Psychologiczne mechanizmy chorób i dysfunkcji somatycznych.
Choroba psychosomatyczna/ zaburzenia psychosomatyczne - w ICD10 występuje jako zaburzenie nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną. - w DSM IV zaburzenia pod postacią somatyczną.
Czynniki psychiczne, emocje i napięcia oraz doświadczenia traumatyczne, zwłaszcza w okresie wczesnego dzieciństwa, mogą mieć znaczenie czynników etiologicznych w takich schorzeniach jak migrena, jadłowstręt, otyłość lub astma, mogą wraz z innymi predykatorami w zespołach polietiologicznych stanowić istotny i konieczny czynniki ryzyka lub powodować zaostrzenie już istniejącej choroby.
Psychodynamiczne koncepcje wyjaśniające choroby i dysfunkcje somatyczne.
Freud: jego zdaniem, objawy somatyczne są wynikiem konwersji, czyli transformacji wypartych treści popędowych libido objętych konfliktem w objawy somatyczne; wyobrażenie niemożliwe do przyjęcia staje się nieszkodliwe dzięki temu, ze pobudzenia z nim związane zostają przekształcone w coś cielesnego.
By nastąpiło rozwiązywanie problemów za pomocą konwersji, musi istnieć gotowość do konwersji.
Choroba jako ucieczka od trudności.
W nerwicy symptomy somatyczne nie mają symbolicznego znaczenia. Wynikają one ze stale utrzymującego się napięcia i związanego z nim pogotowia lękowego (teorie regulacji emocji).
Dunbar: profile osobowości dla poszczególnych chorób psychosomatycznych (os. Astmatyka, zawałowca). Zarzucono dalsze badania na ten temat bowiem trudno jest ustalić osobowość przedchorobową, poza tym osobowość to tylko jeden z czynników wpływających na ryzyko choroby somatycznej.
Aleksander: badacz mechanizmów psychologicznych swoistych dla chorób somatycznych. Dla każdej choroby kształtuje się we wczesnym dzieciństwie swoisty centralny konflikt intrapsychiczny wynikający ze sprzecznych tendencji do dawania i brania, zatrzymywania i usuwania, zależności i autonomii. Tym sprzecznościom dynamicznym towarzyszą emocje i wzory reagowania wegetatywnego. Konflikty emocjonalne z różnych faz rozwoju psychoseksualnego wiążą się z wzorami pobudzenia emocjonalnego i wzorami reakcji fizjologicznej (Np. wzór psychodynamiki choroby nadciśnieniowej- tendencja do wrogiej rywalizacji i obawy przed odwetem, to sprzyja wzrostowi zachowań zależnych, co z kolei osłabia poczucie własnej wartości i wzrost wrogiej rywalizacji, co prowadzi do narastania lęku i hamowaia agresywnych impulsów, w efekcie mamy fizjologiczna reakcję, czyli wzrasta nam ciśnienie).
Aleksander: wzory etiopatogenetycznych chorób psychosomatycznych:
Zespół właściwości osobowościowych wynikających z konfliktów wczesnodziecięcych.
(…)
…, neurohormony i immunotransmitery. W badaniach często przywołuje się rolę fagocytów (usuwają antygeny a więc szkodliwe substancje) oraz limfocytów (limfocyty T - są wyspecjalizowane; mogą być pomocnicze, supresorowe i zabójcze; wysyłają informację innym komórkom by zaatakowały antygen. Limfocyty B - regulują odporność hormonalną, produkują przeciwciała).
NK - natural killers:^^, niszczą komórki zaatakowane…
… z OUN i AUN.
A teraz podziwiajcie tabelkę>
Zachowanie - napięcie - emocje
Wskaźniki funkcjonowania immunologicznego
Doświadczenia z afektem negatywnym
Żałoba po stracie
Zmniejszona produkcja limfocytów
Pesymistyczne nastawienie
Obniżona reaktywność limfocytów, obniżona efektywność limfocytów T
Stres akademicki
Obniżona aktywność komórek NK, limf T, wzrost wrażliwość wirusa opryszczki…
… na hepatitis B
Otwarte, bezpieczne rozmowy i ujawnianie traumatycznych doświadczeń
Wzmożona aktywność limfocytów
Humor i śmiech
Więcej immunoglobin A, wzrost liczby i aktywności limfocytów
Interwencyjne grupy i wsparcie
Wzrost liczby i aktywności NK, więcej limfocytów, mniej limfocytów T pomocniczych
Techniki relaksacyjne, hipnoza
Wzrost liczby i aktywności NK, mniej hormonu stresu we krwi, obniżony poziom wirusa herpes we krwi
Ćwiczenia fizyczne typu aerobik
Więcej białych krwinek i endorfin, wzrost liczby i aktywności NK, więcej limfocytów T, ale obniżenie ich efektywności
Polietiologiczne modele chorób somatycznych.
Rodzaj syntezy opisanych wcześniej podejść.
Są oparte na założeniu, że choroba jest następstwem współdziałania wielu czynników.
Podejście to dominuje we współczesnych naukach o zdrowiu…
….
Tłumienie emocji i niemożliwość symbolizacji emocji.
Osoby po zawale i chorobą niedokrwienną serca, osoby dorosłe chore na astmę oraz matki dzieci chorych na astmę - charakteryzują się gotowością do reagowania aleksytymicznego.
Aleksytymia ma rodowód konfliktowy lub traumatyczny, może powodować zablokowanie mechanizmów komunikacji między półkulami mózgu, co powoduje niemożność symbolicznego i werbalnego…
… - podstawowe pojęcia w jego podejściu to homeostaza i reakcja walcz lub uciekaj.
Homeostaza: skoordynowane procesy fizjologiczne, podtrzymujące większość stabilnych stanów organizmu.
Mechanizm chroniący organizm przed zachwianiem homeostazy: stymulacja układu współczulnego w sytuacji zagrożenia, która powoduje uwolnienie katecholamin, głównie adrenaliny i noradrenaliny. Co z kolei wzbudza zmiany w układzie…
… rozszerzający: spójność (sztywność) występowała w rodzinach anorektycznych, a dezorganizacja przypominającą chaotyczność systemu rodzinnego w rodzinach bulimicznych.
W bulimii 5 faz: I i II faza: dziecko z objawami choroby będzie wciągane do gry rodziców. Córka staje się stronniczką matki bądź ulubienicą ojca. III faza: okres dorastania, córka stwierdza, że matka darzy kogoś większym uczuciem (któreś…
… reakcją na bodźce pozytywne.
Ogólny zespół adaptacyjny - reakcja organizmu na działanie czynników szkodliwych.
Jego koncepcja jest biologiczna, ale stresory wg atora mają nie tylko biologiczną naturę.
Faza: alarmowa (szok, przeciwszok)- powiększenie aktywność kory nadnerczy, kurczenie się grasicy, śledziony, węzłów chłonnych i innych struktur limfatycznych, pojawienie się krwawiącyh wrzodów na żołądku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)