Zwierzę w szamanizmie.
Postać szamana nieodłącznie związana jest ze zbieraczo - łowieckim trybem życia niewielkich grup ludzkich a przez to również z wynikającym z niego stosunkiem do świata zwierzęcego. Metafizycznie identyfikuje się on z dzikimi zwierzętami zabezpieczającymi pożywienie i odzież, zdolny jest do sprawowania kontroli nad zwierzyną łowną oraz do zostania mistrzem dzikich igrzysk i pogromcą przyzywającym zwierzęta. W wielu przypadkach szamanizm zespolił się ściśle z kultami łowieckimi. Szaman nie tylko przepowiadał wyniki łowów ale też poprzez trans wpływał na ich przebieg. Wyobrażenia te znajdują swoje odzwierciedlenie w górnopaleolitycznym malarstwie jaskiniowym np.:
Szyb Martwego Człowieka w Lascaux - laska szamańska, drzewo kosmiczne, żubr - duch opiekuńczy i dusza szamana w ptasim kształcie wychodząca z ciała - całość interpretowana jako obraz transu szamańskiego
Postacie ptasiogłowych mężczyzn na stropie w Altamirze Wyobrażenie żubra i wznoszącego w błagalnym geście ręce człowieka w Villars
Malowidła z Trois Freres ukazujące postacie tańczących ludzi ubranych w żubrze skóry
Postać zwierzęca jest też typową formą jaką przyjmuje duch opiekuńczy i inne duchy pomocnicze. Odnaleźć tu można wpływy totemizmu - duchy te uważa się za przodków szamana przekazywanych z ojca na syna. Zoomorficzne formy tych duchów są tu dzielone na takie postacie, które mogą funkcjonować tylko w świecie podziemnym (niedźwiedź, sowa, puchacz, jaszczurka, wąż, ryba) lub w górnym świecie (koń, jeleń, renifer, dzienne ptaki drapieżne). Istnieje również wiele zwierząt które są uniwersalnymi nosicielami szamana. W wielu kulturach rolę tą pełnią kotowate np. jaguar u Indian Amazonii czy tygrys w Azji południowo - wschodniej. Do najbardziej rozpowszechnionych nosicieli szamanów zaliczany jest orzeł - idea ta spotykana jest na Syberii, w Ameryce Północnej, na Bliskim Wschodzie i w Europie. Orzeł przynależy symbolice granicznej, piorunowej, jako ptak solarny jest symbolem sublimacji i regeneracji mocy. Mity buriackie wyrażają, dość powszechnie obecne przekonanie, że sztuka szamańska przyszła z nieba na skrzydłach orła. Analogiczne funkcje pełni kruk u Eskimosów, Eskimosów ludów paleoazjatyckich Syberii, czy u Indian Północno - Zachodniego Pacyfiku.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)