Pierwsza ustawa o ochronie przyrody - 10 marca 1934
(autorzy - prof. J. G. Pawlikowski i inni członkowie PROP),
1. Nowoczesna, nakazująca chronić „...tak gatunki, jak zbiorowiska i poszczególne okazy”, których zachowanie leży w interesie publicznym ze względów naukowych, historycznych, pamiątkowych, albo też ze względu na swoiste cechy krajobrazu...”. 2. Łamanie prawa ochrony przyrody - surowo karane; ograniczenia i szkody materialne z tytułu wprowadzenia ochrony mogły być, na wniosek właściciela gruntu, rekompensowane przez państwo. 3. Kierownictwo i zwierzchni nadzór nad wykonywaniem ochrony przyrody” sprawował Minister WRiOP, który mógł wprowadzać ochronę gatunkową roślin i zwierząt;
4. Tworzenie parków narodowych - kompetencje Rady Ministrów;
5. Wprowadzanie wszelkich ograniczeń i zakazów - kompetencje wojewodów, zobowiązanych do zasięgania opinii PROP.
6. Obowiązek prowadzenia centralnego i wojewódzkich rejestrów „tworów” przyrody podlegających ochronie prawnej;
7. Ustanowienie urzędów wojewódzkich konserwatorów przyrody, Funduszu Ochrony Przyrody, wojewódzkich komisji ochrony przyrody; umożliwienie tworzenia straży ochrony przyrody;
8. Potwierdzenie roli i organizacji Państwowej Rady Ochrony Przyrody, której przewodniczącym był z urzędu Minister WRiOP. Niestety, funduszu i straży nie utworzono, nie powołano wojewódzkich konserwatorów przyrody, wydano nieliczne akty wykonawcze: rozporządzenia Ministra WRiOP w sprawie ochrony na obszarze całego kraju żółwia błotnego (1935 r.) i żubra (1938 r.) oraz w sprawie organizacji PROP i utworzenia Komitetów Ochrony Przyrody w Krakowie, Lwowie, Poznaniu, Warszawie i Wilnie.
Okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Po wojnie - reaktywowano LOP i PROP jako organ doradczy Ministra Oświaty, która do 1949 była - wraz z Biurem Delegata Ministra Oświaty jedyną instytucją państwową zajmującą się ochroną przyrody (W. Szafer);
inwentaryzacja przyrodnicza na Ziemiach Odzyskanych;
utworzenie przy Ministerstwie Leśnictwa Wydziału Parków Narodowych i Rezerwatów (potem - Biura Ochrony Przyrody);
Minister Oświaty wydaje I rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej roślin (110 gatunków);
1947 - Rada Ministrów - rozporządzenie w sprawie Białowieskiego PN (organizacja zgodna ze standardami światowymi; 5107 ha);
1948 - Polska została członkiem - założycielem IUCN;
kolejno powstały: Świętokrzyski, Babiogórski, Pieniński, Tatrzański, Ojcowski, Wielkopolski, Kampinoski, Karkonoski, Woliński, Słowiński, Bieszczadzki, Roztoczański, Gorczański i Wigierski PN; przygotowano dokumentację dla Poleskiego i Drawieńskiego PN;
(…)
… i jej popularyzowania przez oświatowe i publiczne mass media. 3. Usankcjonowanie 2 form: parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu; wprowadzenie 3 nowych: użytek ekologiczny, zespół przyrodniczo-krajobrazowy i stanowisko dokumentacyjne; (na mocy zarządzenia, później rozporządzenia wojewody lub uchwały Rady Gminy. Samorządowcy uzyskali uprawnienia do wprowadzenia na swoim terenie ochrony gatunkowej. 4…
…, Karkonoski, Woliński, Słowiński, Bieszczadzki, Roztoczański, Gorczański i Wigierski PN; przygotowano dokumentację dla Poleskiego i Drawieńskiego PN;
rosła liczba rezerwatów przyrody (985), parków krajobrazowych (50) i pomników przyrody;
1952 - wypuszczono w Puszczy Białowieskiej pierwsze żubry;
1957 - powstał Komitet Ochrony Przyrody PAN i SOP (LOP, PTTK, PZW, PZŁ i PZ Alpinistycznego);
- objęto ochroną wszystkie ptaki drapieżne, a także rzadkie grzyby wielkoowocnikowe (pierwszy tego typu akt na świecie).
1971 - uchwała prezydiów WRN w Kielcach i Łodzi - pierwsze obszary chronionego krajobrazu;
1974 - pierwsze bobry z hodowli w Popielnie przeniesiono na naturalne stanowiska;
1976 - zarządzenie wojewody - Suwalski Park Krajobrazowy (I).
1976-7 - ratyfikacja k. o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)