To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
4. Wokół genezy nowożytności (skrypt)
1. W Polsce często chcemy łączyć renesans z oświeceniem. Renesans dla sztuki jest nadal epoką nieodkrytą, a dla teologów tym bardziej. Na drodze ku stworzeniu rzetelnej syntezy teologicznej staje kilka przeszkód:
A) polemika antyreformacyjna: Katolicy XVI i XVII wieku oskrażali renesans o stworzenie protestantyzmu. To właśnie w czasie renesansu miały miejsca wystąpienia Lutra. Jest wiele różnic natury teologicznej pomiędzy renesansem a reformacją. Reformacja - człowiek jako istota o naturze całkowicie skażonej, powracała do surowej pobożności średniowiecznej. Renesans - człowiek jako istota piękna. B) kompleks antyrzymski: Hans Kung (teolog ze Szwajcarii) - jeden z głównych reprezentantów tej idei. Widzi on w renesansie nie nową epokę, obejmująca wszystkie dziedziny życia, lecz wyłącznie pewien nurt duchowo-kulturowy późnego średniowiecza. XIV wiek charakteryzuje się kryzysem średniowiecza: nie podjęto reformy Kościoła, 'italianizacja' papiestwa, pogłębił się moralny upadek.
C) antyreligijna ideologizacja renesansu - Engels w "Dialektyce przyrody" twierdził, że renesans był to okres, kiedy to ludzkość doznała największego rozwoju do tej pory; jest tu mowa o przewrocie zwanym nowożytnością, co oznaczało emancypację spod jarzma religii. Teologowie byli zmuszeni do obrony "świętego średniowiecza", jednak przejmowano niekiedy tezę o genezie nowożytnego sekularyzmu, ześwieczczenia już w renesansie (wtf?).
Odrodzeniowy humanizm reaguje na negatywną stronę "świętego średniowiecza" - chrześcijaństwo chce sobie wszystko podporządkować, tendencja do insytucjonalizowania się, odbiera autonomię państwu i kulturze, a zarazem niweczące swoją istotę wewnętrznego związku z Bogiem. Stephen Toulmin - nowożytność jest zwrócone ku postępowi, oświecenie jest "anty-re-nesansem". Więc: Re-nesans chciał być w jakimś sensie powrotem, natomiast nowożytność jest wiarą w postęp. Epoka odrodzenia - nie ma mowy o tolerancji i postępie. Odwrotnie jest w epoce oświecenia.
2. Genezy ducha nowożytnego upatruje się w odkryciach geograficznych (Ameryka - 1492). Heliocentryzm Kopernika (1514) - osłabia autorytet Kościoła. Benedykt XVI potwierdza, że wraz z tymi odkryciami narodziła się nowa epoka. Wolfhart Pannenberg: mówi o ekspansji zachodniego stylu w Afryce i Azji. Zauważa fakt, że ani cywilizacja chińska, ani muzułmańska (Hans Kung - "cywilizacje statyczne"), pomimo swoich wielu osiągnięć, nigdy nie odkrywała nowych lądów lub ludów. Leżało to w gestii Europy. Taki proces przyniósł też wiele złego, w postaci imperlializmu czy kolonizacji, wyniszczeniu starożytnych kultur, kradzieży dóbr kulturowych. Mamy tu do czynienia z tzw. "katolickim ekspansjonizmem" - nikt nie myślał o tworzeniu indiańskiego czy afrykańskiego paradygmatu chrześcijaństwa.
(…)
…) oraz Pałac wersalski (Ludwik XIV - kościoł umieszczony w skrzydle bocznym).
Dokonuje się przejście do absolutyzmu państwowego (Jean Bodin (zm. 1597) - "Sześć ksiąg Rzeczypospolitej"). Suweren - posiada władzę nieskrępowaną żadną inną władzą (papiestwo, cesarz, anarchia - np hugenoci). Thomas Hobbes (zm. 1679) - "Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego", twórca teorii umowy społecznej - wszyscy równi z natury, naturalną cechą człowieka jest egoizm i by uniknąć wojny wszystkich ze wszystkimi (bellum omnium contra omnes) musi zrezygnować ze swoich praw i przekazać je władcy. Suweren w obliczu wojen religijnych i sporów wyznaniowych traci boskie uzasadnienie swojej władzy, ale pozostaje mu władza absolutna. Sposób na zatrzymanie agresji człowieka -> siła państwa jako "śmiertelny…
… do przyjęcia religii wyznawanej przez oświeconego władcę (cuius regio, eius religio).
4. Absolutyzm. Reformacja = wojny religijne (niesłusznie tak nazywany, gdyż nie Kościół walczył, a państwa dążace do utrzymania swoich wpływów po podziałąch religijnych XVI w.). Wojna 30-letnia (1618-1648) - olbrzymie straty duchowe, jak i w samym społeczeństwie. Równowaga została osiągnięta na planie politycznym: państwo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)