POJĘCIE WYKŁADNI PRAWA, TYPY WYKŁADNI PRAWA.
Wykładnia prawa jest to operacja myślowa w toku której dokonuje się przekładu zbioru przepisów prawnych ogłoszonych w aktach prawodawczych na zbiór norm postępowania równoznaczny jako całość z danym zbiorem przepisów. Wykładni prawa mogą dokonywać faktycznie różnorodne podmioty zakładające różne cele. Z punktu widzenia tych podmiotów wyróżnić można:
wykładnia autentyczną - przyjmuje się, że każdy organ który jest upoważniony do wydawania przepisów jest też upoważniony do interpretacji tych przepisów.
wykładnia delegowana ogólną - jest dokonywana przez organ, któremu przyznano kompetencję do wiążącego interpretowania wszelkich aktów prawodawczych (Trybunał Konstytucyjny).
wykładnia operatywna (praktyczna) - wykładnia organów stosujących prawo, która zmierza do odtworzenia normy po to, aby uzyskać dla siebie (albo dla innego podmiotu) podstawę prawną dla konkretnego rozstrzygnięcia w procesie stosowania prawa (sądy, prokuratorzy, organy administracji). wykładnia doktrynalna -Nie ma mocy wiążącej, ale w praktyce jest wykorzystywana przez organy stosujące prawo. Najczęściej wyraża się ona w glosach do orzeczeń sądowych, a także w opracowaniach pracowników naukowych.
Ze względu na sposób dokonywania wykładnie dzielą się na:
wykładnia językowa - rozumienie i stosowanie tej wykładni głównie sprowadza się do stosowania językowych reguł interpretacyjnych (szerzej w pkt 40). wykładnia systemowa - ustala znaczenie przepisu ze względu na jego usytuowanie w systematyce wewnętrznej aktu prawnego (normy nie mogą być niezgodne).
wykładnia funkcjonalna - dyrektywy wykładni funkcjonalnej wypowiedziane głównie z klauzul generalnych pozwalają na taką interpretację przepisu, w wyniku której spełni on rolę o racjonalności.
Ze względu na zakres wykładnie dzielą się na:
dosłowna - pkt wyjścia tej wykładni zawsze jest jej zakres uzyskany w drodze wykładni językowej. Jeśli wykładnia językowa co do zakresu pokrywa się z wykładnią funkcjonalną to mamy wykładnię dosłowną.
rozszerzająca - polega na przypisaniu normie szerszego zakresu zastosowania lub normowania przy wykorzystaniu reguł wykładni pozajęzykowych, niż zakres wypływający wprost i jednoznacznie po zastosowaniu reguł interpretacyjnych z dosłownego znaczenia normy.
zwężająca - polega na przypisaniu normie węższego zakresu zastosowania lub normowania na podstawie reguł wykładni pozajęzykowej niż zakres wynikający wprost z obowiązującej normy.
W zależności od uznania jakichś wartości za miarodajne można dokonywać:
wykładni statycznej (to samo brzmienie)
wykładni dynamicznej (dostosowujemy znaczenie do obecnego systemu wartości)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)