To tylko jedna z 10 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Górny Śląsk Spór polsko - niemiecki Największe zaangażowanie ententy w środkowej Europie Duży minus → bezpośrednio przed rozbiorami zimie te nie należały do Polski Potencjał przemysłowy → najważniejszy okręg węglowy + hutniczy Europy → 1/3 produkcji przemysłu ciężkiego całych Niemiec (drugi po USA potentat światowy) Kapitał przemysłowy + wielka własność ziemska → wyłącznie Niemieckie , ale ludność polska Historia 990 - 1329 → część Piastowskiej Polski
1348 → wszedł w skład Czech 1526 → pozostawał pod władzą Habsburgów Od 1742 bez Cieszyna i Opawy był w granicach Prus pod panowaniem Hohenzollernów XIII - XVII w → w większej części znajduje się pod władzą lokalnych dynastii książęcych z rodu Piastów Od dawna kolonizowany przez ludność niemiecką → dominacja stała się faktem dopiero w XVI w. Mimo to do drugiej połowy XIX w. w znacznej części zachował on polski charakter Polskość odradzała się od czasów Kulturkampfu 1903 → w Reichstagu Koło Polskie Związek Śląska z Prusami → wymuszony militarną przemocą w połowie XVIII w (wojny śląskie) - całkowicie nienaturalny (nie etniczny, historyczny, geograficzny) . Ale w następstwie rozbiorów umocnione. Śląsk w granicach Prus (od 1871 - Niemiec) przechodził liczne transformacje . W XX → status prowincji składającej się z trzech regencji → legnickiej → wrocławskiej → opolskiej. Katolicy - 57%, Polacy - 23% Zdecydowana większość katolików i Polaków koncentrowała się w regencji opolskiej = zarówno Polacy jak i Niemcy utożsamiali się z Górnym Śląskiem Na paryskiej konferencji pokojowej Roman Dmowski zażądał dla polski niemal całego Śląska Opolskiego → powoływał się na spis powszechny z 1910 i twierdził, ze w granicach Niemiec powinny pozostać jedynie powiaty grodnowski, nyski i niemodliński oraz zachodnie części powiatów prudnickiego i głubczyckiego Komisja Cambona przychyla się - zaleca przyznanie Polsce całego żądanego terytorium. Odstępstwo → przyznanie Czechosłowacji południowego skrawka powiatu raciborskiego zwanego Kraikiem Hulczyńskim zamieszkanego w większości przez Czechów Pierwotna wersja traktatu pokojowego przedłożona Niemcom - maj 1919 - przyznawała Polsce większość Śląska (30% Niemców) Niemcy sprzeciwiają się oddaniu większej części Górnego Śląska - poparcie Lloyda Geogra. Rada Najwyższa zarządza plebiscyt na t ym terytorium (czerwiec 1919) Wzrost napięcia na Górnym Śląsku → Polacy rozgoryczenie, a Niemcy podjęli wiele działań mających stłumić ruch polski i zastraszyć górnośląskich Polaków
(…)
… i zastraszyć górnośląskich Polaków
Region pozostawiony pod Pruską kontrolą → administracja + policja + zakłady przemysłowe + majątki ziemskie + kapitały → wspieranie przez tzw. Ochronę Pogranicza
Ze strony polskiej akcją polityczną kierowała Naczelna Rada Ludowa - praktyce → Wojciech Korfanty , niekwestionowany polski przywódca na Górnym Śląsku
Powołano Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska
Zapowiedź…
… - litewska umowa (Suwałki) → zawieszenie broni + tymczasowa linia demarkacyjna = b. trwała. Dla Pl → Augustów, Sjeny, Suwałki. Dla Litwy → Wilno
Ale Piłsudski zmienia → bunt Żeligowskiego
Uchylenie się od zobowiązania danego w Spa, gdzie zgodzono się, że o przynależności państwowej Wilna zdecyduje Liga Narodów. Piłsudski dąży do swojego federalistycznego planu.
Proklamowanie Litwy Środkowej → formalnie…
… Kłajpedy
Konferencja paryska odrywa od Niemiec = chęć osłabienia więzi między Litwą a Niemcami (zawsze należało do Prus)
Generalnie niemiecka, choć na wsiach większość Litwinów
Naturalny port morski Litwy
Pomysł wyszedł od UK, a Fr go poparła
Traktat wersalski przekazał kontrolę Lidze Narodów → ustanowiła tam lokalną administrację. Ale i tak nie osłabły więzi Lit - niem. 11.11.1921 → Litwa proklamowała inkorporację Okręgu Kłajpedy 1923 → rozpoczęcie wojskowej okupacji
1924 → Liga Narodów doprowadza do podpisania układu, który zapewniał Okręgowi autonomię w ramach Litwy
Kraje Bałtyckie
Konflikty o granice:
Litwa vs. Łotwa
Łotwa vs. Estonia
Łotwa vs. Rosja
Estonia vs. Rosja
Te narodowy po raz pierwszy walczą o niepodległe państwa narodowe.
Podstawa rozgraniczeń → granice guberni rosyjskich sprzed 1914 → linie…
… wielkich posiadaczy ziemskich i przemysłowców. Przyzwyczajeni do dominacji nad Czechami i rządzenia krajem.
1910 - historyczne Czechy = Korona Świętego Wacława = Czechy + Morawy + Śląsk
Śląsk austriacki = jedyny kraj koronny → Śląsk Cieszyński (większość Polaków) + Śląsk Opawski (większość Niemców) Po powstaniu Czechosłowacji → Niemcy zasiedlają ziemie graniczące z Austrią i Rzeszą = dla nich granice…
… etnicznych, administracyjnych → nigdy nie stanowiła odrębnej dzielnicy . Brak tradycji państwowej, ale byli ludnością pierwotną → zachowali odrębność , zwłaszcza na południowym pogórzu Karpat Zachodnich . Ludność wiejska + pasterska Od 1848 → czesi uważali Słowaków za część swojego narodu, żyjącą w granicach Węgier . Słowacka świadomość ukształtowała się w opozycji do Węgrów + polityki madziaryzacyjnej…
… niemieckich z Ukrainy, Białorusi i Litwy . Zmierzały ku Prusom Wschodnim z pominięciem południowych i środkowych ziemi polskich → Galicja + Królestwo Polskie. Wzdłuż linii Kowel - Brześć Litewski - Białystok - Grajewo. Na ich miejsce → bolszewicy
Połowa stycznia 1919 → Polacy zajmują Ziemie Zabrane 5 luty → w Białymstoku podpisano polsko - niemiecki układ o warunkach wycofania oddziałów niemieckich…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)