To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA PRAWA KARNEGO
Chodzi tu o rozważenie kwestii, do jakich przestępstw, kiedy i gdzie oraz przez kogo popełnionych, odnoszą się przepisy polskiego prawa karnego. Czy odnoszą się tylko do przestępstw popełnionych na terenie Polski? Czy obywatel innego państwa, który popełnił przestępstwo w Polsce, może być sądzony w Polsce i na podstawie polskich przepisów? Czy Polak, który dopuścił się przestępstwa za granicą i został tam ukarany, może być sądzony powtórnie w kraju na podstawie polskiego prawa karnego?
Sprawa obowiązywania polskiego prawa karnego jest rozpatrywana na dwóch płaszczyznach: w czasie i w przestrzeni, na których może do- chodzić do kolizji. 1. Obowiązywanie ustawy karnej w czasie Na podstawie przepisów ustawy karnej mogą być sądzone tylko te przestępstwa, które zostały popełnione w czasie jej obowiązywania. Nie można sądzić i skazać sprawcy za popełnienie czynu zabronionego przez ustawę przed jej wejściem w życie, ani po jej uchyleniu. Jest to zasada obowiązująca we wszystkich cywilizowanych państwach. Już francuska De- klaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1791 r. głosiła: „Prawo, które by karało za czyny popełnione przed wejściem jego w życie stanowiłoby tyranię, a jego wsteczna działalność byłaby zbrodnią". Wsteczne działanie ustawy karnej, pozwalające na karanie za czyny, które w chwili popełnienia nie były zabronione, prowadzi do powstania w społeczeństwie nastroju lęku i niepew- ności, gdyż nikt nie wie, za co go w przyszłości może spotkać represja.
W polskim prawie karnym obowiązuje w tej mierze łacińska maksyma: lex retro non agit (ustawa nie działa wstecz).
Rozciąganie działania ustawy karnej wstecz może mieć miejsce jedynie w zupełnie wyjątkowych przypadkach. Tak na przykład rozciągnięto na przestępstwa popełnione w czasie wojny działanie dekretu z 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy, winnych za- bójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz. U. z 1946 r., nr 69, poz. 337), co było uzasadnione ogromem zbrodni hitlerowskich, nie mieszczących się w ramach zwykłych przepisów. Wsteczną moc uzyskały również przepisy dotyczące przedawnienia przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu, wolności i wymiarowi sprawiedliwości, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych (pracownicy służby bezpieczeństwa, milicji, informacji wojskowej, także członkowie władz, prokuratorzy, sędziowie i in.) w okresie od 1944 do 1989 roku. Było to skutkiem braku realnych możliwości ścigania zbrodni stalinowskich i późniejszych przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy reżimu totalitarnego - w czasie jego panowania.
Zasada lex retro non agit jest stosowana także przy zmianie przepisów. Jeśli
(…)
… międzynarodowych należą m.in.: 1) handel narkotykami, 2) handel niewolnikami, 3) handel kobietami i dziećmi, 4) rozbójnictwo morskie.
Polską ustawę karną stosuje się tylko do tych cudzoziemców popeł- niających przestępstwo za granicą, których postanowiono nie wydawać wła- dzom innego państwa.
11
22
33
44
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)