Osobowość typu C Systematyczne badania w tym obszarze podjęto dopiero w latach 30. ubiegłego wieku. Nawiązywały one do wyodrębnionych - w ramach psychosomatyki - dwóch nurtów. Jeden podkreślał rolę doświadczanych wydarzeń, szczególnie o charakterze tra umatycznym, w rozwoju chorób somatycznych. Drugi z kolei, zwracał uwagę na rolę specyficznych cech osobowości. Późniejsze badania uwzględniały łączny wpływ właściwości osobowości i doświadczanego stresu, a także radzenia sobie z nim. Wraz z ilością doświadczanych zdarzeń życiowych wzrasta ryzyko pojawienia się choroby (Holmes, Rahe, 1967). Podobne wyniki uzyskali także inni wskazując jednocześnie, że najczęściej występującym wydarzeniem poprzedzającym wystąpienie choroby jest utrata znaczącego emocjon alnie obiektu . Koncepcja osobowości typu C, traktowanego jako „osobowość rakowa". Morris i Greer (za: Temoshok, 1987 Wzorzec charakteryzujący się takimi cechami, jak: kooperatywny, spokojny, cierpliwy, nieasertywny, ukrywający negatywne emocje (szczególnie gniew), uległy wobec zewnętrznych autorytetów. Dolińska-Zygmunt, 2001 Na osobowość rakową składają się dwie główne cechy: Skłonność do reagowania na stres poczuciem bezradności lub beznadziejności. Skłonność do wypierania emocji. Utrzymywanie się stanów bezradności i beznadziejności łączy się z obniżeniem aktywności układu immunologicznego, co sprzyja rozwojowi choroby. Eysenck, 1988 Osobowość typu C, która jest wynikiem współwystępowania wysokiego poziomu neurotyczności i introwersji , obejmuje obniżone poczucie własnej wartości, brak wiary w siebie, bierność, skłonność do przeżywania stanów obniżonego nastroju i pesymistyczne nastawienie wobec przyszłości. Oleś, 2003 Typ C może więc być traktowany zarówno jako właściwość osobowości, jak i styl radzenia sobie (rozumiany jako dyspozycja), charakterystyczny dla osób zapadających na nowotwory. Sposób radzenia sobie jest zmienną modyfikującą związek stresu z chorobą nowotworową i jest on uwarunkowany m.in. cechami osobowości. Poszukując związku między sposobami radzenia sobie, a chorobą nowotworową, wskazuje się na takie sposoby, jak: wycofywanie się rezygnacja z dążenia do celu bezradność czy poczucie winy Pojawiające się w wyniku niezdolności do radzenia sobie poczucie bezradności i współwystępujące z nim poczucie beznadziejności są często maskowane demonstracją niezależności czy nadmiernego optymizmu.
(…)
…) opracował 14-itemową wersję skali o nazwie DS14, która jest już stosowana w kilku krajach. Polska wersja DS14, podobnie jak oryginalna, składa się z 14 stwierdzeń i mierzy dwa wymiary. Osobowość typu D jako czynnik ryzyka chorób
Osoby typu D są bardziej narażone na rozwój choroby niedokrwiennej serca, natomiast pacjenci z rozpoznaną już chorobą obarczeni są większym ryzykiem śmierci, w porównaniu z osobami, które nie wykazują cech osobowości stresowej. Osobowość typu D może więc być traktowana jako czynnik sprzyjający powstawaniu chorób układu krążenia, jak i ich progresji. Przeprowadzone w tym obszarze badania wskazują, że jednostki z osobowością typu D są 4-krotnie bardziej narażone na ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca niż osoby nie wykazujące cech osobowości typu D. Ponadto wykazują wyższe…
… układu krążenia (Ogińska-Bulik i In.). Odsetek osób, które zdiagnozowano jako typ D, wynosił dla ogólnej populacji 34,8%.
Osobowość typu D wiąże się z także z występowaniem biologicznych czynników ryzyka chorób układu krążenia.
Osobowość typu D jest także związana z częstszymi skargami na bóle w klatce piersiowej i częstszym stosowaniem środków uspokajających (De Fruyt, Denollet, 2002). Ponadto, wiąże…
…. przez samego badanego, kogoś z osób bliskich badanemu oraz przez członka zespołu badawczego:
Typ I - osobowość sprzyjająca chorobie nowotworowej — ma poczucie doświadczonej straty, jest zależny od innych ludzi, przejawia poczucie bezradności, depresję;
Typ II - osobowość sprzyjająca chorobie niedokrwiennej serca — przejawia złość, wrogość i agresję, zależny od innych ludzi;
Typ III - raczej niestabilny…
… się ze stosowanymi strategiami radzenia sobie z bólem. Osobowość typu D wiąże się także z objawami stresu pourazowego - PTSD. Obydwa wymiary osobowości typu D istotnie korelowały ze wszystkimi trzema wymiarami Skali Wpływu Zdarzeń mierzącymi objawy PTSD, tj. intruzją, unikaniem i nadmiernym pobudzeniem. Ponadto, negatywna emocjonalność okazała się predyktorem intruzji i nadmiernego pobudzenia. Osobowość typu D wiąże się także z zachowaniami niekorzystnymi dla zdrowia, w tym nadużywaniem alkoholu, sięganiem po środki narkotyczne, skłonnościami do objadania się i niekontrolowanych zachowań zakupowych.
Mechanizmy funkcjonowania osobowości stresowej
Neurotyczność związana jest z pobudliwością (wrażliwością) autonomicznego układu nerwowego, co oznacza, że u osób charakteryzujących się wysokim nasileniem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)