To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zwyczaj jako źródło prawa międzynarodowego
W statucie MTS zwyczaj to dowód praktyki powszechnej uznanej za prawo
Charakter zwyczaju:
Pierwotny (kształtuje się niezależnie od normy traktatowej)
Wtórny (kształtuje się na bazie normy traktatowej)
Dwa sposoby postrzegania zwyczaju:
Jako proces społeczny, który ma miejsce w płaszczyźnie międzynarodowej, zjawisko empiryczne, spontaniczne, niekierowane. To zjawisko prymitywne, gdyż reguły jego procesu nie są precyzyjne. Wg prawników to źródło materialne.
Jako rezultat procesu społecznego e postaci formalnej mocy prawnej.
Zwyczaj składa się z PRAKTYKI (USUS) i ŚWIADOMOŚCI PRAWNEJ (OPINIO IURIS). Zarówno praktyka jaki jej świadomość musi wychodzić od państw.
Wygasanie zwyczaju:
Nie wygasa przez milczenie państw.
Praktyka może ustać, ale może też się odrodzić po pewnym czasie.
Nie wygasa poprzez desuetudo - zaniechanie działania, co więcej może być to akceptacją zwyczaju.
Wygaśnie kiedy zmieniają się okoliczności dot. konkretnych norm zwyczajowych w konkretnej dziedzinie.
Wygasanie poprzez actum contrarium, czyli pojawienie się nowego zwyczaju, zastępuje stary.
Wykładnia zwyczaju:
Normę zwyczajową należy zrekonstruować, aby móc ją dookreślić do konkretnego przypadku. Granica między ustaleniem istnienia normy a jej wykładnią jest bardzo cienka.
MTS w sporze Nikaragui z USA z 1986 r. uznał, że prawo zwyczajowe podlega wykładni, ale są stosowane inne reguły wykładni, nawet jeśli norma zwyczajowa odzwierciedla normę traktatową.
Zwyczaj jako źródło prawa mnar.
Przez wieki był głównym źródłem prawa mnar. Traktaty były zawierane raczej na krótki okres czasu (znaczenie prawotwórcze traktatów było znacznie ograniczone). Od XIX w. znaczenie traktatów wzrasta i ogranicza praktyczną rolę prawa zwyczajowego. Ex factis iuris oritur - z faktów prawo wynika - zwyczaj jest ucieleśnieniem tej reguły. W statucie MTS zapis o tym, że zwyczaj jest dowodem praktyki zaakceptowanej jako prawo.
Sposoby postrzegania zwyczaju:
proces społeczny, który pojawia się w płaszczyźnie międzynarodowej (ujęcie empiryczne) - narzuca taki punkt widzenia, że zwyczaj jest traktowany jako zjawisko empiryczne, spontaniczne, nieświadomie kierowane; z punktu precyzji zwyczaj jest zjawiskiem prymitywnym (reguły nie zawsze da się ustalić). Prawnicy (zwłaszcza pozytywiści) patrzą na zwyczaj w tym ujęciu jako na materialne źródło prawa mnar.
zwyczaj jako wynik procesu społecznego (ujęcie pozytywne
(…)
… działania (praktyka pasywna MTS - opinia doradcza z 1996 r. w sprawie dopuszczalności groźby lub użycia broni jądrowej; odnosi się do argumentacji państw czy powstrzymywanie się państw od użycia broni po 1945 r. jest przejawem praktyki; liczne argumenty, że nie używanie jest efektem polityki odstraszania i w szczególności w razie zagrożenia żywotnych interesów państw byłoby dopuszczalne użycie broni; MTS…
… praktyka znacznej części społeczności mnar. Nie wyjaśnia dlaczego, w niektórych przypadkach pojawia się tzw. stały sprzeciw (persistent objector) w praktyce państw (podtrzymywane odmawianie uznania danej praktyki za zwyczaj).
Struktura zwyczaju
W orzecznictwie sądów mnar. (STSM i MTS) jak i orzecznictwie sądów wyspecjalizowanych i organów arbitrażowych panuje zgoda, że zwyczaj ma miejsce…
… przez państwa)
arbitraż mnar. w sprawie Texaco - Calasiati z 1977 r. - spór firmy z Libią; Trybunał powiedział, że prawo międzynarodowe zwyczajowe jest ustanowione w skutek zgodnych praktyk ustalonych przez wspólnotę międzynarodową za prawo (nie tylko państwa, ale cała wspólnota)
wyrok MTS z 1984 r. w sprawie Zatoki Maine - USA vs. Kanada - normy zwyczajowe nie stanowią zamkniętego korpusu; one funkcjonują…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)