidowanie kryzysów i napięć społecznych z jednej strony poprzez politykę interwencjonalizmu, tj. kontrola bezrobocia, stymulowanie rozwoju itd., a z drugiej strony przez rozbudowę sieci zabezpieczeń społecznych, jak renty, emerytury, systemy zasiłków) → ogólne zobowiązanie państwa do tych działań, a szczegółowe zobowiązania wynikają z art. 20 (poddanie pracy ochronie) jak i z praw socjalnych z art. 67-76 . wolność działalności gospodarczej - doprecyzowana w art. 22 , który dopuszcza jej ograniczenie tylko w drodze ustawy i tylko z ważnego interesu publicznego, a o zachowaniu tych przesłanek rozstrzyga TK. własność prywatna - wskazanie na czym opierać się ma system gospodarczy, wykluczenie dominacji własności państwowej. Element ten doprecyzowany jest w art. 64 , który min. stanowi, że własność prywatna podlega takiej samej ochronie niezależnie od form własności, a ograniczenia mogą być wprowadzane jedynie w drodze ustawy i o ile nie naruszają istoty tego prawa. Dodatkowo zasada ta kryje w sobie nakaz kontynuowania prywatyzacji, choć nie ustanawia zakazy posiadania przez państwo własności. Własność chronią też inne przepisy, min. art. 21 (min. dotyczący warunków wywłaszczenia). Solidarność, dialog i współpraca partnerów społecznych - dają wyraz idei negocjacyjnego załatwiania sporów, wymienionego w art. 59 , oraz idei dobra wspólnego ( art. 1 ) w imię którego każdy jest zobowiązany poświęcić interes własny. Sformułowanie „partnerzy społeczni” odnosi się do sporów nad włączeniem do Konstytucji tzw. Komisji Trójstronnej i choć nie została ona uregulowana w Konstytucji (dot. jest ustawa z 2001r.), ale jest to swoisty nakaz dla władz uwzględniania opinii tych partnerów przy rozwiązywaniu spraw dot. socjalnych skutków funkcjonowania gospodarki rynkowej.
Te 4 elementy składają się na całość zasady społecznej gospodarki rynkowej , co potwierdził TK w wyroku z 2001 r. podkreślając ich wzajemnie się równoważący charakter.
Art. 23 wnosi istotną modyfikację do w/w zasady w
(…)
… systemów faszystowskich i komunistycznych:
nawrót do koncepcji prawno-naturalnych (przeświadczenie o istnieniu katalogu praw i wolności, które przysługują każdemu człowiekowi, np. godność);
uniwersalizacja praw i wolności (=przysługują każdemu) oraz internacjonalizacja praw i wolności (=ujmowanie ich w aktach prawa międzynarodowego);
wyroki norymberskie;
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948) - bez mocy wiążącej;
tzw. Pakty Praw Człowieka w 2 aktach (lata 60'te): Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych - moc wiążąca, ale brak mechanizmów gwarancyjnych dla jednostki;
tzw. Europejska Konwencja o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności (1950) - oprócz praw też mechanizmy gwarancyjne, tj. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu;
w ramach UE - ETS sam „odnalazł” wiele praw w ogólnych zasadach prawa, co zostało potwierdzone w Traktacie z Maastricht w powiązaniu z Europejską Konwencją Praw Człowieka → 2000 r. uchwalono Kartę Praw Podstawowych UE, a kolejnym krokiem będzie zapewne Konstytucja;
też akty szczegółowe jak dokumenty Międzynarodowej Organizacji Pracy (dot. związków zawodowych…
… w procesach gospodarczych i społecznych (pojawiają się: powszechność szkolnictwa, ubezpieczeń społecznych, regulacje warunków pracy, elementy interwencjonizmu państwa → przekształcanie się państwa nocnego stróża w państwo opiekuńcze);
odchodzenie od absolutystycznej koncepcji praw człowieka - prawa człowieka mają charakter ewolucyjny i mogą podlegać ograniczeniom - głównie ze względu na kontestacje praw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)