...Zasadnicze nurty tematyczne wykładu
- tradycje i źródła psychologii zdrowia
- przedmiot i obszar psychologii zdrowia
- wpływ różnic indywidualnych na stan zdrowia
- wzór zachowania a stan zdrowia
- wpływ czynników sytuacyjnych i środowiskowych na stan zdrowia (środowisko pracy, rodzina)...
...Psychologia zdrowia to całokształt specyficznego, oświatowego, naukowego i profesjonalnego wkładu psychologii jako dyscypliny do promocji i utrzymywania zdrowia, zapobiegania i leczenia chorób, rozpoznawania etiologicznych i diagnostycznych korelatów zdrowia, choroby i zbliżonych dysfunkcji, a także do analizy i optymalizacji systemu opieki zdrowotnej i kształtowania polityki zdrowotnej...
...Dwa działy psychologii zdrowia:
- dot. promocji zdrowia i prewencji chorób – zdrowie behawioralne
- kliniczna psychologia zdrowia – psychologia chorych somatycznie, radzenia sobie z chorobą, psychicznych następstw choroby
mała psychopatologia – zaburzenia nastroju...
...Koncepcje psychologii stosowanej
- konceptualizacja normalności i zdrowia
- koncepcje psychospołecznych czynników zagrożenia zdrowia (WZA)
- koncepcje psychologii organizacji (jako miejsce pracy, struktura zdrowa lub chora), akcentujące zdrowy system, np. koncepcje Coxa
- modele czynników determinujących zachowania prozdrowotne np. model Rosenstocka
- koncepcja wydarzeń życiowych (Holmes i Rahe)...
...d) Stabilne, ale niezadowalające – zadawanie sobie cierpień, równocześnie nie wyobrażając sobie życia bez siebie (np. komplementarna relacja sadomasochistyczna małżeństwa alkoholików), cierpienie obojga, silne negatywne emocje, ale odreagowywane, otwarty wentyl emocji. Patogenne jest tu zamknięcie w systemie rodziny, np. matka ‘dla dobra dzieci’ decyduje się trwać w tym małżeństwie...
Psychologia Zdrowia i Choroby 2009 - 2011
WYKŁAD I 6.10.2010
Zasadnicze nurty tematyczne wykładu
Ogólna charakterystyka psychologii zdrowia jako dziedziny psychologii stosowanej
Geneza psychologii zdrowia: przemiany w zakresie orientacji opieki zdrowotnej, badania epidemiologiczne, pierwsze narodowe programy promocji zdrowia i prewencji chorób
Ad. 1 Zasadnicze nurty tematyczne wykładu
- tradycje i źródła psychologii zdrowia
- przedmiot i obszar psychologii zdrowia
- wpływ różnic indywidualnych na stan zdrowia
- wzór zachowania a stan zdrowia
- wpływ czynników sytuacyjnych i środowiskowych na stan zdrowia (środowisko pracy, rodzina)
Ad. 2 Charakterystyka psychologii zdrowia jako dziedziny psychologii stosowanej
Dziedzina interdyscyplinarna
Dyscyplina pozytywna - skupia się na tym, co zdrowe
Nauka stosowana, pragmatyczna - przekłada się na praktykę
Joseph D. Materazzo (1980, 1982)
`Psychologia zdrowia to całokształt specyficznego, oświatowego, naukowego i profesjonalnego wkładu psychologii jako dyscypliny do promocji i utrzymywania zdrowia, zapobiegania i leczenia chorób, rozpoznawania etiologicznych i diagnostycznych korelatów zdrowia, choroby i zbliżonych dysfunkcji, a także do analizy i optymalizacji systemu opieki zdrowotnej i kształtowania polityki zdrowotnej'
(Psychologia zdrowia powstała w USA)
Prewencja - zapobieganie chorobom, np. program antynikotynowy
Wyodrębnienie trzech obszarów psychologii zdrowia:
Promocja zdrowia - kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, podnoszenie świadomości jednostki
Prewencja chorób - zapobieganie chorobom, dotyczy zdrowych ludzi - grup ryzyka
Kliniczna psychologia zdrowia - problematyka chorych somatycznie; odp. na pytanie - co spr
(…)
…) i chirurgii
Odkrycie Pasteura (szczepionka przeciwko wąglikowi, wściekliźnie i cholerze)
Hoche (odkrycie bakterii wąglika, wścieklizny i gruźlicy) - szukanie biologicznych przyczyn każdej choroby, nawet psychicznej (redukcjonizm - biologizm)
Fizyka newtonowska (Newton 1643 - 1727)
W dziele `Philosophie Naturalis Principa Mathematica' (1687) przedstawia prawo powszechnego ciążenia, a także 3 zasady leżące…
… z tego zakresu wiedzy o diagnozie, leczeniu, rehabilitacji i prewencji schorzeń somatycznych
Zawał w medycynie behawioralnej jest rozpatrywany interdyscyplinarnie
B.F. Skinner (1904 - 1990) - `skrzynka Skinnera', warunkowanie instrumentalne zwierząt
- wzmocnienie pozytywne (wprowadzenie nagrody)
- wzmocnienie negatywne (wycofanie kary)
- każde wzmocnienie następuje po reakcji właściwej
- kara - zdarzenie…
… widzenia
III różne choroby somatyczne BODZIEC
Wprowadzony Usunięty (zdarzenie pozytywne) (zdarzenie negatywne)
b. nagradzający Wzmocnienie pozytywne, Kara - wycofanie wzmocnienia/nagrody nagroda b. awersyjny Kara - b. awersyjny Nagroda - wzmocnienie negatywne,
wprowadzony b. awersyjny usunięty
Terapia behawioralna (np. biofeedback) i procesy zmiany zachowania (ang. shaping) - objaw choroby - niewłaściwy…
… medyczny (wprowadzenie sulfonamidów, antybiotyków i leków przeciwgruźliczych; nastąpiła redukcja zgonów)
ANOMALIA COCHRANE'A 1950 - 1974
- dysproporcja pomiędzy nakładami a profitem zdrowotnym w latach 1950 - 1974 w Europie, brak spadku współczynnika zgonów
- imponujący postęp techniki medycznej, ale nakłady nie przełożyły się na poprawę stanu zdrowia - przyczyny: zmienił się dominujący charakter przyczyn…
… zachowanie się <-----> (błędna
obiektywnej obserwacji apatyczno - depresyjne interpretacja
dolegliwości)
Funkcja narządowa Wymioty, tachykardia,
ortostaza
Czynnik somatyczny, tu: Sytuacja:
zapalenie migdałków tu: napięcie rodzinne
jako `mechanizm
spustowy'
Konstytucja: Osobowość:
wegetatywna np. hamowanie agresji
labilność,
asteniczna budowa
ciała
Czynniki perystatyczne - cz. egzogenne, które wplatają…
… podstawowe kryterium naukowości to zdolność do falsyfikacji)
Podstawy paradygmatu biomedycznego w medycynie:
- rozwój farmakologii (badania biologii molekularnej) i chirurgii. Odkrycia Kocha i Pasteura, szukanie biologicznych przyczyn każdej choroby, nawet psychicznej (redukcjonizm) - specjalizacja, technologia, depersonalizacja czyli uprzedmiotowienie pacjenta
- zasada prymatu części nad całością…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)