Wykład - Zwyczaje pogrzebowe paleolitu

Zwyczaje pogrzebowe paleolitu
Młody paleolit
Od momentu pojawienia się neoantropów występują pochówki intencjonalne
Przykłady:
- Kultura mustierska
- Afrykański Homo sapiens w Border Cave (90 tys. lat temu) pochowane półroczne dziecko w płytkim grobie, ciało posypane ochrą, dodatkowo
przedziurawiona muszla, pochodząca z morza oddalonego o 80km - Grobowce w Sukhl
Sukhl IV - leżący na prawym boku z przykurczonymi nogami i rękami założonymi za głowę
Sukhl V - leżący na plecach, nogi przykurczone i przywiązane do ciała, prawy łokieć
silnie zgięty, w ręce (prawdopodobnie) trzymał żuchwę dzika (podobnie w
pochówku neandertalskim)
Duża ilość odnalezionych pochówków pozwala stwierdzić pewne prawidłowości
statystyczne:
-pochówek w jamie wykopanej w ziemi
-grzebano całe ciało lub jedynie czaszki
-ciało posypywano ochrą
-dodawano specjalne wyposażenie grobowe
- Kultura oryniacka
- Pochówek mężczyzny z Brna
dno grobu i ciało posypane warstwą ochry, bogate wyposażenie: naszyjnik z muszli oraz z krążków kości słoniowej, łopatka i dwa
ciosy mamuta, czaszka i żebra nosorożca włochatego, zęby końskie i tura oraz figurka z
kości prawdopodobnie przedstawiającą zmarłego. Górny paleolit
Przykłady: Dolny Vestonic: 40-letni mężczyzna złożony na prawym boku z podkulonymi nogami, głowa w kierunku wschodu natomiast nogi zachodu. Głowa i lędźwie zostały posypane ochrą, odnaleziono także kilka przedziurawionych kłów mamutów,
Jezioro Mungo w Australii: Mężczyzna leżący na plecach rękami na miednicy, posypany ochrą
Jaskinia w Santa Maria di Agnano: kobieta zmarła przy porodzie, posypana ochrą
Kostenki: mężczyzna w pozycji siedzącej, komora wykonana z kości mamuta, na sklepieniu rozpalano ogień ofiarny, całość została przykryta kamieniami.
Ofnet (Niemcy): same czaszki - oznacza podwójny pochówek
Malta: możliwe że już w górnym paleolicie pochówki wystawiane na platformach i ćwiartowanie zwłok.
Różne pozycje ciała: na plecach, na boku, skulone w pozycji płodowej, skrępowane. Z upływem czasu tendencja do pozycji skulonej na boku. Często wkładano ozdoby: muszle wisiory naszyjniki; narzędzia pracy. Wyposażenie świadczy o przekonaniu że będą one potrzebne zmarłemu. Pozycja płodowa i ułożenie z głową na wschód świadczy o przekonaniu że narodzi się na nowo z łona Ziemi, podobnie jak rodzące się Słońce. W tym czasie prawdopodobnie utrwala się waloryzacja stron świata: zachód - kraina zmarłych, wschód-narodziny, ciepło, życie.

(…)

… o 1/3 mniejsze od ozdabiających strój naczelnika. Chłopiec posiadał dodatkowo pas z 250 zębami lisa polarnego, na lewym ramieniu złożono figurkę przedstawiającą mamuta, u lewego boku bardzo grubą ludzką kość udową zabarwioną ochrą, a u prawego rzeźbiony dysk z kości mamuciej. Dziewczynka poza kilkoma małymi oszczepami miała również dwie przewiercone buławy z jeleniego rogu oraz trzy przewiercone…
… kobiety pozbawiona żuchwy, natomiast w oczodołach znajdowały się płytki kościane. Czaszka spoczywała na rogach renifera. Rogi rena zwykle symbolizowały życie (możliwe że tak wyrażano idee zmartwychwstania).
Czaszki- ich przechowywanie może wynikać z chęci zdobycia mocy pokonanego wojownika albo jest relikwią po drogim zmarłym i świadczy o kulcie przodków, czasami kaloty czaszek używano jako naczyń.
Czerwona ochra / krwica / hemetyt (brązowa limonit i pomarańczowy getyt czasami
zastępował ochrę w malarstwie jaskiniowym, czerwony odcień został uzyskany po
podgrzaniu)
symbol: pierwiastka życia, zdrowia, płodności, żywotności, powodzenia, możliwe że materialnego odwzorowania mocy mana.
funkcje: jako namiastka krwi jest symbolem mocy w zabiegach magicznych (ale także jako ochrona przed słońcem…
... zobacz całą notatkę