To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zagadnienie ławy przysięgłych, ławnicy obecnie
Wymiar sprawiedliwości w państwie mogą sprawować sędziowie zawodowi jak i niezawodowi tj. przysięgli i ławnicy. W obecnym ustawodawstwie polskim nie przyjęto anglosaskiej koncepcji wyodrębnienia sędziowskiego składu przysięgłych, aczkolwiek taki system przewidywał Kodeks Postępowania Karnego z 1928 roku. W naszym systemie prawnym funkcjonuje jednakże germańska koncepcja sądzenia z udziałem ławników.
Instytucja prawna ławy przysięgłych funkcjonuje obecnie w państwach, które przyjęły system brytyjskiego prawa common law, między innymi w USA, Australii, Kanadzie i oczywiście w Anglii. Sądy z udziałem ławy przysięgłych ukształtowały się w XVI - XVII wieku w Anglii i przyjęły się w wielu państwach, najpierw we Francji w czasie rewolucji francuskiej z 1789 roku, a w połowie XIX wieku w okresie ruchów wolnościowych, czyli tzw. Wiosny ludów w innych państwach.
Ława przysięgłych polega na udziale w wymiarze sprawiedliwości czynnika społecznego. Składa się z sędziów niezawisłych, powołanych do udziału w rozpoznaniu konkretnej sprawy karnej i orzekaniu zwykle tylko co do winy lub niewinności oskarżonego (nie co do kary). Ława przysięgłych może wyjątkowo orzekać w sprawach cywilnych, ale jej werdykt ogranicza się w tym przypadku do ustalenia stanu faktycznego. Orzeczenie co do kary ( w sprawach karnych) wydaje zawsze, po wysłuchaniu werdyktu ławy przysięgłych, sędzia zawsze bez konsultowania orzeczenia z ławą.
W Polsce kodeks postępowania karnego z 1928 roku dopuszczał działalność ławy przysięgłych w zakresie rozpoznawania spraw, za które ustawa przewidywała karę śmierci lub bezterminowe pozbawienie wolności, a najniższy wymiar kary wynosił 10 lat pozbawienia wolności oraz przy przestępstwach politycznych. Według jego przepisów utworzenie ławy następowało po wywołaniu sprawy, a w przypadku gdy ławników było więcej niż potrzeba następowała eliminacja w pierwszej kolejności na podstawie przepisów ustawy art. 39, a następnie przez strony. Gdy obrady miały potrwać dłużej niż jeden dzień należało wybrać również ławnika zapasowego. Podczas narady ławnicy nie mieli prawa opuszczać izby narad, ani porozumiewać się z osobami postronnymi. W ich dyskusji przewodniczył zwierzchnik ławy wybrany przez przewodniczącego, a po ustaleniu werdyktu odczytywał go na głos z zaznaczeniem odpowiedzi na konkretne pytania. W skład ławy wchodziło 12 członków.
W obecnie obowiązującym kodeksie postępowania karnego z 1969 roku instytucja ławy przysięgłych została zastąpiona przez sąd z udziałem ławników. Ławnikiem w dawnej Polsce tj. od XIII wieku był członek ławy miejskiej, wybierany przez radę miejską bądź wyznaczany przez właściciela miasta. Obecnie ławnik to wybrany, niezawodowy członek składu kompletu sędziowskiego reprezentujący czynnik społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości. W sprawach cywilnych ławnik pod przewodnictwem zawodowego sędziego rozpoznaje sprawy z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz wynikające ze stosunków rodzinnych. W procesie karnym oraz na rozprawie odwoławczej sąd orzeka w składzie dwóch ławników i sędziego.
(…)
… w czynnej służbie wojskowej,
funkcjonariusze Służby Więziennej,
nie można być ławnikiem w więcej niż jednym sądzie.
Ławników do sądów okręgowych oraz rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów, w głosowaniu tajnym. Liczbę ławników wybieranych przez poszczególne rady gmin do wszystkich sądów działających na obszarze właściwości sądu okręgowego, w tym także liczbę…
… ze swego grona radę ławniczą, jej przewodniczącego i zastępców. Do zadań rady należy podnoszenie poziomu pracy ławników i ich reprezentowanie oraz pobudzanie działalności wychowawczej ławników w społeczeństwie.
Instytucja ławników występuje również w sądzie wojskowym. Funkcję tę pełnić może tylko żołnierz w czynnej służbie wojskowej, a w przypadkach określonych w ustawie również ławnik sądu powszechnego…
….
Natomiast ławnikami nie mogą być:
osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze,
osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego,
funkcjonariusze policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń,
adwokaci i aplikanci adwokaccy, radcy i aplikanci radcowscy,
duchowni,
żołnierze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)