Dr. hab. Maria Bijak - Kaszuba
Międzynarodowa stosunki gospodarcze
Wykład VII – Wzrost gospodarczy a zmiany wolumenu obrotów z zagranicą
Wpływ wzrostu gospodarczego na wolumen zagranicznych obrotów handlowych kraju zależy od tego czy i jak będzie się
zmieniała struktura produkcji w tym kraju. Można wyodrębnić 2 rodzaje:
1. Zrównoważony – możliwości produkcji w zakresie poszczególnych kategorii dóbr zwiększa-ją się w jednakowym
stopniu (dóbr eksportu i dóbr konkurencyjnych z importu)
2. Niezrównoważony – możliwości produkcji w zakresie poszczególnych kategorii dóbr zwiększają się w
niejednakowym stopniu: albo na dobra eksportu albo konkurencyjne z importu.
W zależności od tego czy wzrost gospodarczy zwiększa możliwości produkcyjne przede wszystkim dóbr eksportowanych czy
dóbr konkurencyjnych z importem, może on w dwojaki sposób wpływać na handel:
1. może sprzyjać wzrostowi obrotów handlowych z granicą. Dotyczy to wzrostu zrównoważonego oraz
niezrównoważonego ukierunkowanego na produkcję dóbr eksportowanych. W takich przypadkach mówimy o
wzroście pobudzającym eksport.
2. może nie sprzyjać wzrostowi obrotów handlowych z granicą. Dotyczy to wzrostu niezrównoważonego
ukierunkowanego na produkcję dóbr konkurujących z importem. W takich przypadkach mówimy o wzroście
ograniczającym import.
1. Wzrost gospodarczy a zmiany terms of trade – przypadek kraju dużego ekonomicznie:
W tym przypadku możliwe są dwie sytuacje:
Przy wzroście gospodarczym ograniczającym import, kraj może poprawić swoje TOT z resztą świata, ponieważ
ograniczenie importu (spadek popytu światowego) przyczyni się do spadku cen na towary kupowane przez ten kraj.
Przy innych czynnikach niezmienionych, kraj odniesie dwojakiego rodzaju korzyści: z tytułu wzrostu gospodarczego
i z tytułu poprawy TOT.
Przy wzroście gospodarczym pobudzającym eksport może dojść do pogorszenia się TOT dużego kraju, ponieważ
wzrost jego eksportu (wzrost podaży światowej) doprowadzi do spadku cen światowych na towary eksportowane.
Przy innych czynnikach niezmienionych, kraj skorzysta na wzroście gospodarczym ale straci na pogorszeniu TOT.
2. Wzrost gospodarczy a zmiany TOT – przypadek wzrostu zubożającego:
Wzrost zubożający – to wzrost gospodarczy który prowadzi do pogorszenia się dobrobytu kraju lub regionu. Wystąpi wówczas,
kiedy straty z tytułu pogorszenia się TOT będą tak duże, że przewyższą korzyści z tytułu wzrostu gospodarczego. Może wystąpić
w przypadku krajów rozwijających się które:
specjalizują się w produkcji i eksporcie określonego dobra
mają znaczący udział w światowym rynku tego surowca
mają znaczący udział wpływów eksportu tego surowca w dochodzie narodowym
3. Zmiany zasobów czynników produkcji i ich wpływ na obroty handlowe z zagranicą:
Przyrost zasobów czynników produkcji jest obok postępu technicznego istotnym źródłem wzrostu gospodarczego. W każdym
przypadku wzrostu zasobów następuje zmiana możliwości produkcyjnych danego kraju. Istotę zależności między wzrostem
zasobów a produkcją przedstawia twierdzenie T. M. Rybczyńskiego:
Przyjmując założenie modelu H-O Rybczyński twierdzi, że w małym kraju wzrost zasobów wyłącznie jednego czynnika
produkcji, przy niezmienionym poziomie drugiego prowadzi do wzrostu produkcji dobra intensywnie zużywającego czynnik
którego zasoby powiększają się oraz do zmniejszenia produkcji dobra intensywnie zużywającego czynnik produkcji, którego
zasoby nie zmieniają się.
Twierdzenia Rybczyńskiego zastosowane do wzrostu zasobów surowca:
Skokowy wzrost zasobów naturalnych przy niezmienionych lub wolno rosnących pozostałych zasobach (praca, kapitał) sprawia,
że szybko zwiększające się wydobywanie surowca wysysa kapitał i pracę z innych zastosowań. W rezultacie wzrostowi
wydobycia i eksportu surowców może towarzyszyć zastój w przemyśle przetwórczym. Taką sytuację nazywany chorobą
holenderską.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)