To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład 10 16.05.2008 r.
1. Traktat z Crēpy - traktat kończący konflikt francusko - hiszpański (1544 - 52); równowaga władz; król francuski zobowiązuje się szanować kolonie portugalsko - hiszpańskie pod warunkiem uznania prawa do handlu; król hiszpański ogłasza się władcą kolonii, skarży się na piractwo, akceptuje posiadłości hiszpańsko - portugalskie
2. Traktat z Cateau - Cambrēsis - zasada wzajemności; po raz pierwszy określa się linię, tzw. „linię przyjaźni” - linię podziału świata wcześniej dokonaną przez Portugalię i Hiszpanię, która to przebiega na zachód od Wysp Kanaryjskich i Azorów (zostaje uznana przez Francję); do linii obowiązuje pokój, poza tą linią można toczyć walki o posiadłości - „żadnego pokoju poza tą linią”; linię uznają Francja w 1598 r. (traktat w Vervins) i Anglia w 1604 r. (traktat z Londynu), dodatkowo Anglia uznaje, że Hiszpanii przysługują tylko te ziemie, które odkryli i zasiedlili.
od koncepcji „linii przyjaźni” stopniowo zaczyna się odchodzić w latach 30. - 1630 r. traktat madrycki (hiszpańsko - brytyjski; ustala, że poza linią wpływów również panuje pokój, ustalane jest odszkodowanie lub zwrot zagarniętych ładunków, jeśli 1 państwo dopuści się napaści na 2)
3. Początek XVII w. Anglia i Niderlandy aktywizują stosunki handlowe
Kompania Wschodnioindyjska Anglii - 1600 r.
Niderlandzka Kompania Wschodnioindyjska - 1602 r.
powszechnie nie kwestionowano handlu z Indiami Wschodnimi, ale co do Indii Zachodnich (Ameryki) wiadomo było, że Hiszpania ma monopol
1648 r. - traktat westfalski - odstąpienie od zasad, że o zgodę na handel z Indiami Zachodnimi trzeba prosić króla hiszpańskiego; traktat w Münster hiszpańsko - niderlandzki - pierwszy raz uznano prawo do handlu z Indiami Zachodnimi; Hiszpania kwestionowała prawo zakładania kolonii przez inne państwa; Hiszpania uznaje posiadłości angielskie w traktatach amerykańskich z 1667 r. podpisanych w Madrycie i potwierdzonych w 1670 r., traktat w Regensburgu z 1684 r. francusko - hiszpański - ostateczny koniec koncepcji linii; zakazywał działań zbrojnych w Europie i poza i przed nią
4. Kolonizowanie przez Hiszpanię i Portugalię Ameryki Łacińskiej
a) Portugalia
Henryk Żeglarz - Afryka; odkrył Afrykę podrównikową i zachodnią; otworzył drogę do Indii Wschodnich Magellanowi (1519 - 22); generalny rozwój potencjału odkrywczego Portugalii; wzmocnienie potencjału hiszpańskiego = spór franc. - hiszp. (1470 - 79), który zakończył się w Alcaçovas - tam po raz pierwszy pojawia się teoria linii - W - y Kanaryjskie staja się częścią Hiszpanii, a Madera, Azory i W - y Zielonego Przylądka do Portugalii (tak jest i dzisiaj)
roszczenia do terytoriów odkrywanych opiera na poparciu papieży, wyrażanym przez nich w bullach i dokumentach sprzed konfliktu z Hiszpanią; 1. bulla była wydana w 1452 r. przez Mikołaja V dla Alfonsa II (uznawała geograficznie nieograniczone prawo do odkryć i podboju ziem pogańskich, brania tubylców w niewolę i zajmowania ich mienia i ziem); 2. bulla „Romanus Pontifex” z 1455 r., Portugalia otrzymuje wyłączne prawo do handlu i żeglugi poniżej południka związanego z przylądkiem Bojador, mogła zakazać handlu i żeglugi bez zezwoleń a papież zabezpieczył to zezwolenie groźbą ekskomuniki i interdyktu; 3. bulla Kaliksta III (po drugiej stronie wciąż Alfons V) „Inter Cartera” z 1456 r. generalnie uznaje prawo Portugalii do angażowania się w działalność misyjną Kościoła (us que as Indie) i chronienie jej;
(…)
…. w Torolesillas - on to przesuwał linię wpływów Hiszpanii na zachód o 370 mil od Wysp Zielonego Przylądka; traktat prima facie (na 1. rzut oka) wydawał się być bardziej korzystny dla Portugalii; uznano, że sama linia jest linią demarkacyjną (to przesunięcie na zachód spowodowało, że Brazylia jest portugalska a nie hiszpańska - wtedy jeszcze nie wiedziano o jej istnieniu); traktat potwierdził Juliusz II w bulli „Ea que”
Hiszpania maksymalnie wykorzystywała uprawnienia dane im przez papieża, co było krytykowane również w samej Hiszpanii; jednym z takich krytyków był Bartolomeo de Las Casas, który jako dominikanin odbył 7 podróży za ocean i negował zaobserwowane tam okrucieństwo wobec tubylców; on i jego dzieła wywarły wpływ na Vitorię (ten przejął od niego koncepcję, że nie ma terrae nullis - ziemi niczyjej…
… zdobywania przez nie ziem)
b) Hiszpania
sfinansowali wyprawę Kolumba (Genueńczyk), który mając upoważnienie Ferdynanda i Izabeli Kastylijskiej dotarł do Wysp Bahama, będąc przekonanym, ze odkrył drogę do Indii Wschodnich; jako, że monopol na odkrywanie drogi do Indii Wsch. miała Portugalia Hiszpania niezwłocznie rozpoczęła z nią negocjacje w 1493 r. - poinformowali ich, że odkryli nową drogę i chcą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)