Wykładnia prawa Unii, kompetencje Trybunału Sprawiedliwości i Sądu w tym zakresie oraz specyficzne metody wykładni wypracowane przez te sądy, zagadnienie mocy wiążącej wykładni prawa Unii dokonywanej przez Trybunał Sprawiedliwości i Sąd: TSUE bardzo często odchodzi od wykładni językowej jako podstawowej metody, posiłkując się innymi metodami wykładni, co jest między innymi wyrazem specyficznego charakteru prawa wspólnotowego. Pewną prawidłowością jest również skłonność TSUE do stosowania wykładni rozszerzającej , o ile dana materia mieści się w acquis communautaire oraz wyrażonych tam celach i zasadach. Działalność interpretacyjna TSUE nie ma wyłącznie charakteru odtwórczego. Sąd ten wielokrotnie odwołuje się do „ducha Traktatu” oraz wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich, tym samym TSUE, formułując podstawowe zasady prawa wspólnotowego, w pewnym sensie, uczestniczy w procesie współtworzenia tego prawa. Nie zmienia to faktu, iż w niektórych orzeczeniach TSUE stosuje interpretację zwężającą , np. gdy chodzi o określenie granic korzystania z derogacji od zasady swobody przepływu towarów. Specyficzne zasady wykładni prawa wspólnotowego są stosowane zarówno przez TSUE, jak i przez sądy oraz organy krajowe stosujące to prawo. TSUE daje również wskazówki, jak sądy i organy krajowe mają postępować w przypadku wykładni prawa krajowego. W związku z brakiem jakichkolwiek wskazań interpretacyjnych, zawartych w Traktatach, TSUE interpretując prawo wspólnotowe stosuje powszechnie przyjęte zasady wykładni. TSUE, dokonując wykładni przepisów, działa przede wszystkim w oparciu o dwie uzupełniające się formuły: - clara non sunt interpretanda (co znaczy, że przepisy jasne nie powinny być interpretowane) - res iudicata (a więc powaga rzeczy osądzonej). Wobec tego przepisy, których treść i znaczenie są jasne, nie podlegają wykładni, natomiast te, które zostały objaśnione przez TSUE w związku z konkretną sprawą, korzystają z powagi rzeczy osądzonej w tej sprawie, a także stanowią wskazówki w przyszłych, podobnych sprawach.
Zgodnie z doktryną acte clair przepisy jasne, których brzmienie nie budzi wątpliwości, nie podlegają procesowi wykładni. Natomiast doktryna acte éclairé dotyczy przepisów, których znaczenie już zostało wyjaśnione. W tym przypadku również nie ma potrzeby dokonywania wykładni takich przepisów. Z formułą res iudicata związana jest doktryna stare deisis , określana jako „powaga precedensów”. W przypadku TSUE doktryna ta opiera się na cytowaniu precedensów w podobnych sprawach, ponadto na hierarchii sądów - orzeczenia sądów wyższego rzędu wiążą sądy niższego rzędu. Orzeczenia TSUE wiążą sądy krajowe i Sąd Pierwszej Instancji. Niemniej należy zaznaczyć, że TSUE, jako sąd, od którego orzeczeń nie przysługuje odwołanie i w tym sensie sąd najwyższy - nie jest związany swoją linią orzeczniczą. Zdarza się, że odchodzi od tej linii. Wykładnia prawa wspólnotowego odbywa się na dwóch poziomach: wspólnotowym i krajowym. TSUE przyczynia się do spełniania postulatu jednolitości prawa w ramach Wspólnoty, a tym samym do jednakowego stosowania prawa wspólnotowego w państwach członkowskich (bezpośrednio w dziedzinach objętych tym prawem, a pośrednio w innych dziedzinach). Na poziomie wspólnotowym, zgodnie z tym, co wcześniej ustalono, za wykładnię prawa wspólnotowego odpowiedzialny jest TSUE. Na poziomie krajowym obowiązek ten spoczywa na organach krajowych, przede wszystkim na sądach, aczkolwiek tylko wtedy, kiedy wykładnia taka nie budzi
(…)
… wspólnotowym, zgodnie z tym, co wcześniej ustalono, za wykładnię prawa wspólnotowego odpowiedzialny jest TSUE. Na poziomie krajowym obowiązek ten spoczywa na organach krajowych, przede wszystkim na sądach, aczkolwiek tylko wtedy, kiedy wykładnia taka nie budzi wątpliwości. W razie wątpliwości sądy zwracają się do TSUE o wydanie orzeczenia wstępnego. Trzeba przy tym wskazać, że relacje między sądami krajowymi…
… tu wykładnia teleologiczna, aczkolwiek najwłaściwszą metodą wykładni wydaje się połączenie metody językowej i celowościowej. Należy pamiętać, że na UE składają się różne państwa, o różnych językach ojczystych, odmiennej tradycji prawnej, a tym samym innym zwyczaju i językach prawniczych. Niemożliwe wydaje się przetłumaczenie pewnych sformułowań tak, by brzmiały identycznie w różnych językach, a jednocześnie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)