SYSTEM WYBORCZY
Wybory - nie ma osobnego rozdziału, przepisy wyborcze porozrzucane przy odpowiednich przepisach
Art. 96 - wybory do Sejmu - powszechne, tajne, bezpośrednie, równe i proporcjonalne
Art. 97 - wybory do Senatu - powszechne, tajne i bezpośrednie - nie są równe, bo w starym podziale administracyjnym każde województwo, niezależnie od ludności, miało 2 senatorów (tylko Warszawa i Katowice 3), więc głosy z różnych województw miały różną wartość i nie są proporcjonalne, bo kwestia rodzaju wyborów (proporcjonalne/bezpośrednie) wg ustawodawcy nie była aż tak ważna, by ją zapisać w konstytucji, określa ją ordynacja
Art. 98 - kto zarządza wybory - prezydent
termin - zarządzenie najpóźniej 90 dni przed końcem 4-letniej kadencji, same wybory w dzień wolny od pracy wypadający w ciągu ostatnich 30 dni kadencji; w razie skrócenia kadencji wybory mają się odbyć w ciągu następnych 45 dni
Art. 99 - bierne prawo wyborcze - każdy z czynnym + cenzus wiekowy (21 lub 30 lat)
Art. 100 - kto zgłasza kandydatów (osobnych do każdej izby) - partie polityczne i wyborcy, a szczegóły dotyczące samych wyborów w ustawie
Ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu - pierwsza wspólna, wcześniej były oddzielne ustawy:
Państwowa Komisja Wyborcza - to właśnie ona przeprowadza wybory, składa się z 9 sędziów (po 3 z TK, SN i NSA, powoływanych przez prezydenta na wniosek prezesów), na czele przewodniczący i 2 zastępców (art. 36)
Krajowe Biuro Wyborcze - organ wykonawczy PKW, zajmuje się wyborami od strony organizacyjno-technicznej, przewodniczący pełni funkcję sekretarza PKW z głosem doradczym (art. 54)
Kampania wyborcza - trwa od momentu zarządzenia wyborów do przedostatniego dnia przed wyborami (art.85), ostatnie 24 godziny i dzień głosowania to „cisza wyborcza” i wtedy prowadzenie kampanii i ogłaszanie sondaży jest zabronione (art.86)
Czego nie wolno - prowadzić kampanii w jednostkach wojskowych, szkołach podstawowych i gimnazjach, w sposób zakłócający normalne funkcjonowanie zakładów pracy i instytucji publicznych, organizować konkursów z wysokimi nagrodami, ani poić darmowym lub tańszym niż normalnie alkoholem (art. 88)
Kto tak naprawdę zgłasza - komitety wyborcze:
partyjne - organy reprezentacyjne partii
koalicyjne
obywatelskie - 15 założycieli i 1000 podpisów
Gdzie się zgłasza - do PKW w terminie do 50 dni przed wyborami, razem z danymi pełnomocnika wyborczego i finansowego (art.95-98)
Finanse komitetów - wyłącznie na rachunku bankowym, wpłaty tylko bezgotówkowo, jedna osoba nie może wpłacić więcej niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia (art. 113)
Dotacje - zwrot pieniędzy za kampanię tym komitetom, które zdobyły mandaty (wydatki na kampanię/560 * ilość zdobytych mandatów), wypłacany przez ministra finansów w ciągu 6 miesięcy od stwierdzenia ważności wyborów (art. 128)
(…)
… - wyłącznie na rachunku bankowym, wpłaty tylko bezgotówkowo, jedna osoba nie może wpłacić więcej niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia (art. 113)
Dotacje - zwrot pieniędzy za kampanię tym komitetom, które zdobyły mandaty (wydatki na kampanię/560 * ilość zdobytych mandatów), wypłacany przez ministra finansów w ciągu 6 miesięcy od stwierdzenia ważności wyborów (art. 128)
Wybory do Sejmu:
Próg wyborczy - 5…
… wykorzystane, sporządza protokół z rozbieżności (art.71) i liczy głosy (art. 162)
Komisja okręgowa - okręg wyborczy, sprawdza prawidłowość postępowania, zbiera wyniki ze wszystkich obwodów (art.164)
PKW - zbiera wszystkie wyniki z okręgów do kupy i ustala, które listy kwalifikują się do podziału mandatów (czyli które przekroczyły próg wyborczy) (art.165)
Komisja okręgowa - dokonuje podziału mandatów w okręgu…
…) oraz obywatele UE powyżej 18 lat, zamieszkali na terenie RP i ujęci w rejestrze wyborców (art. 8)
Bierne prawo wyborcze - ci, którzy spełniają czynne + cenzus wieku (21 lat), niekaralność (za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego) i domicyl (zamieszkanie od co najmniej 5 lat na terenie Polski lub Unii - np. Marek Torzewski startował, a mieszka w Brukseli) (art.9)
Kto zarządza - prezydent…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)