To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKSZTAŁCENIE SIĘ GRANICY WSCHODNIEJ:
Od czasu, gdy państwa centralne uznały Ukraińską Republikę Ludową za swego satelitę, wyznaczały jej również zadania osłabiania polskich dążeń niepodległościowych. Pod koniec wojny dowództwo austro-węgierskie usunęło ze Lwowa oddziały rekrutujące się w dużym stopniu z Polaków, a na ich miejsce sprowadzono ukraińskich Strzelców Siczowych.
W nocy 1 listopada 1918 roku Ukraińcy opanowali Lwów stawiając Polaków przed faktem dokonanym. Zaczęło tworzyć się wojsko - do tworzonego przez ochotników batalionu piechoty dołączyła podziemna POW i cywilni ochotnicy. Komendę objął kapitan Czesław Mączyński. Wybuch tych walk spowodował rozpad austro-węgierskiego garnizonu. Demobilizacji uległy także pułki ukraińskie, których strzelcy masowo opuszczali miasto. Tą sytuację wykorzystywali Polacy zdobywając broń i wyzwalając kluczowe punkty miasta. Do polskich szeregów masowo napływała młodzież lwowska. Ukraińcy jednak zdołali opanować chaos w swoich szeregach i przystąpili do natarcia (pomagała żydowska milicja).
W najbardziej krytycznym okresie dla Lwowa, zasłynęli z bohaterstwa młodzi chłopcy i dziewczęta - „Orlęta Lwowskie”.
Ludzie przybywali z całego kraju, aby pomagać obrońcom Lwowa. 11 listopada 1918 roku oddział pod dowództwem płk Juliana Stachiewicza wyzwolił od Ukraińców Przemyśl i poprowadził natarcie na wschód. 22 listopada 1918 roku obrońcy Lwowa wyzwolili całe miasto. Ostateczna granica na południowym wschodzie ustalona została w wyniku polsko-ukraińskiego układu z 24 kwietnia 1920 roku, a po zwycięskiej wojnie z bolszewikami potwierdzona w traktacie ryskim z 18 marca 1921 roku.
Problemem było także Wilno. Litwini mówili, że Wilno było ich historyczną stolicą i nadal powinno pełnić taką rolę; Polacy mówili zaś, że od wielu lat Wilno stało się jednym z centrów polskiej kultury i jest zamieszkałe w zdecydowanej większości przez Polaków. Im później, tym sytuacja bardziej się komplikowała. Gdy w grudniu 1918 roku do Wilna zbliżali się bolszewicy, rząd litewski wycofał się bez walk do Kowna, a miasta broniły polskie oddziały samoobrony. W kwietniu 1919 roku Wilno zostało oswobodzone, co wywołało ostre protesty bolszewików i rządu litewskiego - mówiono o polskim imperializmie.
Mocarstwa zachodnie nie interweniowały, gdy do Wilna wkroczyli Rosjanie, ponieważ zgodnie z ich planami, te ziemie będą włączone do Rosji. Popierali też roszczenia litewskie, bo myśleli, że Litwa w przyszłości wejdzie w skład Rosji. W lipcu 1919 roku marszałek Ferdynand Fosch ustalił - na zlecenie alianckiej Rady Najwyższej - linię demarkacyjną między Polską a Litwą, która przebiegała równolegle do toru kolejowego Grodno-Wilno-Dyneburg, z 20-kilometrowej szerokości pasem na zachód od toru. W tym czasie doszło do strać polsko-litewskich w okolicach Merecza, Olity, Żyżmor.
(…)
… Wilna i Grodna, od razu założyła tu komunistyczną władzę.
Gdy Armia Czerwona poniosła druzgocącą klęskę pod Warszawą, bolszewicy oddali Wilno Litwinom licząc na zaostrzenie się konfliktu polsko-litewskiego. Były dyplomatyczne polskie próby na odzyskanie przyznanych Polsce obszarów, co nie przyniosło rezultatu. Potem Polacy, nie natrafiając na opór, odzyskali Suwalszczyznę. Litwini rozpoczęli atak 2…
…, Piłsudski postanowił odzyskać Wilno. Nie chciał konfliktu z aliantami, więc posłużył się podstępem. W tym celu stworzył jeszcze w czasie działań wojennych grupę „Bieniakonie” i jej dowództwo powierzył gen. Żeligowskiemu. Następnie kazał mu się „zbuntować” i zająć Wilno. Wykonał rozkaz i 9 października 1920 roku proklamował Wileńszczyznę jako niezależną od Polski Litwę Środkową, z własnymi cywilnymi władzami. Żeligowski zarządził na styczeń 1922 roku wybory parlamentarne, które 20% Litwinów zamieszkujących to państwo, zbojkotowało je. Wybrany w wolnych wyborach parlament ogłosił w lutym 1922 roku akt inkorporacji Litwy Środkowej do Polski. Ostateczne zatwierdzenie polskich granic na wschodzie przez Radę Ambasadorów nastąpiło 15 marca 1923 roku.
…
… i utworzywszy wspólny sejm zadecydowały wspólnie o losie tych ziem. Jednakże Litwini nie chcieli wyborów, bo liczyli na niemiecką pomoc i patrzyli, jak Polacy walczą z bolszewikami. Nadal rząd litewski domagał się Wilna i Białegostoku. Gdy sprzymierzeni zażądali od Niemców wycofania się z rejonu Suwałk i oddania go Polsce, Niemcy wycofali się, ale sprowadzili tam kilka batalionów litewskich i pozwolili…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)