To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
4. TERMS OF TRADE – POJĘCIE I INTERPRETACJA
Terms of trade – (TOT) są miernikiem, który pozwala uchwycić ogólny wpływ długookresowych zmian cen światowych na poszczególne kraje.
Wpływ ten zależy od struktury towarowej handlu zagranicznego oraz od udziału tego handlu w PKB.
Cenowe (nominalne) TOT jest to relacja względnych zmian cen towarów eksportowych do względnych zmian cen towarów importowanych
przez dany kraj w określonym czasie. Względna zmiana cen wynika z porównania przeciętnego poziomu w roku badanym do przeciętnego
poziomu cen w roku bazowym. Względne zmiany cen pokazują tzw. indeksy cenowe, wyliczane dla eksportu (indeksy cen eksportowych) i
importu (indeksy cen importowych). W ujęciu nominalnym, cenowym, służy do określania warunków handlu i jest rozumiany jako relacja
zmian cen dóbr eksportowanych do zmian cen dóbr importowanych przez poszczególne kraje.
W ujęciu realnym terms of trade to zmiany ilości towarów, jakie kraj musi eksportować, aby móc importować daną ilość produktów.
Ogólna formuła cenowych TOT
TOT = (wskaźnik cen eksportu / wskaźnik cen importu) * 100
Interpretacja:
Pokazują jak zmienia się w czasie siła nabywcza eksportu danego kraju, tzn. czy za jednostkę swojego eksportu kraj może nabyć w kolejnym
okresie tyle samo, więcej czy mniej jednostek importu niż w okresie bazowym.
Wzrost siły nabywczej eksportu na ogół oznacza wzrost dochodu realnego, ponieważ ten sam wolumen eksportu umożliwia nabycie większego
wolumenu importu. I odwrotnie – spadek siły nabywczej eksportu oznacza zmniejszenie dochodu realnego
Powyższa zależność między TOT a dochodem realnym występuje zawsze wtedy, kiedy zmiana TOT danego kraju została spowodowana
okolicznościami występującymi za granicą. Jeżeli natomiast zmiana TOT danego kraj została spowodowana przyczynami wewnętrznymi
(zwłaszcza zakłóceniami w funkcjonowaniu rynku krajowego), wzrost lub spadek TOT nie musi oznaczać wzrostu lub spadku dochodu realnego.
Terms of trade a dystrybucja dochodów w skali międzynarodowej:
Zmiany TOT oznaczają redystrybucją dochodu między poszczególnymi krajami, z których jedne zyskują a inne tracą. Czy wspomniana
redystrybucja odbywa się według trwałego wzorca?
Wzorzec taki został sformułowany w połowie XX wieku jako tzw. hipoteza Prebischa-Singera, zgodnie z którą państwa rozwijające się
(eksportujące surowce i importując dobra przemysłowe) były długoterminowo dotknięte systematycznie pogorszającymi się TOT.
Współczesne badania wskazują na nieciągłość w pogarszaniu się TOT w tych krajach, które utrzymały strukturę handlu „surowca za dobra
przemysłowe”. Do większości krajów rozwijających się, w których zaszły zmiany strukturalne zarówno po stronie popytowej jak i podażowej
hipoteza ta nie ma już zastosowania
Najczęściej stosowanymi wersjami tego wskaźnika są:
towarowe TOT - Oznaczają ceną dobra eksportowanego wyrażoną w jednostkach dobra importowanego. W praktyce jest to
obliczane jako relacja indeksu cen w eksporcie do indeksu cen w imporcie. Gdy wskaźnik ten jest większy od 100, oznacza to, że ceny
w eksporcie rosną szybciej niż ceny w imporcie, wskaźnik mniejszy od 100 wskazuje na relację odwrotną. Im wskaźnik ten jest wyższy
tym występują korzystniejsze relacje cenowe w handlu zagranicznym.
wolumenowe TOT - Stanowią relację ilości eksportu do ilości eksportu. Im wskaźnik ten wyższy, tym więcej towarów kraj otrzymuje
za eksportowane towary.
dochodowe TOT - Jest to iloczyn towarowych terms of trade i wolumenu eksportu. Wskaźnik ten informuje o tym, jaką wielkość
importu można sfinansować bieżącymi wpływami z eksportu. Im dochodowe terms of trade są wyższe, tym eksport ma większą siłę
nabywczą. Wskaźnik ten lepiej od cenowego mierzy korzyści handlu, gdy terms of trade zmieniają się pod wpływem wzrostu
gospodarczego.
Wzrost gospodarczy a zmiany terms of trade (przypadek kraju dużego ekonomicznie)
W tym przypadku są możliwe dwie sytuacje:
1. przy wzroście gospodarczym ograniczającym import kraje może poprawić swoje TOT z resztą świata, ponieważ ograniczenie importu
(spadek popytu światowego) przyczyni się do spadku cen na towary kupowane przez ten kraj. Przy innych czynnikach niezmienionych
kraj odniesie dwojakiego rodzaju korzyści z tytułu wzrostu gospodarczego i z tytułu poprawy TOT.
2. przy wzroście gospodarczym pobudzającym eksport może natomiast dojść do pogorszenia się TOT dużego kraju, ponieważ wzrost
jego eksportu (wzrost podaży światowej) doprowadzi do spadku cen światowych na towary eksportowane. Przy innych czynnikach
niezmienionych kraj skorzysta na wzroście gospodarczym, ale straci z powodu pogorszenia się TOT.
Wzrost gospodarczy a zmiany TOT: przypadek wzrostu zubożającego
1
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
Wzrost zubożający to wzrost gospodarczy, który prowadzi do pogorszenia dobrobyt kraju lub regionu. Wystąpi wówczas, kiedy straty z tytułu
pogorszenia się TOT będą tak duże, że przewyższą korzyści z tytułu wzrostu gospodarczego.
Wzrost zubożający może wystąpić w przypadku krajów rozwijających się, które:
specjalizują się w produkcji i eksporcie określonego surowca
mają znaczący udział w światowym rynku tego surowca
mają znaczący udział wpływów z eksportu tego surowca w dochodzie narodowym.
2
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)