Zagrożenie tąpaniami - wykład

Nasza ocena:

3
Pobrań: 140
Wyświetleń: 1484
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Zagrożenie tąpaniami - wykład - strona 1 Zagrożenie tąpaniami - wykład - strona 2 Zagrożenie tąpaniami - wykład - strona 3

Fragment notatki:

Temat:11. Zagrożenia tąpaniami
Pojęcia podstawowe
Wzrost naprężeń powstałych w górotworze w wyniku prowadzenia w nim wyrobisk górniczych może doprowadzić do przekroczenia wytrzymałości skał. Następuje wtedy ich pękanie, kruszenie i przemie­szczanie, czyli zruszenie ich pierwotnej struktury. Zjawiska takie, przebiegające w sposób nagły i gwałtowny, noszą nazwę tąpań.
Przez tąpnięcie należy rozumieć gwałtowne i przebiegające w krótkim czasie zruszenie struktury skał, spowodowane przekrocze­niem ich wytrzymałości oraz wyładowaniem energii sprężystej na­gromadzonej w górotworze otaczającym wyrobisko, w wyniku czego następuje nagłe spękanie skał stropu, spągu i ociosów połączone z ich dynamicznym przemieszczeniem się do wyrobiska górniczego. Nagłym pęknięciom skał towarzyszy huk i wstrząs, a przemieszczające się masy skalne wypychając powietrze powodują podmuch.
Tąpnięcia są zjawiskami bardzo groźnymi, powodującymi nie­jednokrotnie niszczenie wyrobisk górniczych i stwarzające tym spo­sobem bezpośrednie zagrożenie dla życia ludzkiego.
Zniszczenia powstałe wskutek tąpań to niekiedy zupełne za­ciśnięcie lub zawalenie wyrobiska górniczego, wyciśnięcie spągu, często zniszczenie lub uszkodzenie obudowy, obsypanie węgla lub skał ze stropu i z ociosów.
Ustalono trzy kategorie tąpnięć zależnie od ich skutków:
- do kategorii pierwszej (tąpnięcia słabe) zalicza się tąpnię­cie, które spowodowało dynamiczne przemieszczenie się skał (węgla) stropu, spągu lub ociosu do wyrobiska górnicze­go i uszkodzenie lub zniszczenie obudowy na odcinku do 20 m wzdłuż czoła wyrobiska wybierkowego lub osi wyrobiska korytarzowego;
- do kategorii drugiej (tąpnięcie średnie) należy zaliczyć tąpnięcie, które spowodowało dynamiczne przemieszczenie się skał (węgla) stropu, spągu lub ociosów do wyrobiska górniczego i uszkodze­nie lub zniszczenie obudowy na odcinku 20 do 50 m wzdłuż czoła wyrobiska wybierkowego lub osi wyrobiska korytarzowego;
- do kategorii trzeciej (tąpnięcia silne) należy zaliczyć tąpnię­cie, które spowodowało dynamiczne przemieszczenie się skał (węgla) stropu, spągu lub ociosów do wyrobiska górniczego i uszkodzenie lub zniszczenie obudowy na odcinku powyżej 50 m wzdłuż czoła wyrobiska wybierkowego lub osi wyrobiska korytarzowego.
Odprężeniem górotworu nazywa się zjawisko podobne do tąpnięcia, lecz o słabszym natężeniu, powstające na odsłoniętej powierzchni przodka roboczego. Można je obserwować po odpaleniu otworów strzałowych lub bezpośrednio po urobieniu kombajnem czoła przod­ka. Widać wtedy jak pojedyncze bryły węgla odrywają się od calizny, sam przodek „trzaska", pojawiają się szczeliny, pęknięcia i obluzy. Jest to zjawisko postępujące w czasie i niekiedy na pozór silnie związana z calizną bryła węgla niespodziewanie obrywa się, ud

(…)

… górotworu, które w postaci fal rozchodzą się w górotworze na wszystkie strony od pewnego źródła. Źródłem wstrząsów mogą być pękania skał spowodo­wane eksploatacją górniczą (wstrząs eksploatacyjny), a mogą być też procesy tektoniczne zachodzące w głębi ziemi. Wstrząsy bywają często odczuwane na powierzchni.
Przez zawał w wyrobisku górniczym należy rozumieć niezamierzo­ne, grawitacyjne przemieszczenie…
… ciała. Otwory wykonuje się do głębokości 10 m w głąb calizny węglowej, jeżeli wcześniej nie nastąpi zakleszczenie wiertła. Nie należy przewiercać strefy wzmożonego ciśnienia, w której przebieg wiercenia jest bardzo burzliwy. Nie wolno pogłębiać starych otworów.
Podczas wiercenia należy po każdym metrze odwierconego otworu:
- zmierzyć ilość zwiercin, określić ich uziarnienie (drobne, śred­nie, grube…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz