To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZARYS HISTORII PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
Starożytność
Typy historyczne PM odpowiadają poszczególnym epokom. Treść i cechy PM pozostają w ścisłej zależności od systemu politycznego i gospodarczego, jaki wykształcił się w wyniku rozwoju historycznego.
„klasyczne prawo międzynarodowe” - typ historyczny, który wykształcił się w Europie w okresie przejścia ze średniowiecza do nowożytności. Cechował się wielością państw suwerennych o podobnych cechach ustroju ekonomicznego i społecznego (kapitalizm przy zachowaniu struktur feudalnych, brak władzy ponadpaństwowej, rywalizacja kolonialna, system bezpieczeństwa oparty na sojuszach i wojna jako legalny sposób załatwiania sporów międzynarodowych); typ ten dominował aż do XX w.
„współczesne prawo międzynarodowe” („prawo Narodów Zjednoczonych”) - wykształcone po doświadczeniach I i II wojny światowej (układ międzynarodowy składający się z państw kapitalistycznych, socjalistycznych i bardzo dużej liczny państw nowopowstałych; wojna nie mogła być już instrumentem polityki narodowej ze względu na wynalazek broni jądrowej i rakiet; rozwój współpracy międzynarodowej na płaszczyźnie nauki i techniki; nowy typ historyczny PM wiąże się z działalnością ONZ.
Rozwój PM przedstawia się od czasów Grocjusza („ojca prawa narodów”);starożytne państwa nie znały pojęcia PM chociażby z powodu, że pozostawały ze sobą w nieustającej wojnie.
Bliski Wschód
Najstarsze znane dokumenty PM pochodzą z Bliskiego Wschodu, z IV p.n.e. - napis na steli kamiennej; częśc traktatu między Lagaszem (władca miasta Mezopotamii) a mieszkańcami miasta Umma.
Grecja
w państwach miastach związanych wspólnym językiem i historią stosunki międzynarodowe były bardziej intensywne, wynikiem czego była bogatsza treść PM. Umowy zawierane między miastami greckimi dotyczyły różnych dziedzin: przymierza (symmachie) np. zawieszenia broni, traktaty pokojowe „na wieczne czasy”; stosowano represalia (sylia) w celu wymuszenia respektowania prawa np. androlepsja - schwytanie i więzienie obywatela drugiego państwa do czasu uzyskania zadośćuczynienia; azyl (asylia) - nie stosowanie represaliów wobec jednostki; proksenia - opieka nad obywatelem obcego państwa przebywającego w kraju, którego nie jest obywatelem przez obywatela państwa przyjmującego (pierwowzór opieki konsularnej); arbitraż był stosowany w sporach między miastami greckimi; izopolitije - umowy o przyznaniu obywatelom drugiego miasta na zasadzie wzajemności praw obywatelskich.
Amfiktionie - organizacje w starożytnej Grecji (związki państw) o charakterze religijno-polityczne mające na celu ochronę miejsca kultu religijnego. Np. amfiktionia pylijsko - delficka, związek ateńsko - delijski i peloponeski.
(…)
…, Skaldy i Mozy), deklaracja dot. Handlu Murzynami z Afryki zakazująca go.
„Święte Przymierze” zawarte we wrześniu 1815 r. miedzy Rosja, Prusami i Austrią - przestrzeganie przykazań Chrystusa w stosunkach wewnętrznych i zewnętrznych; w listopadzie przyłączyła się Anglia, a w 1818 r. Francja. W ten sposób powstał „syndykat monarchów” który miał decydować o sprawach europejskich; tępienie idei wolnościowych…
… obowiązywała zasada równości prawnej i zasada suwerenności,
zasada nietykalności posłów (ludzie z wyższych szczebli drabiny feudalnej),
wojna sprawiedliwa.
Rzym
celem Rzymu było panowanie nad światem, dlatego też stosunki Rzymu z innymi państwami (wojny zaborcze) nie stwarzały warunków do rozwoju PM,
jednakże Rzymianie zawierali umowy międzynarodowe z innymi państwami: traktaty przyjaźni (amicita) i traktaty przymierza (societas, foedus),
charakterystyczne dla Rzymian było zawieranie nierównoprawnych umów przymierza (foedus iniquum) gdzie Rzym był silniejszą stroną zapewniającą obronę słabszej stronie w zamian za dostawy pożywienia itp.
przestrzeganie zasady nietykalności posłów (iure gentium sanci sunt) i zawartych umów,
wojna sprawiedliwa - wypowiedziana według przepisanej procedurze sakralnoprawnej,
w Rzymie wykształciło się pojęcie prawa narodów (ius gentium). Prawo rzymskie było prawem obywateli (ius civile) i nie przyznawało żadnych uprawnień cudzoziemcom. Gdy Rzym stał się światową metropolią konieczne było rozwiązanie trudności w rozstrzyganiu sporów między cudzoziemcami i Rzymianami. Powołano specjalnego sędziego (praetor peregrinus). Stosował on pewne ogólnie przyjęte zasady, kierując się zasadą słuszności. Ius gentium regulowało także w pewnym stopniu stosunki między państwami: „Ius gentium dotyczy zajęcia, zabudowy i umocnienia miejscowości, wojny, jeńców, niewolnictwa, traktatów pokojowych, zawieszenia brani, świętego obowiązku nieznieważania posłów i zakazu małżeństwa z cudzoziemcami.
Średniowiecze
„Rodzina narodów chrześcijańskich”
okres średniowiecza nie sprzyjał rozwojowi stosunków…
… Europejska;
rozwój i kodyfikacja PM: konwencje kodyfikujące prawo morza (4 konwencje genewskie 1958 r. i konwencje na Jamajce w 1982 r.), prawo dyplomatyczne (konwencje wiedeńskie 1961), prawo konsularne (konwencja wiedeńska 1963), humanitarne prawo konfliktów (4 konwencje genewskie 1949 i 2 protokoły z 1977), prawo traktatów (konwencja wiedeńska 1969), ochrona praw człowieka;
zasady PM skodyfikowane…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)